Zwitserse parlementsverkiezingen 2015

	Dit artikel is een deel van de serie over de Politiek in Zwitserland
	Algemeen
	Politiek in Zwitserland
	Verkiezingen in Zwitserland
	Overheid van Zwitserland
	Kantons van Zwitserland
	Regering
	Bondsraad (lijst)
	Bondspresident (lijst)
	Bondskanselier (lijst)
	Parlement
	Bondsvergadering
	Nationale Raad (lijst)
	Kantonsraad (lijst)
	Partijen
	Partijen in Zwitserland
	Portaal Politiek; Portaal Zwitserland

	Zwitserse parlementsverkiezingen 2015
Datum	18 oktober 2015
Land	Zwitserland
	Resultaat
Grootste partij	Zwitserse Volkspartij 65 (11)
	De kleuren op bovenstaande kaart corresponderen met de partijkleuren zoals gebruikt in onderstaande tabellen met uitslagen
	Opvolging verkiezingen
Portaal	Politiek

De Zwitserse federale verkiezingen van 2015 werden op 18 oktober gehouden voor de twee kamers tellende Bondsvergadering.

De twee kamers van de Bondsvergadering (Bundesversammlung/ Assemblée fédérale/ Assemblea Federale/ Assemblea Federala):

Nationale Raad (Nationalerat/ Conseil National/ Consiglio Nazionale/ Cussegl Naziunal), bestaat uit 200 leden die via het algemeen kiesrecht worden gekozen op basis van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging voor de duur van vier jaar. De Nationale Raad is het lagerhuis van de Bondsvergadering.
Kantonsraad (Ständerat/ Conseil des États/ Consiglio degli Stati/ Cussegl dals Stadis), bestaat 46 leden die via algemeen, enkelvoudig kiesrecht worden gekozen voor de duur van vier jaar. In elk van 20 kantons worden twee kandidaten gekozen die worden afgevaardigd naar de Kantonsraad. In elk van de 6 halfkantons[1] wordt er één kandidaat gekozen die wordt afgevaardigd naar de Kantonsraad. De Kantonsraad is het hogerhuis van de Bondsvergadering.

Vooraanzicht van het Bondshuis, zetel van de Bondsvergadering
Interieur Nationale Raad
Interieur Kantonsraad

Partijen

Aan de Zwitserse verkiezingen deden tal van partijen mee met verschillende ideologieën. Hieronder een overzicht van de belangrijkste partijen en ideologie. (De partijen vertegenwoordigt in de regering, de Bondsraad zijn vetgedrukt.)

Partij	ideologie
Burgerlijk-Democratische Partij (BDP)	conservatief-liberalisme
Christelijk Sociale Partij van Zwitserland (CSP)	Christen-socialisme
Christendemocratische Volkspartij (CVP)	Christendemocratisch
Evangelische Volkspartij	Christendemocratie
Federaal-Democratische Unie (EDU)	conservatisme/Christendemocratie
Groene Partij van Zwitserland (GPS)	ecologisme
Groen-Liberale Partij (GLP)	ecologisme/liberalisme
Liga van Ticino (Lega)	conservatisme/populisme/Ticinees nationalisme
Sociaaldemocratische Partij van Zwitserland (SP)	sociaaldemocratie
Vrijheidspartij van Zwitserland (FPS)	conservatisme/populisme
Vrijzinnig Democratische Partij.De Liberalen (FDP)	liberalisme
Geneefse Burgerbeweging (MCG)	conservatisme/populisme
Alternative Linke (AL)	links-socialisme
Zwitserse Volkspartij (SVP)	conservatisme/nationalisme

Gereserveerde zetels in de Nationale Raad per kanton

Kanton	aantal zetels
Aargau	15
Appenzell Ausserrhoden	1
Appenzell Innerrhoden	1
Basel-Landschaft	7
Bazel-Stad	5
Bern	26
Fribourg	7
Genève	11
Glarus	1
Graubünden	5
Jura	2
Luzern	10
Neuchâtel	5
Nidwalden	1
Obwalden	1
Sankt Gallen	12
Schaffhausen	2
Schwyz	4
Solothurn	7
Ticino	8
Thurgau	6
Uri	1
Wallis	7
Zug	3
Zürich	34

Standpunten van de partijen

Standpunt	SVP	SP	FDP	CVP	GPS	glp	BDP	EDU	Lega	MCG
Noodzaak bilaterale akkoorden met de EU	neen	ja	ja	ja	ja	ja	ja	ja	neen	neen
Strikter immigratiebeleid	ja	neen	ja	ja	neen	neen	misschien	misschien	ja	ja
Meer geld naar duurzame energie	neen	ja	ja	ja	ja	ja	ja	misschien	neen	ja
Verhoging pensioengerechtigde leeftijd	ja	neen	ja	neen	neen	ja	ja	ja	neen	ja
Strenger asielbeleid	ja	neen	neen	neen	neen	neen	neen	neen	ja	ja
Homohuwelijk	neen	ja	neen	neen	ja	ja	ja	neen	neen	neen
Meer geld voor ontwikkelingssamenwerking	neen	ja	ja	neen	ja	ja	neen	ja	neen	neen
Strikter maken toekenning sociale zekerheid	ja	neen	ja	neen	neen	ja	neen	neen	ja	ja
Standpunt	SVP	SP	FDP	CVP	GPS	glp	BDP	EDU	Lega	MCG
Bron: swissinfo.ch

