Tolkien Genootschap Unquendor

Het genootschap werd in maart 1981 in Amsterdam opgericht door Nederlandse Tolkienfans. Op 22 september dat jaar werd in Voorburg de officiële oprichtingsvergadering gehouden. Dat is de geboortedag van Bilbo en Frodo Balings, twee personages uit het legendarium van Tolkien. Het genootschap werd 'Unquendor' genoemd, naar het Quenya, een van de door Tolkien ontwikkelde elfentalen. 'Unque’ staat voor holte en ‘ndor’ staat voor land, oftewel: ‘Holteland’. In de jaren ‘60 van de 20e eeuw ontstond in Amerika een ware campuscultus onder studenten rond Tolkien, nadat in 1954-’55 zijn magnum opus ‘The Lord of the Rings‘ uitkwam. In Engeland werd dit met scepsis bekeken en als reactie stichtte de fantasy-auteur Vera Chapman in 1969 de Tolkien Society. Het doel was het werk van J.R.R. Tolkien serieus te bestuderen. Tolkien steunde Chapmans initiatief en hij stemde ermee in 'honorary president in perpetuo' van de Tolkien Society te worden.

Het genootschap heeft drie doelen:

• Het bevorderen van interesse in het werk van J.R.R. Tolkien
• Het bijeenbrengen van belangstellenden om van gedachten te wisselen over het werk van J.R.R. Tolkien
• Een centrum van gezelligheid zijn

Er zijn grofweg twee manieren om naar Tolkiens werken te kijken, die bij Unquendor beide gehanteerd worden:

• Ardalogisch: puur gericht op de bestudering van de inhoud van Tolkiens mythologie. Uitgegaan wordt van de door Tolkien zelf (in de Proloog van In de Ban van de Ring) in het leven geroepen fictie dat Midden-aarde echt bestaan heeft en Tolkien daarvan overgeleverde manuscripten vertaald heeft, die geschiedkundig bestudeerd kunnen worden.
• Tolkienistisch: uitgaande van Tolkien als persoon, vooraanstaand fantasy-auteur en academicus. Daaronder valt ook het zoeken naar de invloeden van bestaande mythologieën en andere auteurs op Tolkien, e.d., en het letterkundig bestuderen van zijn werken als product daarvan.

In de jaren 90 is uit Unquendor ook de Tolkienwinkel afgesplitst gezien commerciële activiteiten en fiscale verplichtingen (omzetbelasting) niet bij een ideëele vereniging passen.

Van acht leden bij oprichting groeide het ledental van Unquendor gestaag, met als hoogtepunt de tijd van de verfilming van The Lord of the Rings door regisseur Peter Jackson aan het begin van de 21e eeuw. Toen telde het genootschap bijna 300 leden, daarna liep het terug naar rond de 225 leden. Hoewel Unquendor van oorsprong vanuit een literaire belangstelling opgericht werd, is er meer aandacht gekomen voor andere verschijnselen rondom Tolkien, zoals films, muziek, kleding, illustraties en (computer)spellen. Zo hebben leden re-enactment-groep Ennorandirrim[1] opgericht, met als doel het zo realistisch mogelijk weergeven van Midden-aarde met kostuums, decor en acteren, waarbij getracht wordt alle aspecten zo traditioneel mogelijk na te maken. De groep is verbonden met Unquendor, maar staat op eigen benen. Dat maakt Unquendor niet alleen interessant voor lezers van zijn boeken, maar ook voor mensen met interesse voor Arda en Midden-aarde.

Behalve de jaarlijkse verplichte Algemene (Leden) Vergadering organiseert het genootschap in de zomerperiode het Slotfeest (weekendbijeenkomst met een thema), in september de Hobbitdag (t.g.v. de oprichtings- en geboortedag van Bilbo en Frodo Balings), het Joelfeest aan het eind van het jaar en eens in de vijf jaar het Lustrumfeest, dat groots gevierd wordt en waarop ook buitenlandse Tolkiengenootschappen en internationale bezoekers afkomen. Vier à vijf keer per jaar verschijnt het tijdschrift Lembas[2], met artikelen, verslagen en foto's. Incidenteel wordt er een bundel met voornamelijk Engelstalige artikelen uitgegeven: ‘Lembas Extra’. Verder zijn er, verspreid over heel het land, zgn. ‘herbergen’. Dit zijn initiatieven van leden die bijvoorbeeld hun huis openstellen om samen met andere leden bij elkaar te komen om gezamenlijk activiteiten te ontplooien, zoals lezingen, praten of films kijken, waarbij Tolkien centraal staat. Daarnaast maakt Unquendor promotie voor het genootschap en Tolkien, onder andere door aanwezig te zijn op fantasy-gerelateerde evenementen.

Unquendor werkt nauw samen met het Vlaamse Tolkiengenootschap Elanor.[3] Unquendor werkt ook regelmatig samen met de Britse Tolkien Society en Scandinavische verenigingen zoals Arthedain en Forodrim. Bij de lustra bijeenkomsten (iedere vijf jaren) zijn vaak internationale sprekers (zoals hoogleraren, schrijvers) in het Tolkien vakgebied de hoofdgast.

• Unquendor