Wolfgang Schäuble

Wolfgang Schäuble (Freiburg im Breisgau, 18 september 1942) is een Duits politicus. Hij is lid van de Christlich Demokratische Union Deutschlands (CDU). Van 2005 tot 2009 was hij minister voor Binnenlandse Aangelegenheden in het kabinet-Merkel I. In het kabinet-Merkel II en in het kabinet Merkel-III (2009-2017) was hij minister van Financiën. Na zijn ministerschap werd Schäuble voorzitter van de Bondsdag.

Wolfgang Schäuble
Wolfgang Schäuble
Geboren18 september 1942
Freiburg im Breisgau, Baden-Württemberg
Politieke partijCDU
PartnerIngeborg Hensle (vanaf 1969)
BeroepPoliticus
Jurist
Advocaat
ReligieEvangelisch
Voorzitter van de Bondsdag
Huidige functie
Aangetreden24 oktober 2017
VoorgangerNorbert Lammert
Minister van Financiën
Aangetreden28 oktober 2009
Einde termijn24 oktober 2017
PremierAngela Merkel (Bondskanselier)
VoorgangerPeer Steinbrück
OpvolgerPeter Altmaier
Minister van Binnenlandse Zaken
Aangetreden22 november 2005
Einde termijn28 oktober 2009
PremierAngela Merkel (Bondskanselier)
VoorgangerOtto Schily
OpvolgerThomas de Maizière
Aangetreden21 april 1989
Einde termijn26 november 1991
PremierHelmut Kohl (Bondskanselier)
VoorgangerFriedrich Zimmermann
OpvolgerRudolf Seiters
Partijleider van de CDU
Aangetreden8 november 1998
Einde termijn10 april 2000
VoorgangerHelmut Kohl
OpvolgerAngela Merkel
Fractievoorzitter van de
CDU/CSU in de Bondsdag
Aangetreden26 november 1991
Einde termijn29 februari 2000
VoorgangerAlfred Dregger
OpvolgerFriedrich Merz
Chef des Bundeskanzleramts
Aangetreden14 november 1984
Einde termijn21 april 1989
PremierHelmut Kohl (Bondskanselier)
VoorgangerWaldemar Schreckenberger
OpvolgerRudolf Seiters
Portaal    Politiek
Wolfgang Schäuble
Minister zonder portefeuille
Aangetreden14 november 1984
Einde termijn21 april 1989
PremierHelmut Kohl (Bondskanselier)
VoorgangerEerste
OpvolgerRudolf Seiters
Lid van de Bondsdag
voor Offenburg
Huidige functie
Aangetreden19 november 1972
VoorgangerHans Furler
Portaal    Politiek

Jeugd, studie en carrière

Schäuble werd geboren in Freiburg im Breisgau in 1942 als zoon van een belastingconsulent. Hij behoort tot de Evangelische Kerk in Duitsland. In 1969 huwt hij Ingeborg Hensle. Samen krijgen ze 4 kinderen. Wolfgangs broer Thomas is een tijd minister van Binnenlandse Zaken van de deelstaat Baden-Württemberg geweest.

Na het behalen van zijn middelbareschooldiploma in 1961 studeert Schäuble rechten en economie aan de universiteiten van Freiburg en Hamburg. In 1966 legt hij zijn eerste staatsexamen rechten af, en werkt verder als assistent aan de universiteit van Freiburg. Van 1968 tot 1970 loopt hij stage aan een rechtbank, en in 1970 zijn tweede staatsexamen Rechten af. In 1971 promoveert hij tot doctor met een dissertatie over het juridisch-economische thema "Berufsrechtliche Stellung von Wirtschaftsprüfern in Wirtschaftsprüfungsgesellschaften" (Nederlands: de rechtspositie van accountants in accountantsfirma's).

Na zijn doctoraat begint Schäuble zijn professionele loopbaan bij de belastingdienst van de deelstaat Baden-Württemberg. Van 1978 tot 1984 is hij als advocaat aan de rechtbank van Offenburg geregistreerd.

Politiek

Eerste jaren in de politiek

Tijdens zijn studententijd treedt Schäuble tot de Ring Christlich-Demokratischer Studenten (RCDS), die nauw aanleunt bij de Christlich Demokratische Union Deutschlands (CDU), toe. Hij wordt voorzitter van de afdelingen van Hamburg en later Freiburg.

