սեխ

From Old Armenian սեխ (sex).

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [sɛχ]

սեխ • (sex)

1. muskmelon (the fruit of Cucumis melo)

• (dialectal) եմիշ (emiš)

• Ačaṙean, Hračʿeay (1979), “սեխ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume IV, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 198a

• սեղխ (sełx), սեխղ (sexł)

From a Mediterranean-Pontic substrate word of the form *si/ekʰu-, also reflected in Ancient Greek σικύα (sikúa), σικύη (sikúē), σεκούα (sekoúa, “bottle-gourd, Lagenaria vulgaris; round gourd, Cucurbita maxima; gourd used as a calabash”); σίκυος (síkuos), σικυός (sikuós), σίκυς (síkus, “cucumber or melon, Cucumis sativus”); σεκουάνη (sekouánē, “a kind of olive”) and less likely in Proto-Slavic *tyky (Russian ты́ква (týkva, “pumpkin”)).

• (Traditional) IPA^(key): [sɛχ]

սեխ • (sex)

1. muskmelon (the fruit of Cucumis melo)
   • 5th century, Bible, Numbers 11.5

     զի յիշեցաք զձուկնն զոր ուտէաք յԵգիպտոս ձրի, եւ զսեխն եւ զմեղրապոպ եւ զպրասն եւ զսոխն եւ զխստոր։

     zi yišecʿakʿ zjuknn zor utēakʿ yEgiptos jri, ew zsexn ew zmełrapop ew zprasn ew zsoxn ew zxstor.

     We remember the fish, which we did eat in Egypt freely; the cucumbers, and the melons, and the leeks, and the onions, and the garlic.

   • 5th century, Basil of Caesarea, Homiliae in Hexaemeron 5

     Եւ այսպէս՝ ի սակաւ բուսոյն ի կատարեալ չափ աճմանն գան ամենայն սերմանիք, որ պատշաճեալ են ի բոյս եւ յաճումն՝ եթէ ցորենոյ, եթէ սեխոյ, եւ եթէ այլոց սերմանեաց, եւ ամենայն խոտոց, եւ ազգի ազգի բանջարոց։

     Ew ayspēs, i sakaw busoyn i katareal čʿapʿ ačmann gan amenayn sermanikʿ, or patšačeal en i boys ew yačumn, etʿē cʿorenoy, etʿē sexoy, ew etʿē aylocʿ sermaneacʿ, ew amenayn xotocʿ, ew azgi azgi banǰarocʿ.

     (please add an English translation of this usage example)

   • Ephrem the Syrian, Yayn čaṙēn or vasn erašti ew vašxaṙuacʿ :

     Իսկ ՚ի գիջոյն և ՚ի թեթևէն՝ որ ըստ մասանց ջերմին է, պրաս․ իսկ հողանման ջերմ կաղամբ և այլ ա՟մ կծու․ իսկ թեթևագոյնսն ՚ի դդումսն և ՚ի սեխս և ՚ի մեղրապոպս։

     Isk ’i giǰoyn ew ’i tʿetʿewēn, or əst masancʿ ǰermin ē, pras; isk hołanman ǰerm kałamb ew ayl a.m kcu; isk tʿetʿewagoynsn ’i ddumsn ew ’i sexs ew ’i mełrapops.

• Armenian: սեխ (sex)

• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “սեխ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “սեխ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Łazarean, Ṙ. S. (2000), “սեխ”, in Tʿosunean G. B., editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), Yerevan: University Press
• Ačaṙean, Hračʿeay (1979), “սեխ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume IV, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 197b
• Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 574