Tussenvoegsel
Een tussenvoegsel is een woord dat deel uitmaakt van een familie- of geslachtsnaam. Merk op, dat de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens BRP consequent spreekt van voorvoegsel. In het Nederlands taalgebruik wordt tussenvoegsel, met name op websites, veelvuldig gebruikt.
In België worden personen volgens hun volledige achternaam gesorteerd, De Vries komt dus vóór Dossche, allebei onder de D. In Nederland worden persoonsnamen zodanig gesorteerd dat tussenvoegsels in de primaire sortering geen rol spelen. In een eventuele secundaire sorteringsronde spelen ze weer wel een rol.
Bijvoorbeeld de familienamen:
- Willem de Vries
- Willem de Vrieze
- Willem van de Vries
- Willem van de Vriezen
- Willem van der Vries
- Willem van der Vrieze
worden gesorteerd als:
- Vries, Willem de
- Vries, Willem van de
- Vrieze, Willem de
- Vrieze, Willem van de
- Vriezen, Willem van der
Iemand die De Vries heet, wordt bijvoorbeeld in het Nederlandse telefoonboek niet onder de D, maar onder de V gevonden. Voorvoegsels worden in Nederland dan ook in een database vaak in een apart veld opgenomen.
Voorvoegsel
Ten onrechte wordt op websites het desbetreffende veld tussenvoegsel genoemd. Dit is niet juist omdat het voorvoegsel bij de familienaam hoort. Dit wordt onderschreven door de eerder vermelde Rijksdienst voor Identiteitsgegevens. Het genootschap Onze Taal gebruikt echter tussenvoegsel maar dit is met een reden; voorvoegsel is een taalkundig begrip. Vertaald in het Engels is het prefix.
Schrijfwijze
In Nederland krijgt het tussenvoegsel een hoofdletter als er geen voornaam of voorletter aan voorafgaat. Dus: Jan de Vries, maar: de heer De Vries en de heer en mevrouw Jansen-de Vries. Niet de heer en mevrouw Jansen-De Vries.
In Vlaanderen behouden tussenvoegsels van persoonsnamen meestal hun originele schrijfwijze: mevrouw Van Der Velde, mevrouw J. Van Der Velde en Jan Vanden Broucke.
In veel gevallen worden de tussenvoegsels gebruikt zonder spaties, zoals Declerck. Veelal worden ze echter niet meer als zodanig herkend, omdat meerdere tussenvoegsels zijn samengevoegd. Voorbeelden hiervan zijn legio: Vermeer (in plaats van van der Meer), Vermeulen (in plaats van van der Molen), etc..
Zie Nederlandse spelling van achternamen voor meer details.
In het Duits verdwijnt het tussenvoegsel als er geen voornaam voor staat. Voorbeeld zijn (Ludwig van) Beethoven en (Johann Wolfgang von) Goethe. Vanouds is dit ook in het Nederlands gebruikelijk: (Salomon van) Ruysdael, (Maarten Harpertszoon van) Tromp, (Lamoraal van) Egmont, (Johan van) Oldenbarnevelt.
Lijst van (min of meer) Nederlandse tussenvoegsels
- af
- aan
- bij
- de, den, der, d'
- het, 't
- in
- onder
- op
- over
- 's
- 't
- te, ten, ter
- tot
- uit, uijt
- van, vanden
- ver
- voor
En combinaties:
- aan de, aan den, aan der, aan het, aan 't
- bij de, bij den, bij het, bij 't
- boven d'
- de die, de die le, de l', de la, de las, de le, de van der,
- in de, in den, in der, in het, in 't
- onder de, onder den, onder het, onder 't
- over de, over den, over het, over 't
- op de, op den, op der, op gen, op het, op 't, op ten
- van de, van de l', van den, van der, van gen, van het, van la, van 't, van ter, van van de
- uit de, uit den, uit het, uit 't, uit te de , uit ten
- uijt de, uijt den, uijt het, uijt 't, uijt te de , uijt ten
- voor de, voor den, voor in 't
Overige in Nederland voorkomende tussenvoegsels
- a
- al
- am
- auf
- aus
- ben, bin
- da,
- dal, dalla, della
- das, die, den, der, des
- deca
- degli
- dei
- del
- di
- do
- don
- dos
- du
- el
- i
- im
- L
- la, las
- le, les
- lo, los
- o'
- tho, thoe, thor, to, toe
- unter
- vom, von
- vor
- zu, zum, zur
En combinaties:
- am de
- auf dem, auf den, auf der, auf ter
- aus dem, aus den, aus der, aus 'm
- die le
- von dem, von den, von der, von 't
- vor der
Zie ook
Externe link
