चेतना

Hindi

Pronunciation

  • IPA(key): /t͡ʃeːt̪.nɑː/
  • (noun only) IPA(key): /t͡ʃeː.t̪ə.nɑː/

Etymology 1

From Sanskrit चेतना (cetanā).

Noun

चेतना (cetnā) f

  1. consciousness
    मैं अचानक चेतना में आया।ma͠i acānak cetnā mẽ āyā.I suddenly became conscious.
    Synonym: होश (hoś)
  2. intelligence, understanding
    Synonyms: समझ (samajh), बुद्धि (buddhi)

Etymology 2

From Sanskrit चेत्तृ (cettṛ). Cognate to Bengali চেতা (ceta).

Verb

चेतना (cetnā) (intransitive)

  1. to be conscious, to awaken
    Synonym: होश में आना (hoś mẽ ānā)
  2. to become aware, to realize
  3. to consider, meditate on

Conjugation

Impersonal forms of चेतना (cetnā)
Stem चेत
cet
Conjunctive चेतकर, चेतके
cetkar, cetke
m m obl, pl f f obl, pl
Infinitive चेतना
cetnā
चेतने
cetne
चेतनी
cetnī
चेतनीं
cetnī̃
Adjectival imperf चेतता
cettā
चेतते
cette
चेतती
cettī
चेततीं
cettī̃
perf चेता
cetā
चेते
cete
चेती
cetī
चेतीं
cetī̃
Agentive चेतनेवाला
cetnevālā
चेतनेवाले
cetnevāle
चेतनेवाली
cetnevālī
चेतनेवालीं
cetnevālī̃
Conjugation of चेतना (cetnā)
Person Singular Plural
1st person
मैं
2nd person
तू
3rd person
यह/वह
1st person
हम
2nd person
तुम
3rd person
ये/वे/आप
Perfective
Simple m चेता
cetā
चेता
cetā
चेता
cetā
चेते
cete
चेते
cete
चेते
cete
f चेती
cetī
चेती
cetī
चेती
cetī
चेतीं
cetī̃
चेतीं
cetī̃
चेतीं
cetī̃
Present m चेता हूँ
cetā hū̃
चेता है
cetā hai
चेता है
cetā hai
चेते हैं
cete ha͠i
चेते हो
cete ho
चेते हैं
cete ha͠i
f चेती हूँ
cetī hū̃
चेती है
cetī hai
चेती है
cetī hai
चेतीं हैं
cetī̃ ha͠i
चेतीं हो
cetī̃ ho
चेतीं हैं
cetī̃ ha͠i
Past m चेता था
cetā thā
चेता था
cetā thā
चेता था
cetā thā
चेते थे
cete the
चेते थे
cete the
चेते थे
cete the
f चेती थी
cetī thī
चेती थी
cetī thī
चेती थी
cetī thī
चेतीं थीं
cetī̃ thī̃
चेतीं थीं
cetī̃ thī̃
चेतीं थीं
cetī̃ thī̃
Presumptive m चेता हूँगा
cetā hū̃gā
चेता होगा
cetā hogā
चेता होगा
cetā hogā
चेते होंगे
cete hoṅge
चेते होगे
cete hoge
चेते होंगे
cete hoṅge
f चेती हूँगी
cetī hū̃gī
चेती होगी
cetī hogī
चेती होगी
cetī hogī
चेतीं होंगे
cetī̃ hoṅge
चेतीं होगे
cetī̃ hoge
चेतीं होंगे
cetī̃ hoṅge
Subjunctive m चेता हूँ
cetā hū̃
चेता हो
cetā ho
चेता हो
cetā ho
चेते हों
cete hõ
चेते हो
cete ho
चेते हों
cete hõ
f चेती हूँ
cetī hū̃
चेती हो
cetī ho
चेती हो
cetī ho
चेतीं हों
cetī̃ hõ
चेतीं हो
cetī̃ ho
चेतीं हों
cetī̃ hõ
Imperfective
Present m चेतता
cettā
चेतता
cettā
चेतता
cettā
चेतते
cette
चेतते
cette
चेतते
cette
f चेतती
cettī
चेतती
cettī
चेतती
cettī
चेततीं
cettī̃
चेततीं
cettī̃
चेततीं
cettī̃
Present m चेतता हूँ
cettā hū̃
चेतता है
cettā hai
चेतता है
cettā hai
चेतते हैं
cette ha͠i
चेतते हो
cette ho
चेतते हैं
cette ha͠i
f चेतती हूँ
cettī hū̃
चेतती है
cettī hai
चेतती है
cettī hai
