Wittenberg (Amsterdam)
Wittenberg is een Amsterdams gebouw waarin het voormalige Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis Amsterdam was gevestigd. Het pand is gelegen aan de Nieuwe Kerkstraat 159, bij Nieuwe Keizersgracht, hoek Roetersstraat.
Geschiedenis
Het gebouw, oorspronkelijk Lutherhuis geheten, stamt uit 1772 en werd ontworpen door bouwmeester Coenraad Hoeneker. Dankzij een royale erfenis van Abraham Kromhuijsen en zijn zuster Johanna Maria Kromhuijsen, weduwe van Melchior ten Hove, beschikte de Lutherse diaconie over voldoende fondsen om een diaconiehuis te bouwen. Het Amsterdamse stadsbestuur stelde langs de Muidergracht (thans Nieuwe Keizersgracht) een perceel "vrijelijk" ter beschikking en vroeg ook geen accijnzen.
Dit gebaar werd in dank aanvaard. Door deze ruimhartigheid kon het gebouw groter worden dan aanvankelijk de bedoeling was geweest. De eerste steen voor het huis van drie verdiepingen op het Weesperveld, dat plaats zou bieden aan 300 bewoners, werd op 6 september 1769 gelegd door de welgestelde koopman en kunstverzamelaar Jan Gildemeester Jansz.. Een groot deel van de 19e eeuw heeft het pand tevens als weeshuis gefungeerd.
Het Lutherhuis verhuisde in 1973 naar nieuwbouw in Osdorp, zodat het gebouw vrij kwam voor een nieuwe bestemming. In het pand was tussen 1974 en 2014 een verpleeghuis Wittenberg gevestigd. De naam Wittenberg heeft een Lutherse oorsprong, het was de stad waar Luther als hoogleraar werkzaam was.
Sinds december 2017 is de Wittenberg geopend als een Short Stay verblijf met 115 appartementen.[1]
Trivia
In de bezettingstijd zat de schrijver Jan de Hartog enige tijd ondergedoken in het Lutherhuis. Hij deed hier de inspiratie op voor zijn toneelstuk Het Hemelbed.[2]
Bron
|