կեսար

According to Ačaryan, a scholarly borrowing from Ancient Greek Καῖσαρ (Kaîsar).

կեսար • (kesar)

1. Alternative form of կայսր (kaysr)
   • 5th? century, Movsēs Xorenacʿi, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of Armenia] 2.19, 26:

     Առաջի անտոնինոսի, եւ կեսարու։ Գերմանիկոս՝ կեսար եղեալ․

     Aṙaǰi antoninosi, ew kesaru. Germanikos, kesar ełeal;

   • 9–10th century, Yovhannēs Drasxanakertcʿi, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of Armenia] :

     Անկանի առ կեսար. եւ կեսարու տուեալ զմիժագ միհրդատայ՝ շինէ զնա, եւ ի պատիւ կեսարու անուանէ զնա կեսարիա․

     Ankani aṙ kesar. ew kesaru tueal zmižag mihrdatay, šinē zna, ew i patiw kesaru anuanē zna kesaria;

   • 5th century, Cyril of Jerusalem, Kočʿumn əncayutʿean [Catechetical Lectures] 14:

     Խնդրեցին իւրեանց զկեսարայ․

     Xndrecʿin iwreancʿ zkesaray;

   • Ephrem the Syrian, բ. տիմ. :

     Զնախարարսն եւ զընտանիս կեսարեայ․

     Znaxararsn ew zəntanis kesareay;

• Armenian: կեսար (kesar)

• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կեսար”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կեսար”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կայսր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press