27 MC
Met de term 27 MC ofwel 27 megacycles per second wordt de CB-frequentieband bedoeld. De term is de verouderde Engelse benaming voor 27 megahertz, de algemene frequentie. De golflengte is 11 meter. Vandaar dat de CB-band ook wel 11 meter-band genoemd wordt. CB staat voor Citizens' Band, Engels voor "burgerlijke radioband". In Nederland loopt de band van 26,965 MHz tot 27,405 MHz.
Het zenden gebeurt met het zogenaamde "bakkie", een radio waarmee ontvangen maar ook uitgezonden kan worden. Overigens gebruiken soms ook radiopiraten deze term om hun zendapparaat aan te duiden. Het gebruik van CB-radiozendontvangers is vergunningvrij maar wel aan regels gebonden. Zo moet er gebruikgemaakt worden van goedgekeurde apparatuur en mag er alleen uitgezonden worden met de volgende modulatietechnieken en bijbehorende vermogens.
Wetgeving in Nederland
De Regeling gebruik van frequentieruimte zonder vergunning en zonder meldingsplicht 2015 bepaalt onder meer dat geen vergunning is vereist voor gebruik van frequentieruimte indien daarbij gebruik wordt gemaakt van radiozendapparaten in de 27 MHz-frequentieband (CB), mits gebruikt in de in bijlage 3 daarvan aangegeven frequentiebanden en met inachtneming van de daarbij behorende gebruiksvoorschriften.
Modulatie | Kanaalspatiëring | ||
---|---|---|---|
Draaggolf | Modulatie | ||
FM | 4 W | 4 W | 10 kHz |
AM | 1 W | 4 W | 10 kHz |
SSB (LSB-USB) | Afwezig | 12 W | 10 kHz |
In de 27MC-band wordt over het algemeen gesproken over kanalen in plaats van frequenties. In Nederland zijn er 40 kanalen beschikbaar voor legaal gebruik. Veel moderne radio's laten zowel frequentie als kanaalnummer zien.
De in Nederland en België legale kanalen plus frequenties zijn:
Kanaal | Frequentie | Kanaal | Frequentie | Kanaal | Frequentie | Kanaal | Frequentie |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 26,965 MHz | 11 | 27,085 MHz | 21 | 27,215 MHz | 31 | 27,315 MHz |
2 | 26,975 MHz | 12 | 27,105 MHz | 22 | 27,225 MHz | 32 | 27,325 MHz |
3 | 26,985 MHz | 13 | 27,115 MHz | 23 | 27,255 MHz | 33 | 27,335 MHz |
4 | 27,005 MHz | 14 | 27,125 MHz | 24 | 27,235 MHz | 34 | 27,345 MHz |
5 | 27,015 MHz | 15 | 27,135 MHz | 25 | 27,245 MHz | 35 | 27,355 MHz |
6 | 27,025 MHz | 16 | 27,155 MHz | 26 | 27,265 MHz | 36 | 27,365 MHz |
7 | 27,035 MHz | 17 | 27,165 MHz | 27 | 27,275 MHz | 37 | 27,375 MHz |
8 | 27,055 MHz | 18 | 27,175 MHz | 28 | 27,285 MHz | 38 | 27,385 MHz |
9 | 27,065 MHz | 19 | 27,185 MHz | 29 | 27,295 MHz | 39 | 27,395 MHz |
10 | 27,075 MHz | 20 | 27,205 MHz | 30 | 27,305 MHz | 40 | 27,405 MHz |
Ook hebben bepaalde kanalen in Nederland een aparte functie. Omdat het in sommige gevallen om Internationale verbindingen gaat, is het verstandig om hier rekening mee te houden bij gebruikmaken van de 27MC.
