dúisigh

Irish

Etymology

From Middle Irish dúisigid (“awakes”), from Old Irish do·fíuschi (compare Scottish Gaelic dùisg).

Pronunciation

(Munster) IPA^(key): /ˈd̪ˠuːʃɪɟ/
(Connacht) IPA^(key): /ˈd̪ˠuːʃə/, /ˈd̪ˠuːʃiː/
(Ulster) IPA^(key): /ˈd̪ˠuːʃi/

Verb

dúisigh (present analytic dúisíonn, future analytic dúiseoidh, verbal noun dúiseacht, past participle dúisithe)

(transitive, intransitive) wake up

Conjugation

Second Conjugation

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative	present	dúisím	dúisíonn tú; dúisír^†	dúisíonn sé, sí	dúisímid; dúisíonn muid	dúisíonn sibh	dúisíonn siad; dúisíd^†	a dhúisíonn; a dhúisíos / a ndúisíonn; a ndúisíos	dúisítear
	past	dhúisigh mé; dhúisíos	dhúisigh tú; dhúisís	dhúisigh sé, sí	dhúisíomar; dhúisigh muid	dhúisigh sibh; dhúisíobhair	dhúisigh siad; dhúisíodar	a dhúisigh / ar dhúisigh*	dúisíodh
	past habitual	dhúisínn	dhúisíteá	dhúisíodh sé, sí	dhúisímis; dhúisíodh muid	dhúisíodh sibh	dhúisídís; dhúisíodh siad	a dhúisíodh / ar dhúisíodh*	dhúisítí
	future	dúiseoidh mé; dúiseod; dúiseochaidh mé^†	dúiseoidh tú; dúiseoir^†; dúiseochaidh tú^†	dúiseoidh sé, sí; dúiseochaidh sé, sí^†	dúiseoimid; dúiseoidh muid; dúiseochaimid^†; dúiseochaidh muid^†	dúiseoidh sibh; dúiseochaidh sibh^†	dúiseoidh siad; dúiseoid^†; dúiseochaidh siad^†	a dhúiseoidh; a dhúiseos; a dhúiseochaidh^†; a dhúiseochas^† / a ndúiseoidh; a ndúiseos; a ndúiseochaidh^†; a ndúiseochas^†	dúiseofar; dúiseochar^†
conditional		dhúiseoinn; dhúiseochainn^† / ndúiseoinn‡‡; ndúiseochainn^†‡‡	dhúiseofá; dhúiseochthá^† / ndúiseofá‡‡; ndúiseochthá^†‡‡	dhúiseodh sé, sí; dhúiseochadh sé, sí^† / ndúiseodh sé, sí‡‡; ndúiseochadh sé, sí^†‡‡	dhúiseoimis; dhúiseodh muid; dhúiseochaimis^†; dhúiseochadh muid^† / ndúiseoimis‡‡; ndúiseodh muid‡‡; ndúiseochaimis^†‡‡; ndúiseochadh muid^†‡‡	dhúiseodh sibh; dhúiseochadh sibh^† / ndúiseodh sibh‡‡; ndúiseochadh sibh^†‡‡	dhúiseoidís; dhúiseodh siad; dhúiseochadh siad^† / ndúiseoidís‡‡; ndúiseodh siad‡‡; ndúiseochadh siad^†‡‡	a dhúiseodh; a dhúiseochadh^† / ar dhúiseodh; ar dhúiseochadh^†	dhúiseofaí; dhúiseochthaí^† / ndúiseofaí‡‡; ndúiseochthaí^†‡‡
subjunctive	present	go ndúisí mé; go ndúisíod^†	go ndúisí tú; go ndúisír^†	go ndúisí sé, sí	go ndúisímid; go ndúisí muid	go ndúisí sibh	go ndúisí siad; go ndúisíd^†	—	go ndúisítear
subjunctive	past	dá ndúisínn	dá ndúisíteá	dá ndúisíodh sé, sí	dá ndúisímis; dá ndúisíodh muid	dá ndúisíodh sibh	dá ndúisídís; dá ndúisíodh siad	—	dá ndúisítí
imperative		dúisím	dúisigh	dúisíodh sé, sí	dúisímis	dúisígí; dúisídh^†	dúisídís	—	dúisítear
verbal noun		dúiseacht
past participle		dúisithe

* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
dúisigh	dhúisigh	ndúisigh
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References

“dúisigid” in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913–76.
“dúisighim” in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, Irish Texts Society, 2nd ed., 1927, by Patrick S. Dinneen.
Finck, F. N. (1899), Die araner mundart, Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, vol. II, p. 74.
"dúisigh" in Foclóir Gaeilge-Béarla, An Gúm, 1977, by Niall Ó Dónaill.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.