Volwassene

Over het algemeen is een volwassene een individu dat zichzelf in het leven kan redden. Biologisch gezien is een volwassene of adult volgroeid en geslachtsrijp. Bij mensen wordt in een juridische context het begrip "meerderjarig" gebruikt.

Onderverdeling

Met "middelbare leeftijd" wordt de periode na de vroege volwassenheid aangeduid, tussen circa 40 en zestig jaar. In zijn model voor de levensfasen in identiteitsontwikkeling onderscheidt Erik Erikson verder de late volwassenheid (vanaf midden zestig).

Maatstaven

Biologisch gezien is iemand volwassen als hij of zij lichamelijk volgroeid is. Een ander kenmerk van biologische volwassenheid is het zich kunnen voortplanten. Sociologisch wordt de volwassenheid in de west-europese samenlevingen pas later bereikt, en verbonden met het arbeidsleven.

Psychologisch is iemand volwassen wanneer hij of zij een stabiele identiteit ("persoonlijkheid") heeft gevormd. Deze wordt gevormd tijdens de verschillende fasen van de kindertijd en in het bijzonder tijdens de adolescentie (circa 14 jaar tot midden twintig).

In het dagelijks leven kan iemand die blijk geeft van zelfstandigheid en een zekere bedachtzaamheid volwassen genoemd worden.

Wettelijke definitie

Wettelijk is iemand tegenwoordig doorgaans (burgerlijk) 'meerderjarig' vanaf een bepaalde leeftijd, maar er kunnen ook andere criteria in acht worden genomen, zoals de lichamelijke rijpheid in het Romeins recht. In de meeste landen is die leeftijd 18 jaar, maar dit kan ook jonger (16) of ouder (21) zijn. In Nederland is men normaal gesproken vanaf 18 jaar meerderjarig, en vanaf 21 jaar geheel 'onafhankelijk'. Een meerderjarige is in de meeste rechtsstelsels in principe handelingsbekwaam en zal dus voor al zijn eigen rechtshandelingen moeten instaan, tenzij dat ongedaan wordt gemaakt voor een wettelijk erkend beletsel, zoals sommige veroordelingen of vaststelling van mentale onrijpheid (geestelijke leeftijd van een kind). Als men strafrechtelijke delicten begaat, kan men nu bovendien in plaats van volgens jeugdstrafrecht volgens volwassenenstrafrecht worden berecht.

Daarnaast kunnen wetten afzonderlijke minimumleeftijden voor bepaalde doeleinden bepalen, zoals in de VS 21 jaar om alcohol te kopen of consumeren, terwijl men op 18 als meerderjarige bijvoorbeeld dienst kan nemen in de strijdmacht.

Belgische wet

Art. 488 BW luidt:

De meerderjarigheid is vastgesteld op de volle leeftijd van achttien jaren; op die leeftijd is men bekwaam tot alle handelingen van het burgerlijk leven.

De wet van 19 januari 1990 verlaagde de leeftijd van 21 jaar naar 18 jaar.

Nederlandse wet

Artikel 1:233 BW luidt:

Minderjarigen zijn zij, die ouderdom van achttien jaren niet hebben bereikt en niet gehuwd of geregistreerd zijn dan wel gehuwd of geregistreerd zijn geweest of met toepassing van art. 253ha meerderjarig zijn verklaard.

Voor 1988 was men vanaf 21 jaar meerderjarig,[1][2] voor 1901 was men zelfs pas vanaf 23 jaar meerderjarig.

Voor sommige beroepen is wettelijk een minimumleeftijd van 21 jaar voorgeschreven, omdat de uitoefening een bijzondere verantwoordelijkheid voor anderen met zich meebrengt, en/of ter bescherming van de beoefenaar van het beroep. Zo hanteert de Drank- en Horecawet (artikel 8) een minimumleeftijd van 21 jaar voor de uitoefening van het horeca- of slijtersbedrijf. Hetzelfde geldt in beginsel voor het beroep van buschauffeur, zoals neergelegd in de Wegenverkeerswet 1994 (artikel 110). Verder schrijft de aanhangige Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche een minimumleeftijd van 21 jaar voor voor exploitanten van seksbedrijven en voor prostituees (m/v). Ook in het vreemdelingenrecht wordt een leeftijd van 21 jaar gehanteerd als minimumleeftijd voor partners (bruiden) die naar Nederland komen. Deze minimumleeftijd is geïntroduceerd na veel geconstateerd misbruik van jonge bruiden uit Marokko en Turkije.

Adolescentenstrafrecht

Jongeren tussen de 12 en 18 jaar die een strafbaar feit plegen, worden gestraft volgens het jeugdstrafrecht. Bijvoorbeeld met een taakstraf of jeugddetentie. De rechter kan door het adolescentenstrafrecht[3] het jeugdstrafrecht ook toepassen op jongvolwassenen tot 23 jaar.

Zie ook

Zie de categorie Adults van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.