Hieronder een overzicht van deze kanalen:
Kanaal | Frequentie | Kanaal | Frequentie |
---|---|---|---|
01 | 26,965 | 21 Algemeen oproepkanaal België FM | 27,215 |
02 | 26,975 | 22 Kanaal voor campers en korte mobiele verbindingen | 27,225 |
03 | 26,985 | 23 | 27,255 |
04 Algemeen Oproepkanaal Duitsland | 27,005 | 24 Internationaal kanaal voor Packetradio 1k2 | 27,235 |
05 | 27,015 | 25 | 27,245 |
06 | 27,025 | 26 | 27,265 |
07 | 27,035 | 27 | 27,275 |
08 | 27,055 | 28 | 27,285 |
09 Noodoproepkanaal | 27,065 | 29 | 27,295 |
10 | 27,075 | 30 Internationaal kanaal voor SSTV | 27,305 |
11 Test kanaal | 27,085 | 31 | 27,315 |
12 | 27,105 | 32 Kanaal voor kerkdiensten (voornamelijk vanuit Groot-Brittannië) | 27,325 |
13 | 27,115 | 33 | 27,335 |
14 Algemeen oproepkanaal Nederland | 27,125 | 34 | 27,345 |
15 Algemeen oproepkanaal België AM | 27,135 | 35 | 27,355 |
16 Veel gebruikt door 4x4 rijders (terreinwagens). (4x4=16) | 27,155 | 36 | 27,365 |
17 | 27,165 | 37 | 27,375 |
18 | 27,175 | 38 LSB Amerikaanse CB-stations | 27,385 |
19 Truckerskanaal | 27,185 | 39 Internationaal kanaal voor Packetradio 1k2 | 27,395 |
20 | 27,205 | 40 | 27,405 |
Bereik van de zenders
Normaal gesproken zijn er in deze band alleen zichtverbindingen mogelijk (ca. 25 km). Echter, tijdens verhoogde zonneactiviteit kan de propagatie aanzienlijk groter zijn. Zendamateurs spreken dan vaak over "condities". Het is dan mogelijk om in Nederland Franse, Italiaanse en Spaanse CB'ers te horen en in uitzonderlijke gevallen zelfs Amerikanen. Deze propagatie kan zo sterk zijn dat men lokale stations of stations tot 10 km afstand die men normaal makkelijk kan ontvangen, nauwelijks ontvangt. Vooral packetradio ondervond veel hinder van propagatie, waardoor de lokale BBS soms maar nauwelijks te bereiken was en het forwarden (het doorsturen van berichten en bestanden naar een andere BBS) soms moest wachten of via een andere band gedaan werd dan de 27 mc. Internationaal wordt 27,555 MHz gebruikt als aanroep frequentie tijdens propagatie.
Geschiedenis
De 27MC-band kwam in zwang onder Amerikaanse vrachtwagenchauffeurs in de jaren 50 van de twintigste eeuw. De "bakkies" werden gebruikt voor onderlinge communicatie en doorbraken hiermee de sleur van de lange geestdodende ritten, maar ook kon men elkaar bij pech hulp bieden. Hieraan wordt gerefereerd in truckersliederen als Giddy Up Go en Teddybeer van Gerard de Vries, en in de film Convoy gemaakt n.a.v. dè CB-hit Convoy van C.W. McCall uit 1975.
In Nederland was op dat moment het gebruik van deze AM-gemoduleerde zenders illegaal. In de lente 1975 werden er actiegroepen opgezet voor vrijer radioverkeer: Stichting Antennevrij en Vereniging de 27MC die nota bene met hun strijdlied de tiplijsten van de landelijke hitlijsten behaalden. Al eerder was er ook de landelijke vereniging van 27MC-ers, de VRA-NCBHC, wat stond voor Vereniging van Radio-Amateurs, Nederlandse CitizensBand Hobby Club. Deze vereniging heeft zich met name ook direct tot de politiek gewend. Pas op 3 maart 1980 kwam er verandering en werd in Nederland het gebruik van de CB-band toegestaan. Er mocht met 0,5 watt, FM-gemoduleerd, op 22 kanalen gewerkt worden, mits men in het bezit was van een vergunning (MARC-vergunning).MARC stond voor Machtiging Algemene Radio Communicatie. Deze machtiging kostte ƒ 35 en kon zonder cursus of opleiding door iedereen gekocht worden mits je 14 jaar of ouder was. Het tokkelen werd een immens populaire hobby en binnen korte tijd ontstond er ook een enorme drukte en was het vrijwel onmogelijk geworden op normale tijdstippen lange afstanden te overbruggen. Mede door deze drukte werden later (in 1982) 40 kanalen toegestaan met een maximumvermogen van 2 watt om uiteindelijk op de huidige CEPT-standaard van 40 kanalen met 4 watt maximale modulatie op FM/AM/SSB uit te komen.
