Tunnel van Riqueval

De eerste plannen voor de tunnel dateerden al van 1768 en er was toen voorzien om één tunnel van 13,7 km aan te leggen tussen Le Tronquoy en Vendhuile. Toen bijna de hele gang gegraven was werd het werk onderbroken. In 1801 startte onder Napoleon I het project opnieuw. Uiteindelijk werden er twee tunnels gegraven, één van 1098 m in Le Tronquoy en één van 5670 in Bellicourt. Deze tunnels werden gebouwd als deel van het kanaal van Saint-Quentin, in opdracht van Napoleon Bonaparte. Het is, samen met de tunnel van Mauvages op het Marne-Rijnkanaal, de enige tunnel waar de schepen door middel van een zogenaamde toueur door de tunnel worden gesleept.

Omdat ventilatie van de uitlaatgassen in de tunnel van Riqueval niet mogelijk is, dienen de schepen doorheen de tunnel getrokken te worden. Dit wordt gedaan met een toueur (vrij vertaald als "ketting-sleepboot").

De eerste toueur werd aangedreven op paardenkracht, tot de paarden werden vervangen door een stoommachine. Vanaf 1906 werd de ketting-sleepboot aangedreven op elektriciteit. De toueur haalt een ketting op van de bodem van de tunnel en trekt zichzelf en zijn aangekoppelde sleep voort langs de ketting. Achter de toueur verdwijnt de ketting terug naar de bodem van de tunnel. De ketting in de tunnel van Riqueval is 8.045 meter lang en is aan beide uiteinden van de tunnel op de oever van het kanaal verankerd. De ganse ketting weegt 96 ton.

Een doortocht door de tunnel duurt ongeveer twee à drie uur.

De "toueur" zou een sleep van maximaal dertig aken kunnen trekken.

De terugval in het scheepvaartverkeer (van 100 schepen per dag tot een tiental), te wijten aan de opening van het Canal du Nord, dat door de schippers wordt verkozen boven het kanaal van Saint-Quentin, heeft de Voies navigables de France ertoe aangezet om een studie te maken van een mechanische ventilatie in de tunnel, waardoor de schepen dan op eigen kracht door de tunnel zullen kunnen varen. Een stuk scheepvaartgeschiedenis in de vorm van een van de laatste toueurs wordt daarmee naar het museum verwezen.

In het musée de touage in Bellicourt kom je meer te weten over de tunnel van Riqueval.

Op zoek naar de connectie tussen Vlaanderen en Bourgogne reisde persfotograaf Michiel Hendryckx met de vrachtboot Maria Van Dam in het programma Het Bourgondisch complot van Gent naar Mâcon. Op zijn tocht in Frankrijk passeerde hij ook de tunnel van Riqueval.

Zie de categorie Riqueval van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.