Agon (wedstrijd)

Een agon (Oudgrieks: ἀγών / agōn, strijd, wedstrijd of rivaliteit) was in het oude Griekenland een sportieve of muzikale wedstrijd. Agonistiek is de met het oog op wedstrijden bedreven gymnastiek. Voor Friedrich Nietzsche en Jakob Burckhardt vormde het het grondprincipe voor de Griekse cultuur: de agonale geest. Een persoon kan zijn vaardigheden in een georganiseerde wedstrijd perfectioneren en verbeteren, waarbij hij tegelijkertijd nuttig is voor de gemeenschap.

De Grieken onderscheiden drie soorten van agones:

• gymnastische agones, wedstrijden in lichaamsoefeningen;
• hippische agones, wedstrijden in paardrijden en wagenrennen;
• muzikale agones, wedstrijden in muziek, dichtkunst en dans.

De beroemdste agones waren de Olympische, Pythische, Nemeïsche en Isthmische Spelen, die men ook wel Panhelleense Spelen spelen noemt. Daarnaast waren er nog enkele agones die slechts korte tijd hebben bestaan, zoals de Ptolemaia of de Antinóeia.

De Griekse agones vonden sinds Augustus veel navolging Rome en andere steden van het Romeinse Rijk. Nero stichtte naar het voorbeeld van de Olympische Spelen de vierjaarlijkse Neronia. Tot ver in de oudheid hield men de Capitolijnse agon, in 86 n.Chr. door Domitianus gesticht, en de daarmee verbonden gebruik van de dichterkroning vond door de middeleeuwen heen navolging. Als personificatie van de wedkamp werd de agon als atleet met springgewichten voorgesteld.