Heden
De enorme drukte van de jaren 70 en 80 is voorbij. Velen zijn gestopt met de hobby; men is niet meer geïnteresseerd en communicatie is dankzij GSM en internet een andere weg aan het bewandelen. Een ander deel heeft bij het Agentschap Telecom een examen afgelegd en zich geregistreerd als "radiozendamateur". (niet te verwarren met de 27MC-vergunning van vroeger). Desondanks is er nog steeds een groep CB'ers actief en is deze band niet helemaal uitgestorven. De verplichte vergunningen zijn in Nederland en België afgeschaft.
Enkele uitdrukkingen uit het jargon
- NAVO-spellingsalfabet
- Veel illegale zendamateurs hadden de goede gewoonte om hiervan gebruik te maken bij het spellen van hun call. Voor de officiële zendamateurs was dit alfabet reeds verplicht gesteld.
- Kappa!
- Dit wordt gezegd zodra het tegenstation stopt met zenden en voordat het andere tegenstation met zijn antwoord begint. Zoiets als "begrepen!".
- Break-Break!
- Dit wordt gezegd als iemand wil deelnemen aan het gesprek. Zo iemand wordt een "breaker" genoemd.
- Fietsen
- Naar een vrij kanaal zoeken. Men ontmoette elkaar op kanaal 14 (het oproepkanaal) en een van beiden zocht een vrij kanaal. Daarna "fietste" men naar dit vrije kanaal.
- Knijper
- Iemand die al dan niet tijdens een gesprek zijn zender aanzet, blijft uitzenden maar niets zegt, meestal met als doel zijn tegenstations te pesten en zo het gesprek onmogelijk te maken. Het knijpen komt van de bekende microfoons die een schakelaar hebben aan de zijkant waarin geknepen moet worden om de radio te laten zenden, de zogenoemde PTT-knop (push to talk). Een dergelijke microfoon wordt ook wel een "handknijpertje" genoemd.
- Kacheltje, stoof, lineair of naverbrander
- Met deze vier uitdrukkingen wordt een eindtrap (lineair) bedoeld die het zendvermogen aanzienlijk omhoog brengt. Deze eindtrappen zijn in Nederland illegaal, maar in alle soorten en maten te verkrijgen: de kleintjes die het vermogen oppeppen tot 15 watt maar ook grotere, tot wel 1000 watt. De term "kacheltje" komt voort uit het feit dat deze apparaten en dan voornamelijk de grote modellen een flinke warmte produceren zodra ze in bedrijf zijn.
- Mike
- Hiermee wordt de microfoon bedoeld, typerend voor de zendontvanger.
- QSL/QSO-kaart
- Vaak originele, zelfgemaakte briefkaartjes die CB'ers elkaar toesturen na een "QSO", dat wil zeggen een verbinding. Dit gebeurde voornamelijk in de begintijd en is tegenwoordig onder CB'ers vrijwel in onbruik geraakt.
- Staande-bij
- Verbastering van het Engelse woord standby. Een CB'er is staande-bij zodra hij niet actief deelneemt aan gesprekken maar wel aan het luisteren is via het (onderling afgesproken) oproepkanaal.
