Verkiezingen in Noorwegen

Noorwegen kent een stelsel waarbij evenredige vertegenwoordiging gecombineerd wordt met een districtenstelsel. Iedere provincie (fylke) vormt een kiesdistrict met meerdere zetels. Daarnaast worden een aantal extra zetels toegekend op basis van het totaal percentage dat een partij landelijk heeft gehaald aan partijen die relatief te weinig zetels hebben gehaald in de districten. Bij de laatste verkiezingen, september 2005, werden 150 zetels direct in de provincies gekozen en 19 werden toegekend op basis van het landelijke percentage.

Het Noorse parlement: het Storting

Wettelijke regeling

De wijze waarop het parlement Storting en de provinciale en gemeentebesturen worden verkozen is geregeld in de Grondwet (Kongerikets Norges Grundlov) en in de op de grondwet gebaseerde kieswet (Valgloven).

In de grondwet is geregeld dat er een kiesdrempel bestaat van 4% van het totaal uitgebrachte stemmen. De kiesdrempel heeft alleen betekenis voor de verdeling van de extra zetels (Utjevningsmandater)

In de grondwet is ook vastgelegd dat er iedere vier jaar, op een maandag in september, verkiezingen zijn. Het is in Noorwegen daarom niet mogelijk om vervroegde verkiezingen te houden.

Verdeling over de provincies

De verdeling van de zetels over de provincies is niet geheel evenredig met de bevolking van de provincies. In de Grondwet is een formule opgenomen waarbij het aantal inwoners wordt vermenigvuldigd met de oppervlakte van een provincie. Een aantal provincies, met name de drie noordelijke provincies, zijn daardoor relatief oververtegenwoordigd. Tot de verkiezingen van 2013 was de verdeling zoals in de tabel. De aanpassingen in 2013 worden apart vermeld

Provincie Inwoners (2005) Provinciale Zetels Landelijke Zetels Zetels tot 2013 Zetels in 2013
Finnmark73.0744155
Troms152.7416176
Nordland237.05791109
Nord-Trøndelag128.4445165
Sør-Trøndelag272.567911010
Møre og Romsdal244.6898199
Sogn og Fjordane107.0324154
Hordaland448.3431411516
Rogaland393.1041211314
Vest-Agder161.2765166
Aust-Agder103.5963144
Telemark166.2895166
Vestfold220.7366177
Buskerud243.4918199
Oppland183.1746177
Hedmark188.3767187
Oslo529.8461611719
Akershus494.2181511617
Østfold258.5428199

Verkiezingsuitslagen

De Noorse parlementsverkiezingen leverden sinds 2001 de volgende stemmenpercentages en zetelverdelingen op:

Partij Uitslag 2001 (%) Uitslag 2005 (%) Uitslag 2009 (%) Uitslag 2013 (%) Uitslag 2017 (%) Zetels 2001 Zetels 2005 Zetels 2009 Zetels 2013 Zetels 2017
Det Norske Arbeiderpartiet (Arbeiderspartij van Noorwegen) 24,3 32,7 35,4 30,8 27,4 43 61 64 55 49
Fremskrittspartiet (Vooruitgangspartij) 14,6 22,1 22,9 16,3 15,2 26 38 41 29 27
Høyre (Rechts, conservatieve partij) 21,3 14,1 17,2 26,8 25,0 38 23 30 48 45
Sosialistisk Venstreparti (Socialistisch Linkse Partij) 12,7 8,8 6,1 4,1 6,0 23 15 11 7 11
Kristelig Folkeparti (Christelijke Volkspartij) 12,4 6,8 5,6 5,6 4,2 22 11 10 10 8
Senterpartiet (Centrumpartij) 5,6 6,5 6,2 5,5 10,3 10 11 11 10 19
Venstre (Links,liberale partij) 3,9 5,9 3,8 5,2 4,4 2 10 2 9 8
Kystpartiet (Kustpartij) 1,7 0,8 0,2 0,1 0,1 1 0 0 0 0
Miljøpartiet De Grønne (Groenen) 0,2 0,1 0,3 2,8 3,2 0 0 0 1 1
Rødt (Rood) 1,2 1,2 1,3 1,1 2,4 0 0 0 0 1
Totaal 100 100 100 100 100 165 169 169 169 169
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.