In 1961 wordt Schäuble lid van de Junge Union, de jongeren-afdeling van de CDU. In 1965 wordt hij ook lid van de CDU.

Van 1969 tot 1972 is hij voorzitter van de Junge Union Südbaden, in 1973 wordt hij lid van het Baden-Württembergische bestuur van de CDU, van 1976 tot 1984 is hij voorzitter van het Sportcomité van de nationale CDU.

Van parlementslid tot minister

In 1972 wordt hij voor het eerst in de bondsdag gekozen. Tot bij de verkiezingen van 2002 werd hij telkens rechtstreeks (via zogenaamde eerst-stemmen) verkozen. In 2002 haalde hij in het kiesdistrict Offenburg 52,9% van de geldige stemmen.

In 1973 wordt Schäuble benoemd tot CDU-verslaggever van de onderzoekscommissie Steiner-Wienand van de Bondsdag. Dit comité moet onderzoeken of de SPD-afgevaardigde Karl Wienand de CDU-afgevaardigde Julius Steiner omgekocht had, zodat deze zich bij de motie van wantrouwen (1972) tegen de toenmalige kanselier Willy Brandt zou onthouden. De presentatie in 1974 van de resultaten van het onderzoek is Schäubles eerste echt belangrijk optreden in de Bondsdag.

In het parlement ontwikkelt Schäuble zich tot een van de trouwste medewerkers van de nieuwe oppositieleider Helmut Kohl.

Van 1975 tot 1984 is hij lid van het parlementaire comité van de Raad van Europa, van 1979 tot 1982 voorzitter van de Werkgemeenschap der Europese Grensregio's.

In 1978 is Schäuble opnieuw een van de verslaggevers van een onderzoekscommissie, ditmaal om de spionage-affaire Lutze. Renate Lutze, een secretaresse in het ministerie van Defensie, werd verweten jarenlang voor de Stasi gespioneerd te hebben. Het comité moest de verantwoordelijkheden in deze zaak bepalen.

Van juni 1981 tot november 1984 is hij parlementair zaakvoerder van de Union-bondsdagsfractie. Naar aanleiding van de Flick-affaire werkt hij een amnestieplan voor belastingontduiking uit, dat echter op zoveel weerstand stuit dat het weer opgegeven wordt.

Op 15 november 1984 wordt hij als bondsminister voor Bijzondere Opdrachten en als chef van het kanseliersambt in de regering van Helmut Kohl opgenomen. Als zodanig is hij Kohls nauwste raadgever op het gebied van de Duits-Duitse relaties. In deze functie ontmoet hij december 1985 Alexander Schalck-Golodkowski, de "Chef der Kommerziellen Koordinierung (KoKo)" van de DDR, met wie hij in de volgende jaren over de binnen-Duitse aangelegenheden onderhandelt, en bereidt hij later het eerste staatsbezoek van Erich Honecker (1987) aan de Bondsrepubliek voor.

Bij de herschikking van het kabinet op 21 april 1989 neemt hij de functie van minister van Binnenlandse Zaken over. Een hervorming van het vreemdelingenrecht en wetgeving over de bescherming van veiligheidsgerelateerde gegevens dragen zijn signatuur.

In deze laatste functie is hij de chef-onderhandelaar van het team dat het herenigingsverdrag met de DDR afsluit. In 1988 (9 en 10 november) ontmoet Schäuble in Oost-Berlijn de Oost-Duitse president Honecker en zijn minister van Buitenlandse Zaken, Oskar Fischer voor gesprekken over de Duits-Duitse relaties. In juli-augustus 1990 leidt Schäuble de onderhandelingen over het herenigingsverdrag tussen de Bondsrepubliek en de DDR. Op 3 oktober vindt de hereniging plaats.

Op 12 oktober 1990 pleegt een geestelijk gestoorde man een aanslag op Schäuble. Tijdens een verkiezingsoptreden in Oppenau wordt hij neergeschoten en raakt zwaargewond. Hij wordt geopereerd, maar blijft vanaf de derde borstwervel verlamd, en voortaan op een rolstoel aangewezen. Toch keert hij na een viertal weken reeds op het politieke toneel terug.

