Asociaal gedrag

Asociaal gedrag is een vorm van deviant gedrag waarbij geen rekening wordt gehouden met andere mensen of de omgeving. Mensen met asociaal gedrag proberen vaak ook sociaal contact met andere mensen te vermijden. Dergelijk gedrag wordt door andere mensen vaak gezien als hinderlijk zoals iemand die zijn muziek zo hard zet dat de buren er last van hebben, tot zelfs gevaarlijk zoals een automobilist die geen rekening houdt met andere weggebruikers. In Nederland wordt in het dagelijkse taalgebruik iemand die asociaal gedrag vertoont vaak een aso, hufter of sinds 2005 tokkie genoemd, in Vlaanderen een marginaal. In extreme situaties wordt wel voor aparte asowoningen ofwel wooncontainers gepleit die ver van burgerlijke nederzettingen zouden dienen te worden geplaatst. Een Nederlands Tweede Kamerlid pleitte zelfs voor tuigdorpen.[1]

Voorbeeld van asociaal gedrag in het verkeer; een auto bezet meerdere parkeerplekken

Asociaal gedrag kan bewust optreden, zoals in geval van vandalisme, maar ook onbewust door onwetendheid of onverschilligheid. Ook een antisociale persoonlijkheidsstoornis kan bijdragen aan asociaal gedrag.

Zowel asociaal als sociaal gedrag wordt door ieder mens anders ervaren. Bij heel jonge kinderen zoals peuters kan soms asociaal gedrag optreden, maar dit wordt doorgaans geaccepteerd omdat deze kinderen nog te jong zijn en nog geen theory of mind hebben ontwikkeld om het verschil tussen beide gedragsvormen te kennen. Meestal zijn kinderen pas vanaf hun vierde/vijfde levensjaar in staat onderscheid te maken tussen asociaal en sociaal gedrag.

Behalve in het dagelijks leven is er ook asociaal gedrag op bijvoorbeeld internet, zoals trollen.

Asociaal gedrag heeft vaak vervelende gevolgen voor de directe omgeving van de persoon die dit gedrag vertoont. In 2009 startte SIRE in Nederland een actie om onbewust asociaal gedrag aan te kaarten.