Benno Barnard

Barnard debuteerde in 1981 met romantisch-cerebrale poëzie. Zijn latere bundels - beïnvloed door de Engelse dichters van het interbellum - zijn soberder van toon en getuigen van een historisch pessimisme; ze bevatten zowel reeksen van langere gedichten als epyllions.

Na het classicistische All for Love van John Dryden herdicht te hebben (Liefdeswoede, 1993) schreef hij vier eigen versdrama's; Mevrouw Appelfeld (2007) is zijn eerste theaterwerk in proza. Barnards prozateksten vormen een modernistische vermenging van essay, verhaal, polemiek en autobiografie, zoals de 'genealogische autobiografie' Eeuwrest (2001). In 2006 verscheen zowel de strenge, maar met veel nieuwe poëzie aangevulde selectie Het tongbotje: gedichten 1981-2005 als de bundel Dichters van het Avondland, waarin Barnard een geschiedenis van de twintigste eeuw presenteert aan de hand van tien Europese dichters.

De vraag naar de identiteit van de naoorlogse Europeaan vormt de drijvende kracht achter zijn oeuvre, waarin hij vaak 'het Belgische model' als voorbeeld gebruikt, onder verwijzing naar de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie. Genres en taalvormen fungeren als verschillende invalshoeken. Het achterdoek van dit alles is de Europese geschiedenis en de rol van de judaïsche filosofie daarin; centraal in Barnards hele werk staat de talmoedische overtuiging dat 'het geheim van de verlossing' de herinnering is.

Benno Barnard ontving verschillende belangrijke literaire prijzen en is regelmatig te gast op internationale poëziefestivals. In 2002 hield hij in Leiden de Huizingalezing onder de titel 'Tegen de draad van de tijd: over de ware aard van Europa'. Hij vertaalde onder meer gedichten van Emile Verhaeren, W.H. Auden, Paul Celan en Eva Runefelt. Boeken van zijn hand zijn vertaald in het Engels, Frans, Afrikaans, Tsjechisch, Hongaars, Servo-Kroatisch en Turks.

Benno Barnard kwam in 2010 in het oog van een mediastorm terecht toen een groep salafistische moslims een als islamkritisch aangekondigde lezing van hem aan de Universiteit Antwerpen onmogelijk maakte.[1][2][3][4] Het incident was een van de eerste publieke acties van Sharia4Belgium.[5][3] Nadien ontving Barnard meerdere bedreigingen.[1][3] Sindsdien heeft hij echter de polemiek over de Islam niet geschuwd. Hij trok eveneens van leer tegen het 'atavistisch racisme' van het politiek correcte denken t.a.v. het Jodendom en brak herhaaldelijk een lans voor het recht van Israël om zich met alle middelen te beschermen tegen vernietiging door de moslimwereld.

Benno Barnard mengde zich sindsdien vaker in het openbare debat. Hij is voorstander van de herwaardering van het Christendom, van een breedgerande culturele opvoeding en van de verdediging van de traditionele Westerse waarden in het algemeen. Hij trekt sterk van leer tegen de dominantie van de 'pensée unique'. Dat leidde menigmaal tot verhitte discussies met zijn tegenstanders in de media (o.a. Johan Leman, Hilde Sabbe en Kristien Hemmerechts).

Benno Barnard schreef tot januari 2013 een wekelijkse column voor Knack.

Recente boekpublicaties zijn Een vage buitenlander (2009), een persoonlijk verslag van een levenslange fascinatie voor Engeland; de poëziebundel Krijg nou de lyriek (2011); en Een geschiedenis van België voor nieuwsgierige kinderen (en hun ouders) (2012), dat hij samen met zijn boezemvriend Geert van Istendael schreef. Zijn dagboeknotities uit de periode 2008-2013 verzamelde hij in Dagboek van een landjonker (2013). Met zijn poëziebundel Het trouwservies uit 2017 oogstte Benno Barnard veel lof.

Nogal wat van zijn prozawerk heeft te maken met poëzie. In september 2019 verschijnt Barnards poëziedagboek Zingen en creperen, dat als het slotdeel van een trilogie kan worden beschouwd (Dichters van het Avondland en Mijn gedichtenschrift zijn de eerste delen).

• 1981 Een engel van Rossetti, poëzie
• 1983 Klein Rozendaal, poëzie
• 1984 Föhn, gedicht, bibliofiel
• 1985 In en uit het paradijs, proza
• 1986 Het meer in mij, poëzie
• 1987 Uitgesteld paradijs, proza
• 1993 Liefdeswoede, toneel
• 1993 Het gat in de wereld, proza
• 1994 Tijdgenoten, poëzie
• 1996 Gedichten in melk geschreven, poëzie, bibliofiel
• 1996 Het mens, toneelmonoloog
• 1996 De schipbreukeling, poëzie
• 1996 Door God bij Europa verwekt, proza
• 1998 Het ondermaanse, toneel
• 1998 Jefta, of Semitische liefdes, toneel
• 1999 Een hiernamaals: opstellen, in memoriams, essays
• 2001 Eeuwrest: een genealogische biografie, proza
• 2001 Stervelingen, toneel
• 2001 Lucifer: een vrijmoedige Vondelbewerking, toneel, bibliofiel
• 2004 Sulamiet, gedicht, bibliofiel
• 2005 Ceci n'est pas une poésie, tweetalige bloemlezing uit de Franstalig-Belgische poëzie
• 2006 Dichters van het Avondland, essays
• 2006 Het tongbotje, poëzie
• 2007 Mevrouw Appelfeld, toneel
• 2009 Zijne Kortstondigheid, poëzie, bibliofiel
• 2009 Een vage buitenlander, proza
• 2011 Krijg nou de lyriek, poëzie
• 2012 Een geschiedenis van België voor nieuwsgierige kinderen (en hun ouders), samen met Geert van Istendael
• 2013 Dagboek van een landjonker, dagboeken voorjaar 2008 - januari 2013
• 2015 Mijn gedichtenschrift, beschouwingen over poëzie
• 2017 Het trouwservies, gedichten
• 2019 Zingen en creperen, dagboeken 2014 - 2017

• 1985 - Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs - Klein Rozendaal
• 1987 - Geertjan Lubberhuizenprijs - Uitgesteld paradijs
• 1994 - Busken Huetprijs - Het gat in de wereld
• 1996 - Frans Kellendonk-prijs - Het gat in de wereld

• Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
• Lyrikline
• Knack blog
• Over een gedicht van Benno Barnard door Huub Beurskens
• Analyse van enkele gedichten door Joost Dancet
• Online tentoonstelling over leven en werk van Benno Barnard

1. Benno Bernard: “Belkacem is een misdadiger die ze hadden moeten ophangen” 10 jaar geleden maakte Vlaanderen kennis met Sharia4Belgium hln.be, Patrick Lefelon, 4 april 2020
2. Barnard dient klacht in na verstoring lezing door moslims nieuwsblad.be, 1 april 2010
3. Benno Barnard bedreigd sinds lezing vrt.be, 1 april 2010
4. Moslims verstoren lezing Benno Barnard aan UA hln.be, 31 maart 2010
5. Dossier. Tien jaar Shariah4Belgium, deel 1. Van amateuristische website tot veroordeling Belkacem hln.be, Patrick Lefelon, 4 april 2020