Anatosaurus
Anatosaurus is een geslachtsnaam die vroeger gebruikt werd om een aantal fossielen van dinosauriërs behorende tot de Hadrosauria in onder te brengen. Tegenwoordig worden deze vondsten meestal aan Edmontosaurus toegewezen.
| Anatosaurus Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Laat-Krijt | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| YPM 2182 | ||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Geslacht | ||||||||||||||||
| Anatosaurus Lull & Wright, 1942 | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Vondst en naamgeving
In 1942 benoemden Richard Swann Lull en Nelda Wright een nieuw geslacht om hadrosauride materiaal aan toe te wijzen. De naam is afgeleid van het Latijn anas, "eend", een verwijzing nar het feit dat Hadrosauridae wel duckbill dinosaurs worden genoemd. De typesoort is Claosaurus annectens Marsh 1892. Het holotype daarvan is USNM 214. Het plesiotype is YPM 2182.
De nieuwe verwijzingen zijn per benoemde soort als volgt:
- A. annectens wordt sinds 1990 typisch toegewezen aan Edmontosaurus, als een Edmontosaurus annectens.
- A. longiceps (Othniel Charles Marsh, 1890) wordt nu gezien als een nomen dubium: het holotype, specimen YPM 616, is zo slecht, slechts een rechterdentarium zonder tanden, dat het niet met zekerheid aan enige soort kan worden toegeschreven.
- A. copei (Lull & Wright, 1942) ging eerst naar Anatotitan en toen naar Edmontosaurus.
- A. edmontonensis (Gilmore, 1922) opnieuw terug in Edmontosaurus.
- A. saskatchewanensis (C. M. Sternberg, 1926) (oorspronkelijk Thespesius), naar Edmontosaurus.
De combinatie Edmontosaurus annectens is nomenclaturaal niet verplicht. Wie de typesoort van Edmontosaurus, E. regalis, niet met deze soort in één geslacht wil verenigen kan dus van een Anatosaurus annectens blijven spreken.
Als een Anatosaurus annectens is de soort van veel meer materiaal bekend dan E. regalis, vele duizenden exemplaren, waaronder ook jonge dieren en "dinosauriërmummies". Paul noemde het de dinosauriërsoort waarvan het uiterlijk het meest betrouwbaar vastgesteld kon worden. E. regalis leefde een zes miljoen jaar eerder dan Anatosaurus zodat er een duidelijke scheiding in tijd is. Morfologisch lijken beide vormen echter sterk op elkaar. Anatosaurus is wat langgerekter.
Beschrijving
Anatosaurus annectens wordt vertegenwoordigd door individuen die negen meter lang en 3,2 ton zwaar konden worden.
In 2011 werden verschillen aangegeven tussen E. annectens en E. regalis. Het gedeelte van de schedel gelegen vóór het neusgat is zeer lang. De neusholte heeft een slechts weinig uitgeholde achterste bovenhoek. De uitholling achter de oogkas is zwak ontwikkeld zodat de opgaande tak van het jukbeen recht is.
De "mummies"
Charles Hazelius Sternberg vond in 1908 bij Lusk, Wyoming specimen AMNH 5060, de befaamde "dinosauriërmummie". Sternberg werkte op dat moment in opdracht van het British Museum of Natural History, maar Henry Fairfield Osborn van het American Museum of Natural History lukte het dit gewilde stuk voor hun neus weg te kapen door tweeduizend dollar te bieden. Vader en zoons Sternberg vonden in hetzelfde gebied in 1910 een tweede "mummie", specimen SM 4036 dat ze verkochten aan het Senckenberg Museum.
De "mummies" bestaan niet echt uit gemummificeerd weefsel. Het gaat om natuurlijke afgietsels van de weke delen in het omringende zandgesteente. De gemummificeerde indruk wordt versterkt door het feit dat de karkassen nog voor bedekt te worden door sediment sterk ingedroogd waren wat hun preservering aanzienlijk moet hebben bevorderd. Het afgietsel laat zien dat de huid van de romp talrijke verticale rimpels had.
Bronnen, noten en/of referenties
|