Athenia (schip, 1923)

Het Britse passagiersschip SS Athenia voer onderweg van Groot-Brittannië naar de Verenigde Staten, met gedoofde scheepslichten en voerde een zigzagkoers. De kapitein vreesde voor een Duitse aanval, omdat de Britten net in oorlog waren met Duitsland en zette deze zigzagkoers uit. De Duitse onderzeeër U-30 van luitenant-ter-zee Lemp kreeg het schip in het vizier en dacht dat het een vijandelijk Brits troepentransportschip was. Hij stelde vast dat het een groot Brits schip was. Hij vond dat hij het recht had het schip, als allereerste U-boot, aan te vallen en tot actie over te gaan. Hij schoot twee torpedo's af waarvan een doel trof. De Athenia zonk en 118 opvarenden kwamen om het leven. Het bleek dat het schip geen troepentransportschip was maar een passagiersschip. De meeste slachtoffers waren burgers. De Britse regering beschuldigde Duitsland er onmiddellijk van, dat ze in flagrante strijd met de internationale overeenkomsten, een onbeperkte duikbootoorlog voerden.

Arbeiders schilderen de Athenia in de zomer van 1939.

Het was een gecompliceerde situatie toen de oorlog uitbrak, en Frankrijk de oorlog aan Duitsland verklaarde. Adolf Hitler, die ondanks de feitelijke oorlogsverklaring, een openlijk conflict met Frankrijk liever wilde vermijden, althans voorlopig nog, liet aan de U-boten onmiddellijk een bevel uitgaan waarin hij alle vijandelijkheden tegen Franse schepen verbood, behalve in geval van zelfverdediging. Ook gold - na het gebeurde met de Lusitania in de Eerste Wereldoorlog - een verbod om passagiersschepen aan te vallen. Toch liet Lemp zich verleiden en schoot de eerste torpedo's, "in ernst", van de Tweede Wereldoorlog af.

De SS Athenia was zwart van romp en had zoals alle schepen in die tijd een witte opbouw. Het had twee masten met elk vier laadbomen en aan elke zijde van het passagiersschip vier rijen reddingsloepen, die ze amper konden uitzetten tijdens het zinken. Ze had een hoge ronde zwarte schoorsteen met een brede witte rederij-kleurenband in de schouw. Ook zoals de schepen in die periode, had ze een rechte voorsteven en een spiegelachtersteven. Alleen de Duitse en Japanse slagschepen, en iets later ook de Amerikaanse schepen, hadden de modernere vooruitstekende boeg, in die periode. Later werd deze modern ogende vorm tot heden bewaard gebleven.

• SS Athenia

Zie de categorie Athenia (ship, 1923) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.