Zelfactualisering
Zelfactualisering of zelfactualisatie is het zich verder willen ontwikkelen dan de basisbehoeften die voorkomen in de piramide van Maslow. Er wordt uiting gegeven aan de behoefte mogelijkheden optimaal te benutten, het beste uit zichzelf te halen.
Kenmerken
Volgens Abraham Maslow voldoet het gedrag van de zelf-geactualiseerde of psychisch gezonde mens aan een aantal criteria:[1]
- Tolereren onzekerheid en nemen de realiteit efficiënt waar
- Accepteren zichzelf en anderen voor wat ze zijn
- Spontaan in gedrag en gedachten
- Probleem-centrisch in plaats van egocentrisch
- Heeft gevoel voor humor
- Is zeer creatief
- Bestand tegen het aannemen van waarden en gedrag omdat het wordt verlangd door de cultuur, hoewel niet expres onconventioneel
- Bezorgd om het welzijn van de mensheid
- Kan de eenvoudige ervaringen van het leven diep waarderen
- Diepe, bevredigende interpersoonlijke relaties aangaan met een paar mensen, in tegenstelling tot veel contacten
- Kijkt objectief naar het leven
Opvoeding en zelfactualisatie
Maslow beklemt in sterke mate zijn optimistische visie op de mogelijkheden van de opvoeding en gelooft dus in sterke mate in de groeimogelijkheden voor ieder individu.
Zelfactualisatie en hoogbegaafdheid
Francis Heylighen wijst er op dat de eigenschappen van zelf-actualiseerders sterk overeenkomen met de eigenschappen van hoogbegaafden.[2] Hij stelt dat er voor zelf-actualisatie ook cognitieve competentie, oftewel kennis en intelligentie nodig is. Hij ziet de volgende overeenkomsten:
Hiermee lijkt zelf-actualisatie een elitaire aangelegenheid te worden. Maslow geeft zelf aan dat slechts weinig mensen voldoen aan zijn profiel van zelf-actualiseerders.[3] Jung, die ook een theorie van volwassen ontwikkeling en persoonlijkheidsintegratie opstelde, stelde ook dat niet iedereen dezelfde graad van individuatie bereikt.
Zie ook
Externe links
- wassilizafiris.nl (PDF)
Bronnen
- Maslow, A.H. (1967): 'Self-actualization and beyond', in Bugenthal, J.F.T. Challenges of Humanistic Psychology, McGraw-Hill
- Heylighen, F. Gifted people and their problems
- Maslow, A.H. (1956): 'Self-actualizing people: a study of psychological health' in Moustakas, C.E. (ed.) The Self. Explorations in Personal Growth, Harper & Row Publishers