Balkenbrij


Balkenbrij of balkebrie is een oud gerecht dat vooral in het najaar en in de winter wordt gegeten. Traditioneel werd het op boerderijen gemaakt van in bouillon gekookt slachtafval van het varken (onder meer kop en organen), boekweitmeel (soms tarwebloem) en speciale kruiden (vooral rommelkruid), die een zoete smaak afgeven.[1] Soms worden krenten of rozijnen toegevoegd.

Een plak balkenbrij voor het bakken
Een gebakken plak balkenbrij

Verbreiding en namen

Balkenbrij wordt in Nederland vooral in het oosten en zuiden van het land gegeten:[2][3][4]

In België is balkenbrij bekend in:

In delen van Noordrijn-Westfalen komt het voor in:

  • het Bergse Land - hier "panhas" genoemd
  • het Roergebied - hier "pannas" genoemd, zonder h
  • Munsterland
  • in het het gebied tussen Limburg en de Rijn

In de Verenigde Staten hebben Duitse immigranten balkenbrij eeuwen geleden ingevoerd - hier wordt het "scrapple" of "goetta" genoemd. [6]

Productie en toebereiding

Bij de moderne varianten van balkenbrij gebruikt men vaak varkensvlees, spek en lever in plaats van slachtafval. Kroeboet en Duitse varianten bevatten bovendien veel bloed waardoor het donkerroodbruin in plaats van grijs van kleur is en qua smaak meer op bloedworst lijkt. Balkenbrij wordt in blokken geproduceerd en gebakken in de koekenpan in plakken van ongeveer 1 cm dik.

Etymologie

Het woord balkenbrij is waarschijnlijk afgeleid van brij van gebalchte, dat wil zeggen de buikresten van een geslacht dier, zoals darmen en pens.[7] 'Balk' en 'balg' betekenen 'buik' in dialecten van het Nederlands. Een alternatieve verklaring berust op een oud gebruik de balkenbrij in een doek aan een balk op te hangen (vergelijk "hangop").[6]

Zie ook
Zoek balkenbrij op in het WikiWoordenboek.
Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Recept balkenbrij.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.