Uitslagen

De verkiezingen waren een grote overwinning voor de rechts-populistische Zwitserse Volkspartij (SVP/UDC). De partij ging van 54 naar 65 zetels (29,4%). Daarmee werd de partij met afstand de grootste partij. Beperkte winst was er ook voor de liberale Vrijzinnig Democratische Partij (+2).

De Sociaaldemocratische Partij van Zwitserland (SP), de Burgerlijk-Democratische Partij (BDP) en de Christendemocratische Volkspartij (CVP) gingen licht achteruit. Zwaardere verliezen waren er voor de Groene Partij van Zwitserland (-4) en de in 2011 nog zo succesvolle Groen-Liberale Partij (-5).

Nationale Raad

Partij		Duitse/Franse/Italiaanse/Retoromaanse naam	%	Zetels
	Zwitserse Volkspartij	Sweizerische Volkspartei Union Démocratique du Centre Unione Democratica di Centro Partida Populara Svizra	29,4% (2,8%)	65 (10)
	Sociaaldemocratische Partij van Zwitserland	Sozialdemokratische Partei der Schweiz Parti Socialiste Suisse Partito Socialista Svizzero Partida Socialdemocrata da la Svizra	18,8% (0,1%)	43 (3)
	Vrijzinnig Democratische Partij.De Liberalen	Freisinnig Demokratische Partei der Schweiz.Die Liberalen Parti libéral-radical.Les Libéraux-Radicaux Partito Liberale Radicale.I Liberali Radicali Partida Liberaldemocrata.Ils Liberals	16,4% (1,3%)	33 (3)
	Christendemocratische Volkspartij	Christlichdemokratische Volkspartei der Schweiz Parti Démocrate-Chrétien Suisse Partito Popolare Democratico Svizzero Partida Cristiandemocratica Svizra	11,6% (0,7%)	27 (1)
	Groene Partij van Zwitserland	Grüne Partei der Schweiz Les Verts I Verdi —	7,1% (1,3%)	11 (4)
	Groen-Liberale Partij	Grünliberale Partei der Schweiz Verts Libéraux Verdi Liberali —	4,6% (0,8%)	7 (5)
	Burgerlijk-Democratische Partij	Bürgerlich-Demokratische Partei Schweiz Parti bourgeois démocratique suisse Partito Borghese Democratico Svizzero Partida burgais democratica Svizra	4,1% (1,3%)	7 (2)
	Evangelische Volkspartij van Zwitserland	Evangelische Volkspartei der Schweiz Parti Évangélique Suisse Partito Evangelico Svizzero Partida Evangelica da la Svizra	1,9% (0,1%)	2 (0)
	Liga van Ticino	— — Lega dei Ticinesi —	1,0% (0,2%)	2 (0)
	Geneefse Burgerbeweging	E- Mouvement citoyens genevois - —	0,3% (0,1%)	1 (1)
	Federaal-Democratische Unie	Eidgenössisch-Demokratische Union Union Démocratique Fédérale Unione Democratica Federale —	1,2% (0,1%)	0 (0)
	Zwitserse Partij van de Arbeid	Partei der Arbeid der Schweiz Parti Suisse du Travail - Parti Ouvrier et Populaire Partito Svizzero del Lavoro Partida Svizra da la Lavur	0,4% (0,1%)	1 (0)
	Christelijk Sociale Partij van Zwitserland	Christlichsoziale Partei der Schweiz Parti Chrétien-Social Suisse — —	0,2% (0,1%)	0 (0)
	Alternatief Links	Alternative Linke La Gauche La Sinistra —	1,2% (0,3%)	0 (0)
	Overigen		2,4% 0,8%)	1 (1)[2]
Totaal				200

Kantonsraad

De centrum gerichte partijen CVP en de FDP bleven grootste partijen in de Kantonsraad.

Partij		Duitse/Franse/Italiaanse/Retoromaanse naam	Zetelverdeling
			2011	2015
	Christendemocratische Volkspartij	Christlichdemokratische Volkspartei der Schweiz Parti Démocrate-Chrétien Suisse Partito Popolare Democratico Svizzero Partida Cristiandemocratica Svizra	13	13
	Vrijzinnig Democratische Partij	Freisinnig Demokratische Partei der Schweiz.Die Liberalen Parti libéral-radical.Les Libéraux-Radicaux Partito Liberale Radicale.I Liberali Radicali Partida Liberaldemocrata.Ils Liberals	11	13
	Sociaaldemocratische Partij van Zwitserland	Sozialdemokratische Partei der Schweiz Parti Socialiste Suisse Partito Socialista Svizzero Partida Socialdemocrata da la Svizra	11	12
	Zwitserse Volkspartij	Sweizerische Volkspartei Union Démocratique du Centre Unione Democratica di Centro Partida Populara Svizra	5	5
	Groene Partij van Zwitserland	Grüne Partei der Schweiz Les Verts I Verdi -	2	1
	Groen-Liberale Partij	Grünliberale Partei Verts Libéraux Verdi Liberali -	2	0
	Burgerlijk-Democratische Partij	Bürgerlich-Demokratische Partei Schweiz Parti bourgeois démocratique suisse Partito Borghese Democratico Svizzero Partida burgais democratica Svizra	1	1
	Onafhankelijk		1	1
Totaal			46	46