In 1991 wordt Schäuble voorzitter van de CDU/CSU-fractie in de Bondsdag. Hij zet zich in voor de verhuizing van de regering naar Berlijn. Schäuble wordt Kohls vertrouweling, en in 1992 deelt Kohl mee dat hij in Schäuble 'zijn opvolger' ziet.

In 1994 publiceert hij het stuk "Und der Zukunft zugewandt", waarin hij zich beklaagt over het individualisme en onbeweeglijkheid op sociaal vlak van velen, en een pleidooi houdt voor een herbezinning op basis van gemeenschapsgeoriënteerde waarden.

In 1996 heeft hij de leiding over de CDU-commissie "Zukunft des Steuersystems" en propageert een hervorming van het belastingstelsel. Het concept "Tarif 2000 - weniger Steuern, mehr Arbeitsplätze" stelt een verlaging van de directe belastingen en een gebalanceerde verhouding tussen directe en indirecte belastingen voor om meer werkgelegenheid te scheppen.

In 1997 bevestigt Helmut Kohl dat Schäuble zijn wenskandidaat is voor zijn opvolging als partijvoorzitter en kanselier. Kohl laat echter ook weten nog een periode in ambt te willen blijven, zodat de opvolging pas voor 2002 voorzien is.

Na de regering Kohl en het partijfinancieringsschandaal

In 1998, nadat de CDU/FDP regering de verkiezingen verliest, neemt Kohl ontslag als partijvoorzitter. Schäuble wordt op de partijdag van 7 november tot nationaal voorzitter van de CDU verkozen. In zijn dankrede legt hij nadruk op de maatschappelijke positie van de CDU als "grote integrerende volkspartij van het midden".

In 1999 wekt Schäuble politiek opzien met de CDU-campagne "Integration ja - Doppelte Staatsbürgerschaft nein" (Integratie ja, dubbele nationaliteit nee). Hij initieert een handtekeningeninzameling om tegen een door de regering geplande wijziging (vereenvoudiging) van de inburgeringsregels te protesteren. Sommigen verwijten hem en de CDU door deze actie vreemdelingenhaat aan te wakkeren, en stemmen te willen vangen in het extreem rechtse milieu.

Ook in 1999 breekt het CDU-partijfinancieringsschandaal uit. Uit onderzoek blijkt dat de partij onder leiding van Kohl een uitgebreid systeem van geheime rekeningen had waarop illegale partijgiften terechtkwamen. Op 26 november eist Schäuble dat de boekhouding van de partij door een onafhankelijk accountantskantoor doorgelicht zou worden. Wanneer Kohl op 30 november toegeeft dat er een parallel boekhoudsysteem bestaat, keert Schäuble zich, samen met Angela Merkel zich af van zijn vroeger sponsor Helmut Kohl, en eist volledige opklaring van de zaak. Schäuble blijft voorzitter tot 2000, wanneer hij zijn partij- en fractievoorzitterschap als gevolg van zijn verwikkeling in het schandaal niet meer kan voortzetten.

Op 10 januari 2000 geeft Schäuble toe dat hij in 1994 een gift van 100.000 DM (50.000 euro) in contanten van de wapenhandelaar Karlheinz Schreiber aangenomen heeft. Volgens zijn verklaringen zou hij deze som aan penningmeesteres Brigitte Baumeister overhandigd hebben. Baumeisters versie is anders: zij beweert de som van Schreiber ontvangen te hebben en aan Schäuble verder gegeven te hebben. Tevens verzekert hij Schreiber maar een keer gesproken te hebben. Op 31 januari geeft Schäuble dan toe, in tegenspraak met zijn vroegere verklaringen, Schreiber ook in 1995 ontmoet te hebben. Schäubles geloofwaardigheid komt in het gedrang, en op 16 februari verklaart hij niet langer voor het partij- en fractievoorzitterschap ter beschikking te staan.

Op 29 februari 2000 wordt Friedrich Merz tot nieuwe fractievoorzitter gekozen, op 10 april volgt Angela Merkel hem op als partijvoorzitter. Schäuble blijft echter lid van het nationale bestuur van de partij.