चेततीं हैं
cettī̃ ha͠i
चेततीं हो
cettī̃ ho
चेततीं हैं
cettī̃ ha͠i
Past m चेतता था
cettā thā
चेतता था
cettā thā
चेतता था
cettā thā
चेतते थे
cette the
चेतते थे
cette the
चेतते थे
cette the
f चेतती थी
cettī thī
चेतती थी
cettī thī
चेतती थी
cettī thī
चेततीं थीं
cettī̃ thī̃
चेततीं थीं
cettī̃ thī̃
चेततीं थीं
cettī̃ thī̃
Presumptive m चेतता हूँगा
cettā hū̃gā
चेतता होगा
cettā hogā
चेतता होगा
cettā hogā
चेतते होंगे
cette hoṅge
चेतते होगे
cette hoge
चेतते होंगे
cette hoṅge
f चेतती हूँगी
cettī hū̃gī
चेतती होगी
cettī hogī
चेतती होगी
cettī hogī
चेततीं होंगीं
cettī̃ hoṅgī̃
चेततीं होगीं
cettī̃ hogī̃
चेततीं होंगीं
cettī̃ hoṅgī̃
Subjunctive m चेतता हूँ
cettā hū̃
चेतता हो
cettā ho
चेतता हो
cettā ho
चेतते हों
cette hõ
चेतते हो
cette ho
चेतते हों
cette hõ
f चेतती हूँ
cettī hū̃
चेतती हो
cettī ho
चेतती हो
cettī ho
चेततीं हों
cettī̃ hõ
चेततीं हो
cettī̃ ho
चेततीं हों
cettī̃ hõ
Continuous
Present m चेत रहा हूँ
cet rahā hū̃
चेत रहा है
cet rahā hai
चेत रहा है
cet rahā hai
चेत रहे हैं
cet rahe ha͠i
चेत रहे हो
cet rahe ho
चेत रहे हैं
cet rahe ha͠i
f चेत रही हूँ
cet rahī hū̃
चेत रही है
cet rahī hai
चेत रही है
cet rahī hai
चेत रहीं हैं
cet rahī̃ ha͠i
चेत रहीं हो
cet rahī̃ ho
चेत रहीं हैं
cet rahī̃ ha͠i
Past m चेत रहा था
cet rahā thā
चेत रहा था
cet rahā thā
चेत रहा था
cet rahā thā
चेत रहे थे
cet rahe the
चेत रहे थे
cet rahe the
चेत रहे थे
cet rahe the
f चेत रही थी
cet rahī thī
चेत रही थी
cet rahī thī
चेत रही थी
cet rahī thī
चेत रहीं थीं
cet rahī̃ thī̃
चेत रहीं थीं
cet rahī̃ thī̃
चेत रहीं थीं
cet rahī̃ thī̃
Presumptive m चेत रहा हूँगा
cet rahā hū̃gā
चेत रहा होगा
cet rahā hogā
चेत रहा होगा
cet rahā hogā
चेत रहे होंगे
cet rahe hoṅge
चेत रहे होगे
cet rahe hoge
चेत रहे होंगे
cet rahe hoṅge
f चेत रही हूँगा
cet rahī hū̃gā
चेत रही होगा
cet rahī hogā
चेत रही होगा
cet rahī hogā
चेत रहीं होंगे
cet rahī̃ hoṅge
चेत रहीं होगे
cet rahī̃ hoge
चेत रहीं होंगे
cet rahī̃ hoṅge
Subjunctive m चेत रहा हूँ
cet rahā hū̃
चेत रहा हो
cet rahā ho
चेत रहा हो
cet rahā ho
चेत रहे हों
cet rahe hõ
चेत रहे हो
cet rahe ho
चेत रहे हों
cet rahe hõ
f चेत रही हूँ
cet rahī hū̃
चेत रही हो
cet rahī ho
चेत रही हो
cet rahī ho
चेत रहीं हों
cet rahī̃ hõ
चेत रहीं हो
cet rahī̃ ho
चेत रहीं हों
cet rahī̃ hõ
Non-aspectual
Subjunctive चेतूँ
cetū̃
चेते
cete
चेते
cete
चेतें
cetẽ
चेतो
ceto
चेतें
cetẽ
Future m चेतूँगा
cetū̃gā
चेतेगा
cetegā
चेतेगा
cetegā
चेतेंगे
ceteṅge
चेतोगे
cetoge
चेतेंगे
ceteṅge
f चेतूँगी
cetū̃gī
चेतेगी
cetegī
चेतेगी
cetegī
चेतेंगी
ceteṅgī
चेतोगी
cetogī
चेतेंगी
ceteṅgī
Imperative चेत
cet
चेतो
ceto
चेतिये / चेतिए
चेतियेगा / चेतिएगा

cetiye / cetie
cetiyegā / cetiegā

Further reading

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.