Theodore Roosevelt

Theodore (Teddy) Roosevelt (New York, 27 oktober 1858Oyster Bay (New York), 6 januari 1919) was een Amerikaans politicus van de Republikeinse Partij. Hij was van 1901 tot 1909 de 26e president van de Verenigde Staten.

Theodore Roosevelt
Theodore Roosevelt
Geboren27 oktober 1858
New York
Overleden6 januari 1919
Oyster Bay (New York)
Politieke partijRepublikeinse Partij
(1880-1912, 1916-1919)
Progressieve Partij
(1912–1916)
PartnerAlice Roosevelt (1880-1884) †
Edith Roosevelt (1886-1919)
BeroepPoliticus
Historicus
Auteur
Natuurbeschermer
Militair (Kolonel)
ReligieHervormd
Handtekening
26e president van de Verenigde Staten
Aangetreden14 september 1901
Einde termijn4 maart 1909
Vicepresident(en)Charles Fairbanks (1905-1909)
VoorgangerWilliam McKinley
OpvolgerWilliam Howard Taft
25e vicepresident van de Verenigde Staten
Aangetreden4 maart 1901
Einde termijn14 september 1901
PresidentWilliam McKinley
VoorgangerGarret Hobart
OpvolgerCharles Fairbanks
33e gouverneur van New York
Aangetreden1 januari 1899
Einde termijn31 december 1900
VoorgangerFrank Swett Black
OpvolgerBenjamin Odell
5e onderminister van de Marine
Aangetreden19 april 1897
Einde termijn10 mei 1898
PresidentWilliam McKinley
VoorgangerWilliam McAdoo
OpvolgerCharles Allen
Portaal    Politiek

Roosevelt, een historicus en auteur van beroep, was van 1897 tot 1898 onderminister van de Marine in het kabinet van president William McKinley en van 1899 tot 1900 de 33e gouverneur van New York. Voor de presidentsverkiezingen van 1900 was hij de running mate van president William McKinley en werd gekozen als de 25e vicepresident van de Verenigde Staten. Op 14 september 1901 overleed president William McKinley na een moordaanslag en Roosevelt volgde hem op. Tijdens de presidentsverkiezingen van 1904 werd hij de eerste voormalig vicepresident die gekozen werd voor een eigen termijn na de dood van zijn voorganger. In 1906 ontving Roosevelt als eerste Amerikaan de Nobelprijs voor de Vrede.

Na zijn presidentschap ging Roosevelt op safari's door Afrika en Zuid-Amerika. Roosevelt deed tevergeefs een poging tijdens de presidentsverkiezingen van 1912 voor een nieuw termijn als kandidaat voor de Progressieve Partij. Roosevelt overleed, 60 jaar oud, op 6 januari 1919 aan de gevolgen van een embolie.

Voor zijn presidentschap

Roosevelt in 1898

Theodore Roosevelt leed in zijn jeugd aan astma en andere kwalen. Door zijn temperament voelde hij niets voor een leven van nietsdoen. In 1880 voltooide hij zijn studie aan de Harvard-universiteit. Kort daarna werd hij als Republikein in het Huis van Afgevaardigden van de staat New York gekozen. Een verergering van zijn astma en het overlijden van zijn eerste vrouw deden Roosevelt besluiten naar het westen te gaan. Daar werkte hij twee jaar als veeboer. Nadat Roosevelt naar het oosten was teruggekeerd, bekleedde hij verschillende functies. Hij was onder andere onderminister van de Marine. In 1898 brak de Spaans-Amerikaanse Oorlog uit. Roosevelt kwam achter zijn bureau vandaan om zich in de strijd te werpen. Hij werd commandant van een eenheid vrijwillige cavalerie en vocht op Cuba. Van 1895 tot 1897 was hij commissaris van politie van New York.

Toen mengde Roosevelt zich in de politieke strijd. Hij werd verkozen tot gouverneur van de staat New York en begon een actie tegen de corruptie in de politiek. De Republikeinse leiders zorgden dat Roosevelt onder William McKinley als kandidaat voor het vicepresidentschap aan de presidentsverkiezingen meedeed. Ze hoopten dat Roosevelt als vicepresident in het vergeetboek zou raken, zodat ze geen last meer van hem zouden hebben. Het pakte anders uit: in 1901 werd McKinley zes maanden na zijn eedaflegging voor zijn tweede ambtstermijn als president doodgeschoten door een anarchist. Met een leeftijd van 42 jaar werd Roosevelt de jongste president ooit.

