Willem van Gelre (bisschop)

Willem I Flamens (in of voor 1024 - Utrecht, 27 april 1076) was bisschop van Utrecht van 1054 tot 1076.[noot 1]

Willem stamde wellicht uit het geslacht van de Flamenses die rond 1033 vluchtten uit het graafschap Vlaanderen en door de keizer bij Wassenberg geplaatst werden. Zijn vader zou Gerard II Flamens zijn en zijn grootvader Gerard I Flamens, de stamvader van de latere graven en hertogen van Gelre.[1][2] Hij was een jongere broer van de eerste graaf van Gelre Gerard I 'de Lange'.[3]

Hij volgde in 1054 bisschop Bernold op. Hij voerde een pro-Gelderse en anti-Hollandse politiek. In 1059 bereikte hij een akkoord met graaf Godschalk, heer van Zutphen, over de Lochemse tienden.[4]

In 1064 werd hem het gebied van de graven van Holland door de Duitse koning Hendrik IV geschonken. Hierdoor kwam hij in conflict met de graven Dirk V van Holland en Robrecht I van Vlaanderen, waarop hij de hulp van de hertog Godfried III met de Bult van Neder-Lotharingen inriep. Bij veldslagen in 1071 en 1072 lukte het hem de gebieden te veroveren. Na zijn dood vielen ze echter weer terug aan de graven van Holland.

Als rijksbisschop was Willem een trouw medestander van koning Hendrik IV tijdens de investituurstrijd. Op de synode van Worms in 1076 wist vooral hij de bisschoppen te bewegen de gehoorzaamheid aan paus Gregorius VII op te zeggen. Hierop werd de Duitse koning geëxcommuniceerd, waarna Willem I als tegenreactie op een synode in Utrecht op 27 maart 1076 de banvloek over de paus uitsprak. Willem stierf precies een maand later.