Tessenderlo

De plaatsnaam werd voor het eerst vermeld in 1135 als Tessenderloz. Een vroegere interpretatie was de samentrekking van Taxandria (de Kempen in de Romeinse tijd) en het Latijnse locus of plaats. Tegenwoordig wordt de naam verklaard als: "(de open plaats in) het bos van de Taxandriërs". Plaatselijk spreekt men van "Looi" (in het Loois dialect uitgesproken als Loeëj) en de inwoners van deze gemeente worden "Looienaars" genoemd.

Tessenderlo was de eerste parochie waarvan de in 1134 gestichte Abdij van Averbode het patronaatsrecht bezat. Dit werd verkregen in 1135. Hoewel tegenwoordig gelegen in Vlaams-Brabant, werd deze Abdij door Graaf Arnold II van Loon gesticht op de grens van het Graafschap Loon en het Hertogdom Brabant. Dit is de reden dat de huidige grens van de provincie Limburg hier een grillig verloop vertoont en diep inspringt tussen de provincies Vlaams-Brabant en Antwerpen. Men spreekt wel van de neus van Limburg.

In 1889 vestigden de Broeders van Liefde zich te Tessenderlo in het Huis Heilig Hart. Zij stichtten diverse onderwijsinstituten. Een van de bekendste broeders was schrijver en historicus Victor Van Meerbeeck, alias Broeder Max.

In 1892 vestigde zich de Exploitation des Procédés Raynaud, deel van het huidige Tessenderlo Chemie, ten oosten van de plaats. Dit bedrijf vervaardigde aanvankelijk natriumsulfaat en zoutzuur ten behoeve van de vervaardiging van glas, papier en wasmiddelen. In 1942 vond hier een ontploffing plaats, waarbij honderden mensen het leven verloren of gewond raakten, zie hieronder. Na de Tweede Wereldoorlog groeide het bedrijf uit tot een groot concern met vele vestigingen. Ook langs het naburige Albertkanaal verrezen vestigingen van dit concern.

Door dit alles groeide Tessenderlo uit van een plattelands- tot een verstedelijkte industriegemeente.

Sint-Martinuskerk

• De Sint-Martinuskerk (14e-15e eeuw) met gotisch doksaal uit de 16e eeuw, aan de Markt.
• Enkele classicistische en neoclassicistische herenhuizen aan de Markt, waaronder de dekenij of Witherenpastorie aan Markt 21.
• De Oude Molen, een standerdmolen waarvan de geschiedenis teruggaat tot 1301.
• Museum De Kelder, een heemkundige verzameling in de kelder van het Stadhuis aan de markt.
• De Tiendenschuur, aan Schoterweg 96.
• LOMAK, een klein museum

Ten noorden van Tessenderlo loopt de Grote Laak, terwijl zich in het zuiden een reeks getuigenheuvels uitstrekt, met name de Houterenberg en de Rodenberg. Hier weer ten zuiden van stroomt de Winterbeek met haar bijbeken zoals de Grote Beek en de Kleine Beek. Al deze elementen strekken zich uit van oost naar west. Belangrijke natuurgebieden zijn ook Gerhagen en Asdonk, dat zich voornamelijk uitstrekt in de aangrenzende gemeente Diest.

De industriegebieden in het oosten van de gemeente worden ontsloten via de weg, het spoor en het water. Door het oosten van de gemeente loopt de autosnelweg A13/E313 die er een op- en afrit heeft. Op spoorlijn 17 staat het goederenstation Tessenderlo en door het uiterste oosten van de gemeente loopt het Albertkanaal.

Tessenderlo maakt deel uit van het Economisch Netwerk Albertkanaal.

• Voetbalclub KVV Looi Sport Tessenderlo speelde in de 20ste eeuw vier decennia in de nationale voetbalreeksen, maar die club verdween in 1997. In het begin van de 21ste eeuw bereikte KVV Thes Sport Tessenderlo voor het eerst de nationale reeksen.
• Basketbalclub Optima BBC Tessenderlo.
• Ruiter- en ponyclub Schoot-Tessenderlo, opgericht in 1977, behoort tot de Landelijke Rijverenigingen (L.R.V.).
• Manege: 't Zavelhof (Sinds 1972)
• Vollybalclub: Tesvoc
• Liefhebbersvoetbalploegen: onder andere Torma Engsbergen , FC Belta Schoot
• Atletiekclub: Looise av
• Judoclub: Judoschool Tessenderlo (Sinds 1972)
• badmintonclub: looise bc

• Tia Hellebaut (1978), atlete (hoogspringster en meerkampster)
• Dirk Van Tichelt (1984), judoka

Geboren

• Louis Verbeeck (1932-2017), schrijver en presentator
• Bob Verbeeck (1960), atleet
• Kate Ryan (1980), zangeres (artiestennaam van Katrien Verbeeck)
• Yannick Thoelen (1990), voetballer
• Peter Persoons (1968); Technische staf KRC Genk; video-analist KRC Genk

Bronnen, noten en/of referenties Omwille van de verduisteringsmaatregelen tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gloeilampen zwart geschilderd; Testa vzw; Bruno De WEVER; Greep naar de macht (p.590-591); Uitgeverij Lannoo, Tielt 1994; ISBN 90 209 2267 Gegevens 1976-2000: verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken Verkiezingsuitslag 2006 Verkiezingsuitslag 2012

Zie de categorie Tessenderlo van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Gehuchten in de gemeente Tessenderlo
Berg · Engsbergen · Hulst · Schoot Belgische gemeenten · Arrondissement Hasselt · Limburg · Vlaanderen

	Gemeenten in de provincie Limburg
Alken · As · Beringen · Bilzen · Bocholt · Borgloon · Bree · Diepenbeek · Dilsen-Stokkem · Genk · Gingelom · Halen · Ham · Hamont-Achel · Hasselt · Hechtel-Eksel · Heers · Herk-de-Stad · Herstappe · Heusden-Zolder · Hoeselt · Houthalen-Helchteren · Kinrooi · Kortessem · Lanaken · Leopoldsburg · Lommel · Lummen · Maaseik · Maasmechelen · Nieuwerkerken · Oudsbergen · Peer · Pelt · Riemst · Sint-Truiden · Tessenderlo · Tongeren · Voeren · Wellen · Zonhoven · Zutendaal België: Provincies · Gemeenten