Verdachte

Een verdachte is volgens de wet iemand ten aanzien van wie uit feiten of omstandigheden een redelijk vermoeden van schuld bestaat dat diegene een bepaald strafbaar feit gepleegd heeft. Het woord "redelijk" heeft hier specifiek de betekenis dat het vermoeden beargumenteerd moet kunnen worden met relevante argumenten.

Verdachten hebben plichten maar ook rechten. Een verdachte moet zich dwangmiddelen laten welgevallen: hij kan o.a. worden aangehouden, verhoord en in hechtenis genomen, naargelang de omstandigheden. Verdachten hebben ook rechten, zoals die zijn vastgelegd in het Wetboek van Strafvordering en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, zoals het zwijgrecht, het recht op een eerlijk proces, binnen een redelijke termijn, enz.

De verdachte in het Nederlandse strafrecht

Het Wetboek van Strafvordering (SV) formuleert dit als volgt:

Artikel 27
Lid 1: Als verdachte wordt vóórdat de vervolging is aangevangen, aangemerkt degene te wiens aanzien uit feiten of omstandigheden een redelijk vermoeden van schuld aan een strafbaar feit voortvloeit. Lid 2: Daarna wordt als verdachte aangemerkt degene tegen wie de vervolging is gericht.

Elke verdachte heeft bepaalde rechten. Dit is geregeld in het Wetboek van Strafvordering (eerste boek, titel II).

Deze rechten zijn onder andere:

  • Het recht op een zelfgekozen raadsman (artikel 28 lid 1 Sv)
  • Het recht op contact met zijn raadsman (artikel 28 lid 2 Sv)
  • Het recht om te zwijgen (artikel 29 lid 1 Sv)
  • Het recht om kennis te nemen van de processtukken (toegang tot sommige stukken kan echter geweigerd worden indien het belang van het onderzoek dat vordert)

Het Wetboek van Strafvordering kent het begrip "onbekende verdachte", maar geeft daar geen definitie van. De Raad van State heeft in 2012 geadviseerd een dergelijke wettelijke definitie te introduceren.[1]

Zonder wettelijke grondslag merkt het Openbaar Ministerie (OM) soms ook getuigen voor wie (nog) geen redelijk vermoeden van schuld aan enig strafbaar feit bestaat, als verdachte aan. Volgens het OM verkrijgen deze getuigen hierdoor eveneens het recht om te zwijgen of contact te hebben met hun raadsman.

De verdachte in het Belgische strafrecht

Het Belgische Wetboek van strafvordering formuleert de meeste rechten van de verdachte als regels of beperkingen voor de magistraten.

Er moet een terminologisch onderscheid gemaakt worden tussen:

Een verdachte is strictu sensu slechts verdachte tijdens het vooronderzoek. Het is een term die gebruikt wordt om de persoon aan te duiden tegen wie, tijdens een vooronderzoek, aanwijzingen van schuld rijzen.
Hij wordt in verdenking gesteld door het gerechtelijk onderzoek. De onderzoeksrechter heeft aan de inverdenkinggestelde bekendgemaakt dat er ernstige aanwijzingen van schuld bestaan (artikel 61bis Wetboek van Strafvordering). Luidens art. 61ter, 61quinquies Sv. beschikt de inverdenkinggestelde over het recht op inzage in het dossier of de verrichting van bijkomende onderzoekshandelingen te verzoeken.
De beklaagde is de persoon die naar de politierechtbank of naar de correctionele rechtbank wordt doorverwezen.
De beschuldigde is de persoon die naar het hof van assisen wordt verwezen door de Kamer van Inbeschuldigingstelling.

De verdachte kan een onbekende zijn.

Een verdachte kan vrijgesproken worden, of als veroordeelde dader, mededader of medeplichtige de rechtbank verlaten.

  • Als dader is de veroordeelde schuldig bevonden aan de hem opgelegde misdrijven.
  • Als medeplichtige heeft de persoon bijgedragen tot het misdrijf, geen noodzakelijke hulp heeft geboden, maar wel onderrichtingen heeft gegeven, wapens, werktuigen of andere middelen heeft verschaft, onderdak heeft verleend en/of op de hoogte was van het misdrijf.
  • Als mededader heeft de veroordeelde rechtstreeks aan het misdrijf heeft meegewerkt, noodzakelijke hulp heeft verleend of rechtstreeks tot het misdrijf heeft aangezet. In Nederland noemt men iemand die nauw met een dader heeft samengewerkt een medepleger. Hij kan dezelfde straf krijgen als een dader (in tegenstelling tot een medeplichtige).

De verdachte in de media

Zowel in Nederland als België is het gebruikelijk dat de identiteit van een verdachte of veroordeelde wordt beschermd door alleen de eerste letter van diens achternaam te vermelden. Zo wordt Mohammed Bouyeri in de media nog altijd aangeduid als Mohammed B.

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.