In een televisie-uitzending van 6 april met als titel "Schäubles Fall: Innenansicht einer Affäre" bestempelt hij zichzelf als slachtoffer van een intrige vol criminele elementen. Op 13 april 2000 verschijnt Schäuble voor het parlementscomité dat het schandaal onderzoekt. Onder eed stelt hij er nogmaals dat noch CDU, noch de regering onder Helmut Kohl omkoopbaar waren. Bovendien herhaalde hij zijn verklaringen aangaande de gift van 100.000 DM die hij van Karlheinz Schreiber ontvangen zou hebben. Het blijft dus bij zijn woord tegen dat van Brigitte Baumeister. In juni zal Schreiber om deze verklaring een klacht wegens meineed tegen Schäuble indienen.

De comeback

Nadat op 16 juni 2001 Eberhard Diepgen het vertrouwen van het Berlijnse Huis van Afgevaardigden, als gevolg van het Berlijnse Bankschandaal, verloren had, en Klaus Wowereit (SPD) als nieuw regerende burgemeester aangetreden was, wordt Schäuble als CDU-topkandidaat voor vervroegde verkiezingen van oktober 2001 naar voren geschoven. De partijdag van de Berlijnse CDU geeft echter de voorkeur aan de lokale voorman Frank Steffel.

In oktober 2000 publiceert hij zijn boek "Mitten im Leben". Hierin geeft hij zijn visie op de ontwikkeling van de CDU na de verkiezingsnederlaag van 1998 weer. Belangrijke thema's hierbij zijn het financieringsschandaal en de richtingen- en machtsstrijd binnen de partij.

Tijdens de verkiezingen van 2002 maakt hij deel uit van het competentie-team van Unionskandidaat Edmund Stoiber.

In het parlement wordt hij plaatsvervangend fractievoorzitter voor buitenlandse, veiligheids- en Europapolitiek (oktober 2002). Als parlementslid maakt hij als plaatsvervangend lid deel uit van de volgende comités:

  • Buitenlandse zaken
  • Verdediging
  • Mensenrechten en humanitaire hulp
  • Europese aangelegenheden

In 2003 valt hij politiek op door zijn duidelijke pro-Amerikaanse houding inzake de Irak-oorlog. In verschillende talkshows en interviews verdedigde hij de houding en het optreden van de USA, en wees kritiek ter zake scherp van de hand.

Ook voor de presidentsverkiezingen van 2004 was Wolfgang Schäuble voor de CSU en grote delen van de CDU de wens-kandidaat. Niettegenstaande de steun van de Beierse minister-president Edmund Stoiber (CSU) en van de Hessische minister-president Roland Koch haalde hij de nominatie niet, daar een aantal CDU-politici, onder wie voorzitster Angela Merkel, en de FDP hun ondersteuning weigerden omdat zijn rol in het partijfinancieringsschandaal nog steeds niet volledig duidelijk was. Uiteindelijk werd Horst Köhler als gemeenschappelijke kandidaat van de Union en de FDP voorgedragen (en ook verkozen).

Tijdens de verkiezingen van 2005 maakt hij, als specialist voor buitenlandse zaken, deel uit van het competentieteam van Unionskandidatin Angela Merkel. Van 2005 tot en met 2009 is hij minister voor Binnenlandse Zaken in het kabinet-Merkel I. In oktober 2009 wordt bekend dat hij in het kabinet-Merkel II minister van Financiën zal worden.

Als minister van Financiën speelt hij een belangrijke rol binnen de eurogroep aangaande de Europese staatsschuldencrisis.

Sinds 26 maart 2014 is Schäuble het langstzittende Bondsdaglid. Tot die tijd was Richard Stücklen (CSU), die van 1949 tot 1990 lid van de Bondsdag was, het langstzittende lid.

In oktober 2017 werd Schäuble verkozen tot voorzitter van de Bondsdag. Zijn taken als minister van Financiën worden, tot er een nieuwe regering is gevormd, waargenomen door Peter Altmaier.

Prijzen en eretekens

Publicaties

  • Der Vertrag. Wie ich über die deutsche Einheit verhandelte (DVA, 1991)
  • Und der Zukunft zugewandt (Siedler, 1994)
  • Und sie bewegt sich doch (Siedler, 1998)
  • Mitten im Leben (Bertelsmann, 2000)
  • Scheitert der Westen? (Bertelsmann, 2003)
Zie de categorie Wolfgang Schäuble van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Voorganger:
Otto Schily
Duits minister van Binnenlandse Zaken
2005-2009
Opvolger:
Thomas de Maizière
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.