Xylotheek
Een xylotheek is een houtverzameling van verschillende soorten bomen (van het Oudgriekse xulon = hout en theek = plaatsen, leggen).
Een xylotheek ziet eruit als een rij boeken. Het zijn doosjes (kistjes) in de vorm van een boek, met in elk kistje een beschrijving van de betreffende boom en wat gedroogde blaadjes, vruchten etc. Elk kistje is gemaakt van het hout van de betreffende boom en de rug van het kistje is beplakt met de schors van de boom. De xylotheek was een populair instrument bij het maken van botanische studies op hogescholen en universiteiten.[1] Het aanleggen van een xylotheek is een oude documentatiemethode die weinig meer gebruikt wordt.
Vindplaats
In Nederland zijn nog drie xylotheken te vinden. Deze zijn alle drie aangelegd door de Duitse plantkundige en bosbouwer Alexander Schlümbach, die de xylotheken maakte in opdracht van de toenmalige koning Lodewijk Napoleon. De grootste van deze drie met 158 banden staat in Franeker, in het Museum Martena. Een andere xylotheek is te vinden in Kasteel Groeneveld in Baarn.[2] De derde xylotheek stond vroeger in Harderwijk, maar is te bezichtigen in Museum TwentseWelle in Enschede. Alle drie de xylotheken zijn in 1809 door koning Lodewijk Napoleon geschonken.
Buiten Nederland zijn grote xylotheken bekend in onder andere Leningrad, die meer dan duizend banden omvat.