գեղարդն

• գեղեարդն (gełeardn), գեղարդ (gełard)
• գիղէատրէ (giłēatrē), գիղեարտէ (giłeartē) (post-classical)

The origin is uncertain.[1]

Ačaṙean tentatively compares with արդն (ardn, “a kind of spear”).[2] Ałayan derives from արդն (ardn), in which he sees the basic meaning “pole, beam, trunk”, and explains the part *գեղ- (*geł-) as “spearhead” or similar, leaving its origin open;[3] this is accepted by J̌ahukyan.[4]

Kocharov derives from Proto-Indo-European *welH-wr̥-ti-, from *welH-.[5]

գեղարդն • (gełardn)

1. a kind of large spear, lance, halberd
   • 5th century, Bible, 1 Kings 26.11:

     քաւ լիցի ինձ ի Տեառնէ ձգել զձեռն իմ յօծեալ Տեառն. բայց արդ առ զգեղարդնդ ի սնարից դորա եւ զկուժ ջրոյդ, եւ գնասցուք ի մեզ։

     kʿaw licʿi inj i Teaṙnē jgel zjeṙn im yōceal Teaṙn. baycʿ ard aṙ zgełardnd i snaricʿ dora ew zkuž ǰroyd, ew gnascʿukʿ i mez.

     The LORD forbid that I should stretch forth mine hand against the LORD'S anointed: but, I pray thee, take thou now the spear that [is] at his bolster, and the cruse of water, and let us go.

   • 5th century, Bible, Nehemiah 4.16:

     Եւ եղեւ յօրէ յայնմանէ, կէսքն կարգեալ լինէին ի գործն, եւ կէսքն զինեալ ընդդէմ թշնամեացն եւ գեղարդն եւ ասպար եւ աղեղն ի ձեռին իւրեանց, եւ կայր պատրաստ այր իւրաքանչիւր յետոյ եղբօր իւրում որ շինէր զպարիսպն։

     Ew ełew yōrē yaynmanē, kēskʿn kargeal linēin i gorcn, ew kēskʿn zineal ənddēm tʿšnameacʿn ew gełardn ew aspar ew ałełn i jeṙin iwreancʿ, ew kayr patrast ayr iwrakʿančʿiwr yetoy ełbōr iwrum or šinēr zparispn.

     And it came to pass from that time forth, [that] the half of my servants wrought in the work, and the other half of them held both the spears, the shields, and the bows, and the habergeons; and the rulers [were] behind all the house of Judah.

   • 5th century, Bible, Numbers 25.7:

     Եւ տեսեալ Փենեէսի որդւոյ Եղիազարու որդւոյ Ահարոնի քահանայի, յարեաւ ի միջոյ ժողովրդեանն, եւ առեալ գեղարդն ի ձեռն իւր:

     Ew teseal Pʿeneēsi ordwoy Ełiazaru ordwoy Aharoni kʿahanayi, yareaw i miǰoy žołovrdeann, ew aṙeal gełardn i jeṙn iwr:

     When Phinehas son of Eleazar, the son of Aaron, the priest, saw this, he left the assembly, took a spear in his hand.

   • Alexander Romance :

     […] զՊաւսիանոս կալաւ և կամեցաւ զերկարդնեայ գեղարդն ձգել ՚ի նա […]

     […] zPawsianos kalaw ew kamecʿaw zerkardneay gełardn jgel ’i na […]

2. (post-classical) dart, javelin

   գեղարդն արձակել ― gełardn arjakel ― to dart, to throw a dart

In the Bible, translates Ancient Greek δόρυ (dóru), λόγχη (lónkhē) and σειρομάστης (seiromástēs).

• գեղարդնախոց (gełardnaxocʿ)
• գեղարդնապատառ (gełardnapataṙ)
• գեղարդնաւոր (gełardnawor)

• Armenian: գեղարդ (gełard)

• Awgerean, Mkrtičʿ (1865), “գեղարդն”, in Aṙjeṙn baṙaran haykaznean lezui [Pocket Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), corrected and expanded by Grigor Čēlalean, 2nd edition, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 207a
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836), “գեղարդն”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, pages 535–536
• J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “գեղարդն”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 348a
• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “գեղարդն”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 114a