Verkiezing van de Bondsraad

Het nieuwgekozen parlement koos op 9 december 2015 voor de duur van vier jaar een nieuwe regering, de Bondsraad (Bundesrat/ Conseil Fédéral/ Consiglio Federale/ Cussegl Federal). De Bondsraad bestaat uit zeven Bondsraadsleden (ministers).

Zie ook

Verkiezingen in Zwitserland
Verkiezingsuitslagen in Zwitserland (1919-2003)
Zwitserse parlementsverkiezingen 2007
Verkiezing van de Bondsraad van 2011
Bondsvergadering (Zwitserland)
Bondsraad (Zwitserland)

Externe links

(de) Verkiezingen op ch.ch
(en) Uitslagen op swissinfo.ch (Nationale Raad)

Bronnen, noten en/of referenties

Deze benaming wordt tegenwoordig niet meer gebruikt. De halfkantons worden thans omschreven als volwaardige kantons
Restzetel gaat naar de Christelijk Sociale Partij van Zwitserland

Verkiezingen en referenda in Zwitserland

Verkiezingen:

1848 · 1851 · 1854 · 1857 · 1860 · 1863 · 1866 · 1869 · 1872 · 1875 · 1878 · 1881 · 1884 · 1887 · 1890 · 1893 · 1896 · 1899 · 1902 · 1905 · 1908 · 1911 · 1914 · 1917 · 1919 · 1922 · 1925 · 1928 · 1931 · 1935 · 1939 · 1943 · 1947 · 1951 · 1955 · 1959 · 1963 · 1967 · 1971 · 1975 · 1979 · 1983 · 1987 · 1991 · 1995 · 1999 · 2003 · 2007 · 2011 · 2015 · 2019

Referenda:

1798 · 1802 · 1848 · 1866 · 1872 · 1874 · 1875 · 1876 · 1877 · 1879 · 1880 · 1882 · 1884 · 1885 · 1887 · 1889 · 1890 · 1891 · 1893 · 1894 · 1895 · 1896 · 1897 · 1898 · 1900 · 1902 · 1903 · 1905 · 1906 · 1907 · 1908 · 1910 · 1912 · 1913 · 1914 · 1915 · 1917 · 1918 · 1919 · 1920 · 1921 · 1922 · 1923 · 1924 · 1925 · 1926 · 1927 · 1928 · 1929 · 1930 · 1931 · 1933 · 1934 · 1935 · 1937 · 1938 · 1939 · 1940 · 1941 · 1942 · 1944 · 1945 · 1946 · 1947 · 1948 · 1949 · 1950 · 1951 · 1952 · 1953 · 1954 · 1955 · 1956 · 1957 · 1958 · 1959 · 1960 · 1961 · 1962 · 1963 · 1964 · 1965 · 1966 · 1967 · 1968 · 1969 · 1970 · 1971 · 1972 · 1973 · 1974 · 1975 · 1976 · 1977 · 1978 · 1979 · 1980 · 1981 · 1982 · 1983 · 1984 · 1985 · 1986 · 1987 · 1988 · 1989 · 1990 · 1991 · 1992 · 1993 · 1994 · 1995 · 1996 · 1997 · 1998 · 1999 · 2000 · 2001 · 2002 · 2003 · 2004 · 2005 · 2006 · 2007 · 2008 · 2009 · 2010 · 2011 · 2012 · 2013 · 2014 · 2015 · 2016 · 2017 · 2018 · 2019 · 2020

Politieke partijen in Zwitserland

Zwitserse Volkspartij · Sociaaldemocratische Partij van Zwitserland · Vrijzinnig-Democratische Partij.De Liberalen · Christendemocratische Volkspartij

Groene Partij van Zwitserland · Groen-Liberale Partij · Burgerlijk-Democratische Partij · Zwitserse Partij van de Arbeid · Christelijk Sociale Partij van Zwitserland · Evangelische Volkspartij · Federaal-Democratische Unie · Lega dei Ticinesi · Zwitserse Democraten · Socialistisch Groen Alternatief Zug · SolidaritéS

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Deze benaming wordt tegenwoordig niet meer gebruikt. De halfkantons worden thans omschreven als volwaardige kantons

[2] Restzetel gaat naar de Christelijk Sociale Partij van Zwitserland