Anna Barbara van Meerten-Schilperoort
Anna Barbara van Meerten-Schilperoort, (Antje van Meerten) (Voorburg, 3 januari 1778 - Gouda, 14 februari 1853) was een Nederlands schrijfster. Ze zette zich in voor het onderwijs, de armenzorg en het gevangeniswezen in Gouda .
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Titelblad van de roman Emilia van Rozenheim geschreven door Anna Barbara van Meerten-Schilperoort en uitgegeven in 1828 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_door_Philippus_Velijn_(cropped).jpg)
.jpg){kind=small}
Anna Barbara Schilperoort werd geboren op 3 januari 1778 in Voorburg als dochter van Dirk Schilperoort en Adriana Theresia van Brekelencam. Zij huwde op 6 oktober 1794 met Hendrik van Meerten, die zich in 1798 als predikant in Gouda vestigde. Het echtpaar kreeg drie zoons en drie dochters. Anna Barbara van Meerten-Schilperoort opende in Gouda een meisjeskostschool, waarover de toenmalige onderwijsinspectie in lovende termen rapporteerde. Zij publiceerde tal van boeken op haar vakgebied: het onderwijs aan meisjes.
Ook haar reisverslagen werden gepubliceerd. Zo verschenen in 1822 Reis door het Koninkrijk der Nederlanden en het Groothertogdom Luxemburg: voor jonge lieden en in 1840 Het Noorden van ons vaderland, of Vlugtige schetsen en aangename herinnering van een reistogtje over Utrecht, door Vriesland, Groningen, Drenthe en Overijssel.
Multatuli maakte in de "Aanteekeningen en ophelderingen by de uitgaaf van 1875" van de Max Havelaar melding van "Myn voorganger te Natal, de heer Van Meerten--een zeer bekwaam man, en de zoon der bekende schryfster van dien naam".[1]
Daarnaast was zij zeer actief op het terrein van de charitas, onder andere als mede-oprichtster van een vereniging tot hulpbetoon aan armen en als regelmatig bezoekster van gevangenen (zij was een reclasseringswerkster 'avant la lettre'). De 19e-eeuwse filantroop Heldring nam kennis van haar werkzaamheden en liet zich mede daardoor inspireren tot wat later de Heldring-gestichten in Zetten zijn geworden.
Ook op een heel ander gebied was zij actief en wel als redactrice van het tijdschrift "Penelopé", waarin zij vele artikelen schreef over allerhande creatieve zaken. De illustraties voor dit tijdschrift liet zij ontwerpen door de Goudse kunstenaar Cornelis Borsteegh.
Als aandenken aan deze vrouw, die bij haar overlijden "de kroon van Gouda" werd genoemd, werd een gedenkteken in de St.-Janskerk te Gouda geplaatst. Ze werd ook wel 'Vriendin der armen en misdadigsters c.q. gevangenen' genoemd. In 2006 werd in Gouda de Anna van Meertenstraat naar haar genoemd.
Bibliografie
Haar totale oeuvre omvat 115 boeken (zie ook: Koninklijke Bibliotheek, waar 106 titels staan geregistreerd, waaronder ook herdrukken)[2]
Een selectie:
- Gids voor jonge lieden van beschaafden stand, tot regeling van hun gedrag bij hunne eerste intrede in de wereld, zoo wel als in hunne huisselijke betrekkingen (1821)
- Reis door het Koningrijk der Nederlanden en het Groothertogdom Luxemburg: voor jonge lieden (1822-1829)
- Vader Oscar; of Een oog op God: het middel, ook voor jonge lieden, om altijd vrolijk en gelukkig te leven (1823)
- De lijdensgeschiedenis en de christelijke feesten voor jonge lieden (1824)
- Fabelkunde voor jonge lieden (1825-1826)
- De kermiswandeling, of Onderrigt omtrent den oorsprong van dit feest, alsmede het nut en gebruik van de voornaamste koopwaren (1825)
- Emilia van Rozenheim, of Familie-tafereelen uit het einde der achttiende en het begin der negentiende eeuw (1828)
- Gumal en Lina, of Het vermogen van het christendom: tooneelspel in vijf bedrijven (1829)
- Godsdienstige voorlezingen voor jonge lieden, ter voorbereiding tot het afleggen hunner christelijke geloofsbelijdenis (1830)
- Woord-oefeningen op de letterkas, of De letterplanken voor jonge kinderen die nog niet schrijven, benevens aanleiding tot oefeningen voor meergevorderden in den briefstijl en het maken van schriftelijke opstellen (1830)
- De zelfopoffering van den Nederlandschen zeeheld J. C. J. van Speyk; benevens eene schets van zijn leven: voor vaderlandsche zonen en dochteren (1832)
- Verhalen en gedichtjes: of Leerzaam en nuttig allerlei voor de jeugd (1832)
- De twee wegen des levens: leesboek over de zedekunde voor jongelieden en jonge dochters die gereed staan de wereld in te treden (1833)
- Tafereelen uit den bruidstaat en het huwelijksleven van jonge bruiden, vrouwen en moeders (1834)
- Nuttige tijdkorting voor de jeugd (1835)
- Proeve van een handboek voor jonge lieden tot godsdienstig bestuur van iederen dag van het jaar, volgens een daarbij opgegeven bijbelspreuk (1835)
- Uitspannings-uren voor ligchaam en geest: der Nederlandsche jeugd aangeboden (1838)
- Mevrouw Belcour onder hare gehuwde vriendinnen (1839)
- Het Noorden van ons vaderland, of Vlugtige schetsen en aangename herinnering van een reistogtje over Utrecht, door Vriesland, Groningen, Drenthe en Overijssel (1840)
- Roosjes op den kinderlijken loopbaan gestrooid (1841)
- Vruchtrijke aren op den akker des levens: ingezameld voor de jeugd (1843)
- Schetsen uit het kinderlijk leven ontleend (1845)
- Kinderbijbel, of Bijbelsche verhalen voor jonge kinderen (5 delen 1845/1852)
- Tijdwinst in ledige uren: verhaaltjes en gedichtjes (1847)
- Leest en betracht: lektuur voor de jeugd (1848)
- Vergeet ons niet: proza en poëzy voor de jeugd (1850)
- Het leven van Dr. Maarten Luther (1850)
Daarnaast vertaalde en bewerkte ze diverse boeken uit het Duits, Engels en Frans. Van haar werk verschenen (ook postuum) diverse herdrukken. Bij een aantal van haar werken werkte ze samen met de auteur Christianus Petrus Eliza Robidé van der Aa, die met name het poëziegedeelte voor zijn rekening nam.
Externe links
- Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland
- Penélopé in: Koninklijke Bibliotheek (via archive.org)
 |
Zie de categorie Anna Barbara van Meerten-Schilperoort van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen
Noten
|