Surfen

Surfen (of golfsurfen) is de op één na meest oorspronkelijke vorm van boardsporten die er is. Sporten als skimboarden, windsurfen, kitesurfen en wakeboarden, maar ook skateboarden en snowboarden zijn hieruit ontstaan. Surfing, de Engelse uitdrukking voor het 'rijden' op golven en branding, is een watersport waarbij men zich door de kracht van de aanrollende golven van de branding naar het strand laat drijven.

Surfen
Surfer
Algemene gegevens
OrganisatieNederland: HSA
Start1767
TypeWatersport
CategorieVaarsporten
LocatieZee
OlympischStart in 2020
Verwante sporten
Verwante sportenGolfsurfen, Kitesurfen, Windsurfen, Stand-up paddle surfing, Bodysurfen, Branding- of surfkajakken
Portaal    Sport
Surfer voor de kust van het Portugese Costa da Caparica

Golven ontstaan gewoonlijk ver op zee door wind of storm. Wanneer deze golven de kust naderen worden ze heviger. Het water is daar immers ondieper en moet ergens naartoe waardoor de golven omhoog komen. Doordat de onderkant van de golf vertraagt door wrijving met de zeebodem ontstaat de zogenaamde krul in de golf. Afhankelijk van snelheid, richting, kracht van de golfbeweging en de vorm en steilheid van de bodem kunnen verschillende soorten golven ontstaan die variëren in vorm en kracht.

Surfles op strand Nes, Ameland

Een golfsurfer gebruikt de steilheid van de voorzijde van de golf om snelheid en drijfkracht te creëren en door de ontstane vrijheid in beweging dat gedeelte van de golf te kunnen opzoeken waar nog meer snelheid te behalen valt. Hierbij worden verschillende bewegingen, oftewel trucjes, gebruikt. De manier waarop de bewegingen gemaakt worden past vaak bij een surfstijl, die de surfer zelf lief heeft. Dit heeft ook te maken met het type plank waarmee gesurft wordt. Longboarders die gebruikmaken van langere en bredere planken maken vaak sierlijke bewegingen, terwijl shortboarders vaak agressiever bewegen om veel water te doen opspatten.

Geschiedenis

Het golfsurfen is waarschijnlijk duizenden jaren geleden ontstaan in Polynesië en door de Polynesiërs meegenomen naar Hawaï. Hier was het meer dan alleen een sport. Het had een religieuze functie en was het ingebed in allerlei gebruiken. De allergrootste planken (van meer dan vijf meter lengte) mochten alleen door stamhoofden en later door leden van de koninklijke familie gebruikt worden. Ook in Samoa en Tonga werden soortgelijke sporten bedreven. De Britse navigator Samuel Wallis en de botanicus Joseph Banks waren de eerste Europeanen die de sport beschreven, tijdens hun bezoeken aan Tahiti en in het geval van Banks ook aan Hawaï.

De eerste surfers in Californië waren drie Hawaïaanse prinsen die in 1885, tijdens hun studie in Californië, besloten om aan de kust te gaan surfen. De Olympische zwemmer Duke Kahanamoku heeft de sport enorm bekendgemaakt. De strandwacht George Freeth wordt gezien als de grondlegger van het moderne surfen.

De sport is in de loop der jaren veel veranderd. De massieve balsahouten planken werden eerst vervangen door holle planken en vandaag de dag bestaat een plank uit polyurethaan of polystyreenschuim met daarom heen een glasvezeldoek en een kunstharslaag (polyester of epoxy). Ook worden er kleinere boards gemaakt waardoor de bewegingsvrijheid enorm wordt vergroot.

Uitrusting en verschillende surfboards

Longboards op Waikiki

Er zijn verschillende surfstijlen, wat te maken heeft met de plank en de golven waarop gesurft wordt:

  • longboarden, met surfboards van ongeveer 3 meter lengte.
  • shortboarden, met surfboards van gewoonlijk 1,30 à 1,95 meter en met drie vinnen.
  • skimboarden, met kleine surfboards ontworpen om snel mee te manoeuvreren.
  • Men kan ook surfen op een surfboard van gemiddelde grootte dat funboard wordt genoemd.

Om te surfen is nog andere uitrusting nodig, zoals een zogenaamde leash (die ervoor zorgt dat men bij het vallen zijn surfboard niet verliest), surf wax, eventueel een pad (voor extra grip op de plank) en vinnen die de bestuurbaarheid verbeteren. Om op kouder water te kunnen surfen, zijn er ook wetsuits in verschillende dikten om afkoeling te voorkomen.

Surfcultuur

Het Shaka-teken

Rondom het surfen is in de loop van de tijd een eigen cultuur ontstaan met een eigen taalgebruik, mode en symbolen die ook weer overgenomen zijn door niet-surfers.

Voorbeelden hiervan zijn:

  • Het shaka-teken, ook wel hang loose genoemd, is een groet waarbij je een vuist opsteekt maar dan wel met de duim en pink gestrekt. Deze groet is overgenomen uit de Hawaïaanse cultuur.
  • De woodie is een stationwagen die aan de zijkanten met hout is afgewerkt en die in de jaren vijftig en zestig gebruikt werden om de surfplanken te vervoeren.
  • Surf is een muziekstijl die begin jaren zestig ontstond en die geïnspireerd is op het surfleven.
  • Beach bunnies zijn meiden die zelf niet surfen maar die wel in de surf scene rondhangen.
  • Boardshorts zijn lange zwembroeken.
  • Rip Curl, O'Neill en Body Glove zijn kledingmerken die uit de surfwereld zijn voortgekomen.
  • Surf gangs zijn groepen surfers die een bepaald strand als hun territorium beschouwen en die geen andere surfers op hun strand toelaten.

Verder heeft de surf scene geleid tot een apart filmgenre. Voorbeelden van surffilms zijn Surf's Up, Blue Crush en Point Break.

Aparte vormen van surfen

Tube riding op de golven van Teahupoo voor de kust van Tahiti
  • Big wave surfing: surfen op golven van minimaal acht meter hoog.
  • Tube riding: een variant op big wave surfing. Wanneer zeer hoge golven breken kan er een tunnel ontstaan, een zogenaamde tube, waar de surfer doorheen glijdt. De surfer glijdt naar beneden terwijl het water in de tube omhoog wordt gestuwd.
  • Tow-in surfing: een vorm waarbij de surfer met een jetski naar de juiste startplek wordt getrokken.
  • Stand-up paddle surfing: een vorm waarbij de surfer zich staand op het board met een peddel voortbeweegt.
  • Bodysurfen: surfen zonder board, waarbij het lichaam van de surfer deze functie overneemt.
  • Branding- of surfkajakken: een vorm waarbij men in een speciaal hiervoor geschikte kajak zit en zich met peddels voortbeweegt.

Bekende surfers

Duke Kahanamoku in Los Angeles in 1920
  • George Freeth, de grondlegger van het moderne surfen.
  • Bethany Hamilton, verloor een arm bij een aanval door een haai op Hawaï
  • Duke Kahanamoku
  • Garrett McNamara, volgens het Guinness Book of Records heeft hij de hoogste golf ooit (23,8 meter) gesurft.
  • Kelly Slater, elf maal wereldkampioen.

Andere betekenissen

Met surfen over het internet wordt bedoeld dat van de ene pagina naar de andere pagina gesprongen wordt via links en zo al dwalend over het internet surft.

In deze moderne tijd noemt men ook het zappen met de afstandsbediening van de televisie kanaalsurfen (nieuw sinds 2006 met vernieuwing van het Groene Boekje).

Zie de categorie Surfing van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.