كۈن
Uyghur
Noun
كۈن • (kün) (plural كۈنلەر (künler))
- the sun
- كۈن پاتماق ― kün patmaq ― the sun sets
- كۈن چىقماق ― kün chiqmaq ― the sun rises
- day (as opposed to night)
- يېرىم كۈن ― yërim kün ― half the day
- a day (24 hours)
- ھەر كۈنى ― her küni ― every day
- كۈندىن-كۈنگە ― kündin-künge ― from day to day
- the day of one's death, one's death
- ئۇنىڭ كۈنى يەتتى ― uning küni yetti ― he's at death's door
- a period, season, days
- ئۆتكەن كۈنلەر ― ötken künler ― past days, the past
- one's life
- كۈن ئالماق (كۆرمەك) ― kün almaq (körmek) ― to make a good living, get by reasonably well
- disaster, trouble
- كۈن تارتماق ― kün tartmaq ― to have hard times
- ئۇنىڭ بېشىغا كۈن چۈشتى ― uning bëshigha kün chüshti ― he's come into hard times
- peaceful times, peace, ease of mind, prosperity
- ياخشىغا كۈن يوق، يامانغا ئۆلۈم ― yaxshigha kün yoq, yamangha ölüm ― (Prov.) the good see no peace, the wicked no death
Declension
Declension of كۈن (kün) (See Appendix:Uyghur nouns)
impersonal | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nominative | كۈن (kün) | كۈنلەر (künler) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈننىڭ (künning) | كۈنلەرنىڭ (künlerning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈننى (künni) | كۈنلەرنى (künlerni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈنگە (künge) | كۈنلەرگە (künlerge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈندە (künde) | كۈنلەردە (künlerde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈندىن (kündin) | كۈنلەردىن (künlerdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈندىكى (kündiki) | كۈنلەردىكى (künlerdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈنگىچە (küngiche) | كۈنلەرگىچە (künlergiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similitude | كۈندەك (kündek) | كۈنلەردەك (künlerdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equivalence | كۈنچىلىك (künchilik) or كۈنچە (künche) | كۈنلەرچىلىك (künlerchilik) or كۈنلەرچە (künlerche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈننىڭكى (künningki) | كۈنلەرنىڭكى (künlerningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person singular (my) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈنۈم (künüm) | كۈنلىرىم (künlirim) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈنۈمنىڭ (künümning) | كۈنلىرىمنىڭ (künlirimning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈنۈمنى (künümni) | كۈنلىرىمنى (künlirimni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈنۈمگە (künümge) | كۈنلىرىمگە (künlirimge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈنۈمدە (künümde) | كۈنلىرىمدە (künlirimde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈنۈمدىن (künümdin) | كۈنلىرىمدىن (künlirimdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈنۈمدىكى (künümdiki) | كۈنلىرىمدىكى (künlirimdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈنۈمگىچە (künümgiche) | كۈنلىرىمگىچە (künlirimgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similitude | كۈنۈمدەك (künümdek) | كۈنلىرىمدەك (künlirimdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equivalence | كۈنۈمچىلىك (künümchilik) or كۈنۈمچە (künümche) | كۈنلىرىمچىلىك (künlirimchilik) or كۈنلىرىمچە (künlirimche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈنۈمنىڭكى (künümningki) | كۈنلىرىمنىڭكى (künlirimningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person plural (our) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈنىمىز (künimiz) | كۈنلىرىمىز (künlirimiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈنىمىزنىڭ (künimizning) | كۈنلىرىمىزنىڭ (künlirimizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈنىمىزنى (künimizni) | كۈنلىرىمىزنى (künlirimizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈنىمىزگە (künimizge) | كۈنلىرىمىزگە (künlirimizge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈنىمىزدە (künimizde) | كۈنلىرىمىزدە (künlirimizde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈنىمىزدىن (künimizdin) | كۈنلىرىمىزدىن (künlirimizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈنىمىزدىكى (künimizdiki) | كۈنلىرىمىزدىكى (künlirimizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈنىمىزگىچە (künimizgiche) | كۈنلىرىمىزگىچە (künlirimizgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similitude | كۈنىمىزدەك (künimizdek) | كۈنلىرىمىزدەك (künlirimizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equivalence | كۈنىمىزچىلىك (künimizchilik) or كۈنىمىزچە (künimizche) | كۈنلىرىمىزچىلىك (künlirimizchilik) or كۈنلىرىمىزچە (künlirimizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈنىمىزنىڭكى (künimizningki) | كۈنلىرىمىزنىڭكى (künlirimizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈنۈڭ (kününg) | كۈنلىرىڭ (künliring) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈنۈڭنىڭ (kününgning) | كۈنلىرىڭنىڭ (künliringning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈنۈڭنى (kününgni) | كۈنلىرىڭنى (künliringni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈنۈڭگە (kününgge) | كۈنلىرىڭگە (künliringge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈنۈڭدە (kününgde) | كۈنلىرىڭدە (künliringde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈنۈڭدىن (kününgdin) | كۈنلىرىڭدىن (künliringdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈنۈڭدىكى (kününgdiki) | كۈنلىرىڭدىكى (künliringdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈنۈڭگىچە (kününggiche) | كۈنلىرىڭگىچە (künliringgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similitude | كۈنۈڭدەك (kününgdek) | كۈنلىرىڭدەك (künliringdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equivalence | كۈنۈڭچىلىك (kününgchilik) or كۈنۈڭچە (kününgche) | كۈنلىرىڭچىلىك (künliringchilik) or كۈنلىرىڭچە (künliringche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈنۈڭنىڭكى (kününgningki) | كۈنلىرىڭنىڭكى (künliringningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈنۈڭلار (kününglar) | كۈنلىرىڭلار (künliringlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈنۈڭلارنىڭ (kününglarning) | كۈنلىرىڭلارنىڭ (künliringlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈنۈڭلارنى (kününglarni) | كۈنلىرىڭلارنى (künliringlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈنۈڭلارگە (kününglarge) | كۈنلىرىڭلارگە (künliringlarge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈنۈڭلاردە (kününglarde) | كۈنلىرىڭلاردە (künliringlarde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈنۈڭلاردىن (kününglardin) | كۈنلىرىڭلاردىن (künliringlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈنۈڭلاردىكى (kününglardiki) | كۈنلىرىڭلاردىكى (künliringlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈنۈڭلارگىچە (kününglargiche) | كۈنلىرىڭلارگىچە (künliringlargiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similitude | كۈنۈڭلاردەك (kününglardek) | كۈنلىرىڭلاردەك (künliringlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equivalence | كۈنۈڭلارچىلىك (kününglarchilik) or كۈنۈڭلارچە (kününglarche) | كۈنلىرىڭلارچىلىك (künliringlarchilik) or كۈنلىرىڭلارچە (künliringlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈنۈڭلارنىڭكى (kününglarningki) | كۈنلىرىڭلارنىڭكى (künliringlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈنىڭىز (küningiz) | كۈنلىرىڭىز (künliringiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈنىڭىزنىڭ (küningizning) | كۈنلىرىڭىزنىڭ (künliringizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈنىڭىزنى (küningizni) | كۈنلىرىڭىزنى (künliringizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈنىڭىزگە (küningizge) | كۈنلىرىڭىزگە (künliringizge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈنىڭىزدە (küningizde) | كۈنلىرىڭىزدە (künliringizde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈنىڭىزدىن (küningizdin) | كۈنلىرىڭىزدىن (künliringizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈنىڭىزدىكى (küningizdiki) | كۈنلىرىڭىزدىكى (künliringizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈنىڭىزگىچە (küningizgiche) | كۈنلىرىڭىزگىچە (künliringizgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similitude | كۈنىڭىزدەك (küningizdek) | كۈنلىرىڭىزدەك (künliringizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equivalence | كۈنىڭىزچىلىك (küningizchilik) or كۈنىڭىزچە (küningizche) | كۈنلىرىڭىزچىلىك (künliringizchilik) or كۈنلىرىڭىزچە (künliringizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈنىڭىزنىڭكى (küningizningki) | كۈنلىرىڭىزنىڭكى (künliringizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈنىڭىزلار (küningizlar) | كۈنلىرىڭىزلار (künliringizlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈنىڭىزلارنىڭ (küningizlarning) | كۈنلىرىڭىزلارنىڭ (künliringizlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈنىڭىزلارنى (küningizlarni) | كۈنلىرىڭىزلارنى (künliringizlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈنىڭىزلارگە (küningizlarge) | كۈنلىرىڭىزلارگە (künliringizlarge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈنىڭىزلاردە (küningizlarde) | كۈنلىرىڭىزلاردە (künliringizlarde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈنىڭىزلاردىن (küningizlardin) | كۈنلىرىڭىزلاردىن (künliringizlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈنىڭىزلاردىكى (küningizlardiki) | كۈنلىرىڭىزلاردىكى (künliringizlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈنىڭىزلارگىچە (küningizlargiche) | كۈنلىرىڭىزلارگىچە (künliringizlargiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similitude | كۈنىڭىزلاردەك (küningizlardek) | كۈنلىرىڭىزلاردەك (künliringizlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equivalence | كۈنىڭىزلارچىلىك (küningizlarchilik) or كۈنىڭىزلارچە (küningizlarche) | كۈنلىرىڭىزلارچىلىك (künliringizlarchilik) or كۈنلىرىڭىزلارچە (künliringizlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈنىڭىزلارنىڭكى (küningizlarningki) | كۈنلىرىڭىزلارنىڭكى (künliringizlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular & plural respectful (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈنلىرى (künliri) | كۈنلىرى (künliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈنلىرىنىڭ (künlirining) | كۈنلىرىنىڭ (künlirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈنلىرىنى (künlirini) | كۈنلىرىنى (künlirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈنلىرىگە (künlirige) | كۈنلىرىگە (künlirige) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈنلىرىدە (künliride) | كۈنلىرىدە (künliride) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈنلىرىدىن (künliridin) | كۈنلىرىدىن (künliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈنلىرىدىكى (künliridiki) | كۈنلىرىدىكى (künliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈنلىرىگىچە (künlirigiche) | كۈنلىرىگىچە (künlirigiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similitude | كۈنلىرىدەك (künliridek) | كۈنلىرىدەك (künliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equivalence | كۈنلىرىچىلىك (künlirichilik) or كۈنلىرىچە (künliriche) | كۈنلىرىچىلىك (künlirichilik) or كۈنلىرىچە (künliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈنلىرىنىڭكى (künliriningki) | كۈنلىرىنىڭكى (künliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3rd person (his, her, its, their) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈنى (küni) | كۈنلىرى (künliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈنىنىڭ (künining) | كۈنلىرىنىڭ (künlirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈنىنى (künini) | كۈنلىرىنى (künlirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈنىگە (künige) | كۈنلىرىگە (künlirige) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈنىدە (künide) | كۈنلىرىدە (künliride) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈنىدىن (künidin) | كۈنلىرىدىن (künliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈنىدىكى (künidiki) | كۈنلىرىدىكى (künliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈنىگىچە (künigiche) | كۈنلىرىگىچە (künlirigiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similitude | كۈنىدەك (künidek) | كۈنلىرىدەك (künliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equivalence | كۈنىچىلىك (künichilik) or كۈنىچە (küniche) | كۈنلىرىچىلىك (künlirichilik) or كۈنلىرىچە (künliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈنىنىڭكى (küniningki) | كۈنلىرىنىڭكى (künliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
|
This article is issued from
Wiktionary.
The text is licensed under Creative
Commons - Attribution - Sharealike.
Additional terms may apply for the media files.