Transformatorblik

In een transformator wordt de elektrische energie van een wisselspanning via een magnetiseerbare kern van de ene spoel naar de andere overgebracht. Door het elektromagnetisch wisselveld worden dan in de kern wervelstromen opgewekt. Deze zorgen voor Ohmse verliezen, en daarnaast voor hysteresisverliezen. Deze verliezen zijn uiteraard ongewenst. Om de verliezen zo klein mogelijk te maken dient de elektrische weerstand hoog te zijn. Dit wordt bereikt door voor de kern een materiaal met hoge soortelijke weerstand te kiezen. Bij hogere frequenties kiest men vaak voor ferriet, een keramisch product. Bij lagere frequenties, zoals bij het elektriciteitsnet gebruikelijk, wordt de voorkeur aan een metalen kern gegeven.

Een massief metalen kern heeft echter een te lage weerstand, hetgeen leidt tot hoge wervelstroomverliezen. Daarom wordt de kern opgebouwd uit dunne lamellen (0,18 tot 0,35 mm) die onderling geïsoleerd zijn. Deze lamellen worden bovendien vervaardigd van een staalsoort die een hoge soortelijke weerstand heeft. Dit wordt bereikt door Si (silicium) toe te voegen aan het vloeibare staal. Daarnaast moet het staal heel zuiver zijn, waardoor de hysteresisverliezen laag blijven.

Tenslotte kan men de magnetische eigenschappen van het blik verbeteren door grain oriented steel (gericht blik) toe te passen, waarbij de kristallen in het staal niet willekeurig dooreen zijn gericht, maar een voorkeursrichting bezitten. Dit staal is echter duurder en de lasbaarheid ervan is gering.

• Weekijzer