ჩიტი

Georgian
ჩიტი

Alternative forms
  • ჩიტ (čiṭ) (Ingilo dialect)

Etymology

Attested since Middle Georgian.

According to Čubinov, an Armenian borrowing: compare Old Armenian ծիտ (cit), Middle Armenian չիտ (čʿit), ջիտ (ǰit, “sparrow”). This is rejected by Ačaṙean, because in Armenian the word is used post-classically and infrequently and now is present in Eastern dialects only; he considers the Armenian words to be borrowed from Kartvelian, the Middle Armenian forms specifically from Georgian.

Pronunciation
  • IPA(key): /tʃitʼi/
  • Hyphenation: ჩი‧ტი
  • Audio(file)

Noun

ჩიტი • (čiṭi) (plural ჩიტები)

  1. (small) bird
    ვარდის ჩიტი ― vardis čiṭi ― nightingale
  2. sparrow
  3. thickened grape-juice dripping from fresh churchkhela
  4. (in the plural) (loom) reed/heald supports

Inflection

 
.Georgian.inflection-table tr:hover
{
	background-color:#EBEBEB;
}
Declension of ჩიტი (see Georgian declension)
singular plural archaic plural
nominative ჩიტი (čiṭi) ჩიტები (čiṭebi) ჩიტნი (čiṭni)
ergative ჩიტმა (čiṭma) ჩიტებმა (čiṭebma) ჩიტთ(ა) (čiṭt(a))
dative ჩიტს(ა) (čiṭs(a)) ჩიტებს(ა) (čiṭebs(a)) ჩიტთ(ა) (čiṭt(a))
genitive ჩიტის(ა) (čiṭis(a)) ჩიტების(ა) (čiṭebis(a)) ჩიტთ(ა) (čiṭt(a))
instrumental ჩიტით(ა) (čiṭit(a)) ჩიტებით(ა) (čiṭebit(a))
adverbial ჩიტად(ა) (čiṭad(a)) ჩიტებად(ა) (čiṭebad(a))
vocative ჩიტო (čiṭo) ჩიტებო (čiṭebo) ჩიტნო (čiṭno)
Notes: archaic plurals might not exist.
Postpositional inflection of ჩიტი (see Georgian postpositions)
postpositions taking a dative case singular plural
-ზე (on - ) ჩიტზე (čiṭze) ჩიტებზე (čiṭebze)
-თან (near - ) ჩიტთან (čiṭtan) ჩიტებთან (čiṭebtan)
-ში (in - ) ჩიტში (čiṭši) ჩიტებში (čiṭebši)
-ვით (like a - ) ჩიტივით (čiṭivit) ჩიტებივით (čiṭebivit)
postpositions taking a genitive case singular plural
-თვის (for - ) ჩიტისთვის (čiṭistvis) ჩიტებისთვის (čiṭebistvis)
-ებრ (like a - ) ჩიტისებრ (čiṭisebr) ჩიტებისებრ (čiṭebisebr)
-კენ (towards - ) ჩიტისკენ (čiṭisḳen) ჩიტებისკენ (čiṭebisḳen)
-გან (from/of - ) ჩიტისგან (čiṭisgan) ჩიტებისგან (čiṭebisgan)
postpositions taking an instrumental case singular plural
-დან (from / since - ) ჩიტიდან (čiṭidan) ჩიტებიდან (čiṭebidan)
-ურთ (together with - ) ჩიტითურთ (čiṭiturt) ჩიტებითურთ (čiṭebiturt)
postpositions taking an adverbial case singular plural
-მდე (up to - ) ჩიტამდე (čiṭamde) ჩიტებამდე (čiṭebamde)

Synonyms

Derived terms
Derived terms
  • ჩიტის ბირკა (čiṭis birḳa)
  • ჩიტი ვერ გადაფრინდება (čiṭi ver gadaprindeba)
  • თავზე ჩიტს არ გადაიფრენს (tavze čiṭs ar gadaiprens)
  • ჩიტის გული აქვს (čiṭis guli akvs)
  • დედოფალა ჩიტი (dedopala čiṭi)
  • დერეფნის ჩიტი (derepnis čiṭi)
  • ჩიტის თვალი (čiṭis tvali)

Descendants
  • → Middle Armenian: չիտ (čʿit), ջիտ (ǰit) (possibly)
  • → Mingrelian: ჩიტი (čiṭi)

See also

References
  • Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “ծիտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume II, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 458–459
  • Ačaṙean, Hračʿeay (1977), “չիտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume III, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 629a
  • Rayfield, Donald, editor (2006), “ჩიტი”, in A Comprehensive Georgian–English Dictionary, London: Garnett Press
  • Čubinov, David (1887), “ჩიტი”, in Gruzinsko-russkij slovarʹ [Georgian–Russian Dictionary], Saint Petersburg: Imperial Academy of Sciences, page 1579a

Mingrelian

Etymology

Related to Georgian ჩიტი (čiṭi); according to Kipšidze, borrowed from it. See there for more.

Noun

ჩიტი • (čiṭi)

  1. small bird
  2. sparrow

References
  • Kipšidze, I. (1910), “ჩიტი”, in Grammatika mingrelʹskago (iverskago) jazyka s xrestomatijeju i slovarem [Grammar of the Mingrelian (Iverian) Language with a Reader and a Dictionary] (Materialy po jafetičeskomu jazykoznaniju; 7) (in Russian), Saint Petersburg: Imperial Academy of Sciences, page 365b
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.