Presidentschap

Tijdens de twee regeringen Roosevelt werden onder andere de volgende zaken tot stand gebracht:

  • Binnenland:
    • Versterking van de overheidscontrole op grote bedrijven, door juridische aanvallen op zakelijke monopolies. Hij stichtte een ministerie voor Handel en Arbeid dat de bevoegdheid kreeg onderzoeken in te stellen naar overtredingen van de bestaande antitrustwetten.
    • Pure Food and Drug Act (wet op de zuiverheid van voedings- en geneesmiddelen). Het was de eerste regeringsmaatregel ter bescherming van de consument.
    • Nationale parken.
  • Buitenland:
    • Zijn motto voor buitenlandse zaken was speak softly but carry a big stick ("spreek zacht, maar draag een dikke stok bij je"). Hij legde, ondanks de weigering van Colombia, de basis voor de bouw van het Panamakanaal. Panama was in die tijd een Colombiaanse provincie. Roosevelt steunde een Panamese opstand en kon in 1904 de Kanaalzone van het nieuwe Panamese bewind aankopen voor het bedrag van 10 miljoen dollar.
    • Voor zijn bemiddeling tussen Rusland en Japan en het tot stand komen van het Verdrag van Portsmouth dat de Russisch-Japanse Oorlog beëindigde ontving hij in 1906 de Nobelprijs voor de Vrede.[1] Roosevelt was de eerste politicus die deze prijs kreeg. De prijs was controversieel, linkse partijen in Noorwegen wezen op zijn militaire rol tijdens de Spaans-Amerikaanse Oorlog die van de Filipijnen een Amerikaanse kolonie maakte.[1]
    • Tussen december 1907 en februari 1909 maakte een vloot van 16 Amerikaanse slagschepen, de Great White Fleet, een wereldreis in opdracht van Roosevelt. Hij wilde de wereld de macht van zijn marine tonen, mede met het doel overzeese gebieden te beschermen en verdragen af te dwingen.
    • Het jaar daarop stuurde Roosevelt een Amerikaanse vertegenwoordiger naar de conferentie over de crisis die tussen Frankrijk en Duitsland over Marokko was uitgebroken. Amerika leverde een belangrijke bijdrage aan de opstelling van de overeenkomst, die het resultaat was van de conferentie.
Roosevelt Familieportret in 1903

Latere leven

Roosevelt werd als president opgevolgd door William Howard Taft. Toen hij het Witte Huis verliet was hij, 50 jaar oud, de jongste ex-president ooit. Korte tijd later ging hij op safari door Afrika, een grote wens van Roosevelt.

In 1912 wilde Roosevelt opnieuw een gooi naar het presidentschap doen, maar de Republikeinse Partij nomineerde zittend president William Howard Taft die in 1908 door Roosevelt zelf was voorgedragen als president. Hierna richtte hij zijn eigen partij op: de Progressieve Partij ook wel de Bull Moose Party genoemd. Hij werd genomineerd met Hiram Johnson als vicepresidentskandidaat.

Roosevelt verloor de verkiezing van de Democraat Woodrow Wilson, maar werd wel tweede in de race, vóór zittend president William Howard Taft. Het was de eerste keer dat een zittend president als derde in de verkiezingsstrijd eindigde.

In 1913 ging hij opnieuw op safari, ditmaal door Zuid-Amerika. Tijdens de reis werd Roosevelt ernstig ziek en bezweek bijna aan malaria. Roosevelt herstelde, maar was wel ernstig verzwakt; hij stelde zelf dat de reis de helft van zijn leven had gekost.

Hij overleed, 60 jaar oud, op 6 januari 1919 aan een embolie.

Bibliografie

  • African and European Addresses, 1910. Een bundeling toespraken van Roosevelt.
  • History as literature, 1913. Een bundeling essays en toespraken van Roosevelt.

Trivia

  • Eleanor Roosevelt, de vrouw van de latere Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt, was een nicht van Theodore Roosevelt. Franklin Roosevelt zelf was ook een verre neef van hem.
  • Het geboortehuis van Theodore Roosevelt op het adres 28 East 20th Street, tussen Broadway en Park Avenue South, is gereconstrueerd en tegen betaling te bezichtigen. Hier hangt onder andere zijn 'Rough Rider'-hoed, door Roosevelt gedragen in de Amerikaans-Spaanse oorlog.
  • In 1912 tijdens campagne voor presidentsverkiezingen werd hij, bij het verlaten van zijn hotel op weg naar het Milwaukee Auditorium waar hij een rede zou houden, geraakt door een kogel afgevuurd door John Flammang Schrank. De kogel was dwars door zijn dubbelgevouwen vijftig pagina’s dikke redevoering en zijn stalen brillenkoker heen gegaan en was blijven steken in zijn borst. Omdat hij geen bloed ophoestte, concludeerde Roosevelt terecht dat zijn longen niet geraakt waren en liet zich pas onderzoeken in het ziekenhuis, na het houden van zijn anderhalf uur durende toespraak. Onderzoek wees uit dat de kogel 76 mm diep zat, maar niets vitaals had geraakt. De kogel werd niet verwijderd, omdat opereren gevaarlijker leek. De lange rede had mede zijn leven gered.[2]
  • Generaal Theodore Roosevelt jr., commandant op Utah Beach in Normandië, D-Day 6 juni 1944, was zijn zoon.
  • De teddybeer is naar Roosevelt genoemd, omdat zijn bijnaam 'Teddy' was en omdat hij op een jachtpartij ooit weigerde een berenjong te doden. Hij had overigens zelf een hekel aan zijn bijnaam en zijn familieleden noemden hem dan ook nooit zo.
  • In de films van de Night at the Museum-serie wordt de rol van (het wassen beeld van) Theodore Roosevelt vertolkt door Robin Williams.
  • Samen met George Washington, Thomas Jefferson, en Abraham Lincoln is hij vereeuwigd op Mount Rushmore.
  • Het ontwerp van schurk Dr. Eggman uit de Sonic-franchise is gebaseerd op Roosevelt.

