Bezweren
Bezweren, bespreken of belezen is letterlijk een bovennatuurlijke macht uitoefenen door iets voor te lezen, vaak uit een heilig geschrift, of door het lezen van bezweringsspreuken, waardoor boze geesten verdreven worden.
Vaak wordt voor een bezwering een geestelijke geroepen. Zogenaamde belezers waren zieners die kennis van het verborgene hadden. Een bekend belezer was Berend Laarveld, Kieke Berend genoemd. Hij was een veurkieker.[1]
Voorbeelden in de praktijk
Zo kent men het volgende middeleeuwse gedicht met een bezwering van de 'pape' in de Clute van Nu noch:
"Ic wil u belesen ende besweren Ende manen bi al dat u mach deren, |
In dit gedicht moet de man er toe komen om te vertellen wat hem scheelt. Het volksgeloof wilde dat hij van een boze geest is bezeten, en alle denkbare boze geesten worden bezworen.
Er waren ook een groot aantal besprekingen tegen ziekten. Zo bestond er de bloedzegen om bloed te stelpen, en er was een bespreking tegen de (denkbeeldige) hartworm, de tandworm en de vingerworm (fijt). Wratten geneest men door er over te wrijven en in stilte te zeggen:
"Ik hoop dat deze bezoeking over de Rode Zee zal trekken." |
Tegen allerhande kwalen kende men ook de variant:
"In de naam des Heren Zo waar als Farao over de Rode Zee ging |
Een bezweringsspreuk uit Edam luidde:
"Dit arm of poot Is verrukt of verstoot |
Daarnaast bestonden er besprekingen tegen hagel, brand, adders en dieven. Er waren eveneens besprekingen tegen brandwonden.[2]
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zoek bezweren op in het WikiWoordenboek. |