Ter Horst & Co
De Koninklijke Jutespinnerij en Weverij ter Horst & Co was een verwerker van jute, gevestigd te Rijssen.
Geschiedenis
De firma werd opgericht in 1835 als linnenweverij door Gerrit Hendrik ter Horst die van beroep steenbakker was. Hier werkten aanvankelijk 20 mensen, maar het fabriekje had weinig succes. In 1850 kreeg hij een order van de Nederlandsche Handel-Maatschappij voor de productie van juten koffiezakken. Ter Horst liet deze zakken deels vervaardigen in huisarbeid. De jute werd ingevoerd uit onder meer India en van daar per schip over de Regge aangevoerd en met paard en wagen op de bestemde plaats gebracht. In 1850 kende het 2949 inwoners tellende Rijssen 400 textielarbeiders, waarvan de meesten in opdracht van Ter Horst werkzaam waren.
In 1865 werd een stoomjutegarenspinnerij opgericht met 6 spinmachines en 4 weefgetouwen. In 1888 werd de Spoorlijn Zwolle - Almelo geopend en de fabriek werd via een zijlijntje met deze spoorweg verbonden. In 1900 waren er reeds meer dan 1000 arbeiders (op 6003 inwoners) in de fabriek, bijgenaamd De Stoom, werkzaam. In 1898 werd door het bedrijf de Muziekvereniging Wilhelmina opgericht, die nog steeds bestaat. Een werkstaking vond plaats van 1906-1907, vanwege de lage lonen en lange werktijden. Het was een van de eerste georganiseerde stakingen in Nederland. Omstreeks 1910 was Ter Horst de grootste van de twee bestaande Nederlandse jutespinnerijen.
Tijdens de'economische crisis van de jaren 30 van de 20e eeuw volgden massa-ontslagen, maar daarna ging het weer beter, en in 1949 werd de top bereikt. Er werkten toen 1500 mensen. Daarna verlieten veel mensen het bedrijf, daar de lonen in andere bedrijfstakken hoger waren. Geleidelijk ging het slechter met het bedrijf, evenals in andere sectoren van de textielindustrie. In 1980 werden 200 van de 400 nog resterende arbeiders ontslagen en in 1982 ging het bedrijf op in de Nederlandse Jute Industrie Groep. Het bedrijf was sindsdien geen familiebedrijf meer. De Groep produceerde voor de automobiel- en tapijtindustrie. In de jaren 90 van de 20e eeuw werden de meeste fabrieksgebouwen gesloopt en op 12 februari 2003 werd het bedrijf failliet verklaard, waarbij de 51 resterende arbeiders op straat kwamen te staan.
Erfgoed
Een aantal voorwerpen die betrekking hebben op de jutefabricage bevinden zich in het Rijssens Museum. Ook de verzameling kunstvoorwerpen, bijeengebracht door directeur Van Heel, bevindt zich daar. Naast het muziekgezelschap Wilhelmina bestaat ook nog de Stichting Grietje en Jan ter Horst, die het Zorgcentrum Wellehof beheert. Voorts bezit Rijssen nog een park en het Parkgebouw, door de familie Ter Horst gesticht.
Auke Haijo ter Horst (1850-1916) en Jan ter Horst (1861-1919) waren verantwoordelijk voor de aanleg van het Volkspark in Rijssen, waar door de werknemers van de fabriek de Gedenknaald Ter Horst werd opgericht.