Wega

Wega (alpha Lyrae, ook wel Vega) is de helderste ster in het sterrenbeeld Lier (Lyra) en een van de helderste van de noordelijke hemel. Het is een van de drie sterren van de zomerdriehoek.

Wega
de locatie van Wega in het sterrenbeeld Lier
SterrenbeeldLier (Lyra)
Bayer-aanduidingα Lyr
Waarnemingsgegevens
Rechte klimming18u36m56,3s
Declinatie
(Epoche 2000) 		+38° 47' 1"
Magnitude0,03
Details
Lichtkracht37 L☉
SpectraalklasseA0Va
Afstand* (lj)25,04 lj (P=130,23 mas)
Straal3 R☉
Massa2.1 M☉
Veranderlijkja, pulserend delta Scuti type, amplitude 0,09 magnitude, periode 0,19 dag
Meervoudigvijfvoudig, scheiding 62,8", magnitudeverschil 10,4
* afstanden aangegeven als "parallax xxx = yyy lj" zijn herleid uit de in de bron aangegeven parallax
Portaal    Heelal
Het spectrum van Wega tussen 382 en 1020 nm. Links sterke waterstofabsorptielijnen uit de Balmerreeks (typisch voor een A0-ster), rechts lijnen van zuurstof en waterstof in de atmosfeer van de aarde.

De ster staat ook bekend als Fidis en "de harpster". Door de Arabieren werd Wega Al Nasr al Waki, de Vallende Adelaar van de woestijn genoemd, in bronnen van 4000 jaar oud komt de ster al voor als Ma'at.

In 1983 werd met de satelliet IRAS ontdekt dat de ster omgeven wordt door een schijf van stof waaruit in de toekomst misschien planeten kunnen ontstaan.

Door de precessie van de aardas stond ongeveer 14000 jaar geleden de noordelijke hemelpool in de buurt van Wega, dit was toen dus de Poolster en niet de ster Polaris.

In het verleden is Wega gebruikt als nulpunt van de magnitude-schaal.

Chromatische dispersieverschijnselen

Wega is de ideale ster om het optische verschijnsel chromatische dispersie waar te nemen, en wel omdat deze heldere ster net op het onderste randje van de Belgische en Nederlandse circumpolaire sterrenhemel te vinden is. Vanaf de Belgische of Nederlandse kustlijn zal deze ster pal aan of net boven het noordelijke deel van de zee-horizon te zien zijn, telkens ze haar laagste stand in de hemel inneemt. Bijgevolg kunnen er over een vrij lange periode chromatische dispersieverschijnselen waargenomen worden (zich kenmerkend als het enigszins vertikaal uitgetrokken spectrumkleurige telescopische beeld van Wega, gerelateerd aan het optische verschijnsel Groene flits). Andere nachtelijke hemellichamen waar chromatische dispersie aan kan waargenomen worden: Alpha Canis Majoris (Sirius), de heldere planeet Venus, de sikkel van de maan.

Mythologie

In een Japans astronomisch sprookje zijn twee geliefden, weefster Orihime (letterlijk: 'wevende vrouw'; de ster Wega) en herder Hikoboshi (letterlijk: 'koeienherder'; de ster Altair) van elkaar gescheiden door de vader. Als straf voor het verwaarlozen van het weven en hoeden na de trouwerij, werden zij door de vader aan weerszijden van de rivier (de Melkweg) gezet. Eenmaal per jaar (7 juli) ontmoeten zij elkaar doordat eksters een brug over de rivier vormen. Dit gebeurt alleen bij een heldere nacht. Als het regent, moeten de twee geliefden weer een jaar wachten. In China staat wordt dit verhaal herdacht in het Qixifeest, maar dan heten ze Zhinü en Niulang, dezelfde betekenis als in het Japans.

Zie ook
Zie de categorie Vega van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.