Theodosius II van Byzantium

Flavius Theodosius, bekend als Theodosius II (Grieks: Θεοδόσιος Β') (401 - 28 juli 450), was keizer van het Oost-Romeinse Rijk van 408 tot aan zijn dood. Hij was de oudste zoon van Aelia Eudoxia en keizer Arcadius. Aangezien hij al op zijn 7e keizer werd van de oostelijke helft van het Romeinse Rijk, bleef de prefect Anthemius regent tot 414.

Theodosius II
Geboortedatum401
Sterfdatum28 juli 450
TijdvakTheodosiaanse dynastie
Periode408-450
VoorgangerArcadius
OpvolgerMarcianus
Staatsvormdominaat
MedekeizerHonorius (393-423)
Constantius III (421)
Iohannes (423-425)
Valentinianus III (425-455)
Persoonlijke gegevens
Naam bij geboorteFlavius Theodosius
Zoon vanArcadius
Eudoxia
Theodosius I (grootvader)
Neef vanHonorius
Galla Placidia
Constantius III
Valentinianus III
Romeinse keizers
Portaal    Romeinse Rijk

Machtsdeling met zus, echtgenote en minister

Op aanraden van zijn zus Pulcheria ontsloeg Theodosius II regent Anthemius in 414. Als oudere zus verkreeg zij in 414 de titel Augusta en werd formeel mede-regentes van het rijk. Lange tijd was zij feitelijk machtiger dan Theodosius, en veel van haar ideeën werden inderdaad door hem overgenomen.

Theodosius huwde in juni 421 de dichteres Athenaïs, die na haar doopsel de naam Aelia Eudocia aannam. in 422 werd hij de vader van Licinia Eudoxia.

In 447 verliet Pulcheria, wegens onenigheid met zowel Aelia Eudocia als minister Chrysaphius, het keizerlijke hof en ging in het paleis van Hebdomon een heremietenbestaan leiden.

Religiepolitiek

In 422 kreeg Theodosius bezoek van de heilige Abraham van Cyrrhus, die kort daarop stierf. Aanvankelijk steunde Theodosius de religieuze opvattingen van patriarch Nestorius van Constantinopel.

Theodosius liet het oecumenische Concilie van Efeze in 431 bijeenroepen en speelde daar een belangrijke rol in de aanloop naar het eerste belangrijke schisma in de toenmalige Katholieke en Apostolische Kerk. Hij bood geen weerstand tegen de veroordeling van het nestorianisme op dit concilie. Uiteindelijk werd Nestorius, onder invloed van Pulcheria – die daartoe werd opgeroepen door paus Leo I en Cyrillus van Alexandrië – verbannen. Het keizerlijke hof verleende voortaan steun aan de religieuze opvattingen die later door het Concilie van Chalcedon (451) zouden worden bevestigd.

De antisemitische houding van zus Pulcheria leidde tot de afbraak van veel synagoges en het verbod op aanstelling van joodse en heidense ambtenaren. Theodosius rehabiliteerde de geliefde kerkleraar Johannes Chrysostomos, die onder zijn vader Arcadius was verbannen, en liet zijn lichaam in 438 in Constantinopel herbegraven.

Ook riep Theodosius de zogenaamde Roversynode van 449 bijeen, en hij stond sympathiek tegenover de besluiten van deze roversynode.

Wetgevingsarbeid

In 429 stelde Theodosius een commissie aan om alle wetten te verzamelen die van kracht waren sinds Constantijn I, om zo een volledig geformaliseerd rechtssysteem te vormen. Deze commissie heeft haar werk echter nooit afgemaakt, maar een tweede commissie verzamelde de keizerconstituties en bracht deze up to date. Deze verzameling werd gepubliceerd als de Codex Theodosianus in 438, die later een van de bronnen vormde voor het Corpus Juris Civilis.

De Codex Theodosiana zorgde ook voor het herbevestigen van de eenheid van het Romeinse Rijk, dat dan de facto in twee delen was gevallen. Hoewel het Romeinse Rijk nooit officieel werd verdeeld in twee afzonderlijke rijken, zorgde de Codex dat de wetgeving in het hele Rijk op elkaar werd afgesteld. Bijkomend effect was dat de hegemonie van het Oosterse deel van het rijk werd gevestigd, aangezien de codex uitging van de augustus van het Oosten.

Theodosiaanse Muren

Het was ook onder het bewind van Theodosius II dat de befaamde muren van Constantinopel werden uitgebreid met de "Theodosiaanse Muren". Dit was een noodzakelijke uitbreiding, daar de stad de muren die Constantijn de Grote had laten optrekken, was ontgroeid. Om het verder uitgebreide Constantinopel te beschermen was dus een langere en stevigere muur nodig. Uiteindelijk zou het bolwerk doorheen de middeleeuwen naam en faam verwerven als onneembaar bastion. Enkel de Vierde Kruistocht slaagde erin de muren te doorbreken in 1204, net als de kanonnen van de Ottomaanse sultan Mehmet II in 1453.

Overig

Theodosius was ook verantwoordelijk voor de bouw van de Universiteit van Constantinopel.

Hij stierf in 450 tijdens een jachtongeval, waarbij hij overleed door de gevolgen van een val van zijn paard.

Literatuur

  • S. Crogiez-Pétrequin, P. Jaillette, J.-M. Poinsotte (eds.), Codex Theodosianus V. Texte latin d'après l'édition de Mommsen. Traduction, introduction et notes, Brepols Publishers, 2009, ISBN 978-2-503-51722-3
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Theodosius II op Wikimedia Commons.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.