Tell (archeologie)
Een tell of tall (van het Arabische تَل tell "heuvel"[1]) is een kunstmatige heuvel waarvan er vele voorkomen in het Midden-Oosten. De heuvels zijn ontstaan door eeuwen van menselijke bebouwing, waarna op het puin van oude gebouwen weer nieuwe werden gebouwd.[2] Een typische tell ziet eruit als een afgeplatte kegel, met een vlakke top en hellingen rondom.[3]
In het Hebreeuws wordt het verschijnsel תל tel genoemd[3]; in het Turks spreekt men van höyük, in het Perzisch van tepe, in het Grieks van μαγούλα (magoula), in het Roemeens van măgură en in het Bulgaars van могила (mogila).
Men vindt vergelijkbare geografische verschijningen in Nederland, te weten terpen en wierden.
Archeologische achtergrond
Een tell is een heuvel die ontstaat doordat vele generaties mensen achtereenvolgens dezelfde plek bebouwen en weer verlaten. Door de jaren heen stijgt het niveau, waardoor zich een heuvel vormt. Het belangrijkste bestanddeel van een tell is adobe, een bouwmateriaal dat bestaat uit zongedroogde klei en dat snel vergaat. Wanneer men een tell opgraaft, vindt men vaak de resten van bouwwerken zoals openbare of militaire gebouwen, tempels of huizen. De diepte waarop de bouwwerken zich bevinden, helpt bij hun datering. Vaak overlappen de gebouwen elkaar horizontaal, verticaal of in beide richtingen, wat de datering kan bemoeilijken. Archeologen kunnen beslissen de site van een tell op te graven om zijn architectuur, gebruik en datering te bepalen. Aangezien een tell opgraven echter een destructief proces is, hebben fysici en geofysici niet-destructieve methoden ontwikkeld om tell-sites in kaart te brengen.[4]
Afbeeldingen
- Tell es Sultan bij Jericho, een belangrijke archeologische vindplaats.
- Tell Barri (in het noordoosten van Syrië), gezien vanuit het westen.
- De Citadel van Aleppo (in het noorden van Syrië), die op de top van een tell gebouwd is, die op z'n minst sinds het derde millennium v.Chr.
- Een deel van de opgravingen in Tell Barri (in noordoosten van Syrië). Let op de persoon die de schaal aangeeft.
- Tell Mozan gezien vanuit het noorden
- Blik op de grafheuvel van Tell el-Ruba
Zie ook
- Qal'at al-Bahrein; vermeld op de Werelderfgoedlijst van UNESCO
- Eridu
- Tell el-Farama
- Tell Khoshi
- Tell Atrib
- Tell Jokha
- Tell Hamoukar
- Arbil (stad)
- Byhøj, tells in Denemarken
Referenties
|