- S-je 9
- Op een puntenschaal van 1 tot 9 geeft men de signaalsterkte aan, tegenwoordig meestal te zien op de ontvanger met leds: Hoe meer er oplichten hoe beter het signaal. De oude analoge wijzers hebben een groen gedeelte tot een s9, daarna staat er op de rode schaal 10-20-30-50, men spreekt dan van 10 over 9 of 10 dB.
- Volle bak
- De meest gebruikte term, als antwoord op de vraag van een zender hoe sterk het signaal overkomt bij een ontvanger, waarbij de signaalmeter volledig (maximaal) uitslaat.
- Radiootje 5
- Op een puntenschaal van 1 tot 5 geeft men de 'verstaanbaarheid' (modulatie/readability) aan. Dit heeft meestal te maken met de kwaliteit van de microfoon.
- Rogerbeep of Rogerpiep
- Een pieptoon die te horen is zodra iemand stopt met zenden. Voornamelijk in gebruik op AM en SSB, omdat het daar nauwelijks te horen is wanneer iemand stopt met zenden. Dit in tegenstelling tot FM, waar de radio hard begint te ruisen zodra men stopt met zenden.
- Code Rood!
- Aanduiding dat de opsporingsdienst gesignaleerd is en men moet oppassen met het gebruik van "kacheltjes" en illegale frequenties.
- Witte muizen
- Hier wordt de opsporingsdienst (Agentschap Telecom, vroeger: RDR of RCD) mee bedoeld, op zoek met peilwagens naar illegale zenders. Deze term werd vooral gebruikt in de tijd dat de 27MC-band nog niet was vrijgegeven.
- Locken
- Dit wordt veel gebruikt bij vooral tafelmicrofoons die een speciale knop, de lock, hebben zodat je niet de hele tijd de knop in hoeft te drukken.
- Kleefvoet
- Antenne met magneet voor op een auto of vrachtwagen.
- 1op1
- Perfecte afstelling van de antenne, te meten met een SWR-meter (ook wel "Staande Golf Meter" genoemd). Andere waarden zijn bijvoorbeeld: 1:1.2 / (vrij goede afstelling) 1:3 (1 op 3): slechte afstelling antenne / (1 op 10):zeer slechte afstelling, waarschijnlijk sluiting in de plug of geen massa genoeg. Degene is vaak niet te ontvangen door een ander station, of zeer slecht.
- Spriet
- De halvegolf of 5/8 golf antennes is een lange antenne van rond de 5,5 meter (rond de 6,875 meter voor 5/8). Beide antennes kunnen kleine radialen onderaan de antenne hebben.
- Tokkelen
- Kletsen via de radio. (Verbastering van 'talking')
- Alfa-kanalen
- Bij de indeling van de kanalen is er een standaardkanaalscheiding van 10 kHz, bij kanaal 3,7,11,15 en 19 is de ruimte groter (20 kHz), dit noemen we alfa kanalen (tussenkanalen of alpha channels) en deze worden vaak gebruikt als de standaard kanalen "vol" zaten. Het gebruik van deze kanalen is niet toegestaan, ze werden gebruikt voor draadloze afstandsbedieningen van speelgoedautootjes en -vliegtuigjes. Storingen kwamen vaak voor en vliegtuigjes stortten dan ook vaak neer. Tegenwoordig worden deze kanalen hierdoor niet meer gebruikt.
- Callen (Roepen)
- Proberen contact te leggen met andere 27MC'ers, op de FM wordt meestal is er iemand staande-bij geroepen terwijl op de SSB meestal de callsign + frequentie wordt geroepen in de vorm van Cq Cq (callsign)on (frequentie)
- '73's
- Aan het einde van een verbinding "Hartelijke groeten". Term afkomstig van zendamateurs, maar wordt ook wel op de 27 MC gebruikt.
- QRT
- Stoppen met zenden en de zender uitzetten. Term afkomstig van zendamateurs, maar wordt ook wel op de 27 MC gebruikt.