Vervoer

Vervoer of transport is het verplaatsen van personen of goederen (juridisch "zaken"). Dit kan met bijvoorbeeld de auto, fiets, trein, per vliegtuig, enzovoort.

Overslag van steenkool in de haven van Amsterdam
Passagiers gaan aan boord van een vliegtuig

Bij vervoer kan het gaan om tastbare zaken van dingen (bijvoorbeeld goederenvervoer), vloeistoffen (bijvoorbeeld olietransport), gassen (bijvoorbeeld aardgas), dieren (bijvoorbeeld veetransport) of mensen (personenvervoer), maar ook om niet direct tastbare zaken zoals energie (bijvoorbeeld elektriciteitstransport of warmtetransport) of informatie (bijvoorbeeld datatransport).

Voor het vervoer wordt gebruikgemaakt van vervoermiddelen. Elk type vervoer kent hiervoor zijn eigen specifieke vervoermiddel(en). Het proces van verplaatsingen wordt verkeer genoemd. Bij deze vormen van vervoer verandert het vervoermiddel van plaats en daarmee de zaken. Maar er is ook vervoer door middel van vervoermiddelen die op hun plaats blijven, zoals pijpleidingen, kabels, e.d.

Het woord "transport" is samengesteld uit het Latijnse trans dat over betekent, en portare, wat dragen betekent. Ook kan gewezen worden op de link tussen "trans" (doorheen) en "porta" (poort), waardoor het begrip zeehaven ("seaport") een duidelijke betekenis krijgt als "zeepoort". Transport bijgevolg kan dus evengoed begrepen worden in de zin dat goederen, personen en data met behulp van dragers EN door interfaces (knooppunten, poorten) hun uiteindelijke bestemming bereiken.

In Nederland is er "Boek 8, Verkeersmiddelen en vervoer" van het Burgerlijk Wetboek.

Personenvervoer

Vervoer van personen wordt personenvervoer genoemd. Dit kan zijn:

Met collectief personenvervoer wordt in Nederland bedoeld:

Op het personenvervoer is de Wet personenvervoer 2000 en de Amvb Besluit personenvervoer 2000 van toepassing.

"Afdeling 5. Overeenkomst tot binnenlands openbaar personenvervoer" van Boek 8 van het Burgerlijk Wetboek definieert in artikel 100 de "overeenkomst van personenvervoer" in de zin van die afdeling als de overeenkomst van personenvervoer, waarbij de ene partij (de vervoerder) zich tegenover de andere partij verbindt aan boord van een vervoermiddel, geen luchtvaartuig noch luchtkussenvoertuig zijnde, een of meer personen (reizigers) en al dan niet hun handbagage binnen Nederland hetzij over spoorwegen hetzij op andere wijze en dan volgens een voor een ieder kenbaar schema van reismogelijkheden (dienstregeling) te vervoeren.

Artikel 108 bepaalt dat de vervoerder niet aansprakelijk is voor schade die is veroorzaakt door vertraging, door welke oorzaak dan ook vóór, tijdens of na het vervoer opgetreden, dan wel is veroorzaakt door welke afwijking van de dienstregeling dan ook.

Toch bieden sommige vervoerders een vergoeding, NS heeft bijvoorbeeld de regeling "Geld terug bij vertraging".

Artikel 72 van de Wet personenvervoer 2000 bepaalt:

Het is een ieder verboden zich in een auto, bus, trein, metro, tram of een via een geleidesysteem voortbewogen voertuig dan wel in of in de onmiddellijke nabijheid van een station, halteplaats, of een andere bij het openbaar vervoer behorende voorziening en de daarbij behorende perrons, trappen, tunnels en liften zodanig te gedragen dat orde, rust, veiligheid of een goede bedrijfsgang wordt of kan worden verstoord.

Artikel 52 van het Besluit personenvervoer 2000 bepaalt dat onder verstoring van orde, rust, veiligheid of een goede bedrijfsgang als hiervoor bedoeld worden verstaan:

  • gedragingen waardoor de bediening en het gebruik van voorzieningen of van een vervoermiddel dan wel de taakuitoefening van het personeel van de vervoerder worden verhinderd of belemmerd
  • misbruik maken van voorzieningen dan wel gebruikmaken van voorzieningen of van een vervoermiddel op een tijdstip waarop deze niet voor gebruik beschikbaar zijn dan wel op een andere wijze dan waarvoor deze bestemd zijn
  • uit een vervoermiddel werpen van stoffen of van voorwerpen
  • zich in kennelijke staat van dronkenschap of onder kennelijke invloed van verdovende middelen bevinden
  • afsteken van vuurwerk, of op zodanige wijze geluid voortbrengen dat anderen daarvan hinder ondervinden
  • uitoefenen van beroep of bedrijf of het aanbieden van diensten
  • tentoonstellen van voorwerpen, maken van reclame of propaganda, verspreiden van drukwerken, bedelen of houden van inzamelingen
  • meenemen in een vervoermiddel van dieren, stoffen of voorwerpen, die hinder, gevaar, verontreiniging of beschadiging veroorzaken of kunnen veroorzaken
  • roken in een vervoermiddel, station of halte, of gedeelten daarvan, ten aanzien waarvan de vervoerder heeft aangegeven dat roken niet is toegestaan
  • zich bevinden op een station of halte op een tijdstip dat deze kenbaar gesloten is of op een gedeelte van een station of halte dat kenbaar daartoe niet toegankelijk is
  • zich op een station of halte begeven langs een andere dan de daarvoor bestemde weg
  • op een andere wijze hinder, gevaar, verontreiniging of beschadiging veroorzaken of kunnen veroorzaken

Geschiedenis

Oude vormen van personenvervoer zijn het berijden van een paard en vervoer per postkoets of trekschuit. De evolutie van het transport is sinds de industriële revolutie in een stroomversnelling geraakt en nauw verbonden met nieuwe technologieën. Uitvindingen zoals de fiets en vooral de spoorwegen, auto en vliegtuig hebben nieuwe mogelijkheden gebracht. Sommige moderne vliegtuigen kunnen 90 of meer passagiers vervoeren.

Goederenvervoer

Goederenvervoer per modaliteit in Nederland (bron:CBS / AVV)

Goederenvervoer is het verplaatsen van goederen (vracht) over de weg per vrachtauto, over het water per schip, over spoorrails per trein (vaak een aparte goederentrein), door de lucht per vliegtuig en door pijpleidingen. Goederenvervoer kan deel uitmaken van logistieke dienstverlening.

In het goederenvervoer is de informatiebehoefte zeer belangrijk. Er is ook een verschuiving te zien hoe deze informatie beschikbaar wordt gesteld. Een standaard is EDI, electronic data interchange

Goederen worden voor statistieken meestal onderverdeeld in groepen. Een veel gebruikte Europese indeling is de NSTR.

Zie ook vervoerder, vrachtbrief (transport).

Vervoermiddelen

Vervoer en duurzaamheid

Hoewel er duurzame vormen van vervoer bestaan is vervoer tot op heden, in zijn geheel bezien, niet duurzaam. Ten eerste heeft de aanleg van verkeersinfrastructuur negatieve effecten, zoals het gebruik van natuurlijke hulpbronnen en grootschalige verstoring van de natuur. Ook de productie van de transportmiddelen verloopt doorgaans niet op duurzame wijze. Omdat veruit de meeste vervoermiddelen worden aangedreven door fossiele brandstoffen, draagt vervoer bij aan geluidsoverlast en luchtvervuiling, onder andere door fijnstof.

Vervoer en transport dragen daarnaast sterk bij aan de uitstoot van broeikasgassen. Het aandeel van vervoer in de totale uitstoot van broeikasgassen in Europa is gestegen van 15 procent in 1990, naar 25 procent in 2017.[2]

Inmiddels spannen vele betrokken partijen zich in om vervoer te verduurzamen. Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan efficiëntere voertuigen en een vergroting van de efficiency van het transportsysteem in zijn geheel, bijvoorbeeld door het gebruik van slimme en digitale technologieën. Daarnaast wordt er gewerkt aan een betere recycling van de vervoermiddelen. Van groot belang is het vervangen van fossiele brandstoffen door alternatieve brandstoffen of door aandrijving op basis van elektriciteit. In het in 2019 in Nederland gesloten Klimaatakkoord zijn specifieke afspraken gemaakt over de verduurzaming van de sector mobiliteit.[3] In 2019 stelde de Europese Commissie zich tot doel dat de broeikasgasemissies door vervoer in 2050 90% lager moeten zijn.[4]

Het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen door vervoer is moeilijk omdat het gunstige effect van doorgevoerde verbeteringen verloren dreigt te gaan door de voortdurende snelle groei van het transport van personen en vracht.[5]

Personenvervoer per trein wordt wel gezien als alternatief voor vervoer per vliegtuig, zie: Toekomst treinverkeer als alternatief voor Luchtvaart binnen Europa op Luchtvaart.

Zie de categorie Transport van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.