< Quenya

De eerste 11 getallen zijn:


minë  (1)atta  (2) neldë  (3)canta  (4)
lempë  (5)enquë  (6) otso  (7)tolto  (8)
nertë  (9)cainen  (10) minquë  (11)

De elfen baseerden zich origineel op het twaalftallig stelsel, er waren dus ook 12 verschillende cijfers. Daarom zijn 10 en 11 dan ook in deze tabel opgenomen.

Het getal nul is munta.


Voor het getal 12 zijn er twee woorden:

12   rasta / yunquë

Het woord rasta verwijst eerder naar iets als een "dozijn", yunquë gebruik je om te tellen.


De getallen 13 tot 19 vormen we met de uitgang –cëa bij de eerste lettergreep van de woorden voor 3 tot 9:

13   nelcëa
14   cancëa
15   lencëa
16   encëa
17   occëa
18   tolcëa
19   nercëa


De veelvouden van 10, dus 20 tot 90, worden gevormd door de uitgang –cainen:

20   yucainen
30   nelcainen
40   cancainen
50   lemincainen
60   eneccainen
70   otsocainen
80   tolcainen
90   nercainen
100   tuxa


Als we een getal willen vormen dat geen veelvoud is van 10, dan schrijven we eerst de eenheden en dan pas de tientallen (eigenlijk net zoals in het Nederlands):

54   canta lemincainen


De getallen tussen 100 en 200 staan evenzo "van achter naar voor":

140   cancainen tuxa
172   atta otsocainen tuxa

Net zoals bij 12, kunnen we 110 en 120 op twee manieren schrijven:

110   cainen tuxa / minquecainen
120   yucainen tuxa / yunquecainen

De getallen van 200 tot 900 gelijken erg op de veelvouden van 10 met ditmaal de uitgang –tuxa:

200   yutuxa
300   neltuxa
400   cantuxa

enz.


Verder kennen we ook nog volgende telwoorden:

1000   húmë
1 miljoen   mindóra


Er is echter nog een vreemd verschijnsel: vanaf 20 en hoger worden substantieven die na een telwoord komen in het partitief meervoud geschreven:

nelcainen roccoli   "dertig paarden"
tuxa ciryali   "honderd schepen"


Rangtelwoorden

De eerste drie zijn onregelmatig:

eerste:   minya
tweede:   tatya
derde:   nelya


Van 4 tot 9 vervangen we de eindklinker van het hoofdtelwoord door –ëa:

vier:   canta vierde:   cantëa
vijf:   lempë vijfde:   lempëa
zes:   enquë zesde:   enquëa
zeven:   otso zevende:   otsëa
acht:   tolto achtste:   toltëa
negen:   nertë negende:   nertëa


Tien is opnieuw onregelmatig:

tien:   cainen tiende:   quainëa

Maar elf en twaald volgen opnieuw de normale regel:

elf:   minquë elfde:   minquëa
twaalf:   yunquë twaalfde:   yunquëa

Voor "half" gebruiken we het woord perya.


Herhalingstelwoorden

Er bestaan ook telwoorden die aangeven hoeveel maal iets gebeurt. In een zin fungeren ze als bijwoorden:

eru   eenmaal
   tweemaal
nel   driemaal
can   viermaal

Bij de hogere getallen gebruiken we de uitgang –llumë:

lemillumë   vijfmaal
enquellumë   zesmaal
cëallumë   tienmaal
tuxallumë   honderdmaal



>> Quenya >> Quenya/Telwoorden

This article is issued from Wikibooks. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.