Kabinetsleden onder Roosevelt

KabinetsledenMinisteriePeriodeBijzonderheden
John HayBuitenlandse Zaken1901-1905Idem onder McKinley
Ethan HitchcockBinnenlandse Zaken1901-1907Idem onder McKinley
Elihu RootOorlog1901-1904Idem onder McKinley
Buitenlandse Zaken1905-1909
Lyman GageFinanciën1901-1902Idem onder McKinley
Philander KnoxJustitie1901-1904Idem onder McKinley + Buitenlandse Zaken onder Taft
James WilsonLandbouw1901-1909Idem onder McKinley + Taft
James LongMarine1901-1902Idem onder McKinley
Charles Emory SmithPosterijen1901-1902Idem onder McKinley
Leslie ShawFinanciën1902-1907
William MoodyMarine1902-1904
Justitie1904-1906
Henry PaynePosterijen1902-1904
George CortelyouEconomische Zaken & Arbeid1903-1904
Posterijen1905-1907
Financiën1907-1909
William Howard TaftOorlog1904-190827e president van de VS
Victor MetcalfEconomische Zaken & Arbeid1904-1906
Marine1906-1908
Paul MortonMarine1904-1905
Robert WynnePosterijen1904-1905
Charles BonaparteMarine1905-1906
Justitie1906-1909
Oscar Solomon StrausEconomische Zaken & Arbeid1906-1909
James Rudolph GarfieldBinnenlandse Zaken1907-1909
George von MeyerPosterijen1907-1909Minister van Marine onder Taft
Luke WrightOorlog1908-1909
Truman NewberryMarine1908-1909
Robert BaconBuitenlandse Zaken1909

Zie ook

Winnaars van de Nobelprijs voor de Vrede

1901: Dunant, Passy · 1902: Ducommun, Gobat · 1903: Cremer · 1904: Institut de Droit International · 1905: Von Suttner · 1906: Roosevelt · 1907: Moneta, Renault · 1908: Arnoldson, Bajer · 1909: Beernaert, Balluet d'Estournelles de Constant · 1910: IPB · 1911: Asser, Fried · 1912: Root · 1913: La Fontaine · 1917: ICRC · 1919: Wilson · 1920: Bourgeois · 1921: Branting, Lange · 1922: Nansen · 1925: Chamberlain, Dawes · 1926: Briand, Stresemann · 1927: Buisson, Quidde · 1929: Kellogg · 1930: Söderblom · 1931: Addams, Butler · 1933: Angell · 1934: Henderson · 1935: Von Ossietzky · 1936: Lamas · 1937: Cecil · 1938: Office international Nansen pour les réfugiés · 1944: ICRC · 1945: Hull · 1946: Balch, Mott · 1947: Friends Service Council, American Friends Service Committee · 1949: Orr · 1950: Bunche · 1951: Jouhaux · 1952: Schweitzer · 1953: Marshall · 1954: Bureau van de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen · 1957: Pearson · 1958: Pire · 1959: Noel-Baker · 1960: Luthuli · 1961: Hammarskjöld · 1962: Pauling · 1963: ICRC, IFRC · 1964: King · 1965: UNICEF · 1968: Cassin · 1969: Internationale Arbeidsorganisatie · 1970: Borlaug · 1971: Brandt · 1973: Kissinger, Lê Đức Thọ · 1974: MacBride, Satō · 1975: Sacharov · 1976: Williams, Corrigan · 1977: Amnesty International · 1978: Sadat, Begin · 1979: Moeder Teresa · 1980: Esquivel · 1981: Bureau van de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen · 1982: Myrdal, Robles · 1983: Wałęsa · 1984: Tutu · 1985: IPPNW · 1986: Wiesel · 1987: Arias · 1988: VN-vredesmacht · 1989: Gyatso · 1990: Gorbatsjov · 1991: Suu Kyi · 1992: Menchú · 1993: Mandela, De Klerk · 1994: Arafat, Peres, Rabin · 1995: Rotblat, Pugwash Conferences on Science and World Affairs · 1996: Ximenes Belo, Ramos-Horta · 1997: ICBL, Williams · 1998: Hume, Trimble · 1999: AzG · 2000: Dae-jung · 2001: VN, Annan · 2002: Carter · 2003: Ebadi · 2004: Maathai · 2005: IAEA, El-Baradei · 2006: Grameen Bank, Yunus · 2007: Gore, IPCC · 2008: Ahtisaari · 2009: Obama · 2010: Liu · 2011: Johnson Sirleaf, Gbowee, Karman · 2012: Europese Unie · 2013: OPCW · 2014: Satyarthi, Yousafzai · 2015: Kwartet voor Nationale Dialoog in Tunesië · 2016: Santos · 2017: ICAN · 2018: Mukwege, Murad Basee · 2019: Ahmed

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.