Subhas Bose

Bose was het negende kind van Prabhavati Devi en Janakinath Bose, een bekende advocaat. Vanaf 1902 zat hij op een protestantse Europese school, en in 1909 ging hij naar een school van de baptisten. Zijn studie werd voortgezet op de Ravenshaw Collegiate School, een overheidsinstelling in Cuttack. Daarna haalde hij in 1918 zijn Bachelor aan het Scottish Church College van de Universiteit van Calcutta. Hij had nog vijf jongere broers en zusters.

In 1919 ging hij naar Engeland om in Cambridge te studeren. In 1921 keerde hij naar zijn land terug.

Hij richtte een krant op, de Swarai, en begon zijn politieke carrière in het Bengaalse congres. Hij was sterk nationalistisch en zag geen vreedzame oplossingen. Hij was ook editor van de Forward, een krant opgericht door zijn mentor Chittaranjan Das, die in 1924 burgemeester van Calcutta werd. In 1923 werd Bose gekozen tot voorzitter van het All India Youth Congress en tot secretaris van het Bengaalse Nationale Congres. In 1925 werd Bose gearresteerd, tegelijk met veel andere nationalisten.

In 1927 werd hij weer vrijgelaten. Hij begon samen te werken met Jawaharlal Nehru die ook de onafhankelijkheid van India nastreefde. Hij werd opnieuw gearresteerd wegens wangedrag maar in 1930 werd hij burgemeester van Calcutta. Hij reisde veel naar Europa. Hij sprak met Indiase studenten en regeringsleiders. In Wenen begon hij ook zijn boek te schrijven: The Indian Struggle. Hij werd daarbij geholpen door de Weense Emilie Schenkl (1910-1996), met wie hij in 1937 een Hindu huwelijk sloot (zonder priester of getuigen) en later een dochter kreeg. Het eerste deel van het boek was een historisch overzicht over de periode 1920-1934, het werd in Londen uitgegeven in 1935. Op terugweg naar Wenen ging hij via Rome, waar hij Benito Mussolini sprak en hem een exemplaar van zijn boek gaf.

Bose werd lid van het Indiase Congrespartij, en in 1938 en 1939 was hij premier. Hij moest die positie opgeven omdat hij het niet eens was met de ideeën van Mahatma Gandhi en kreeg huisarrest. Hij ontsnapte in 1940 en kwam in april 1941 in Berlijn aan. De Italiaanse editie van The Indian Struggle werd in 1942 gepubliceerd. Het tweede deel van zijn boek schreef hij in Berlijn en dat besloeg de jaren 1935-1942. Hierin beschrijft hij Gandhi's rol.

Bose kreeg in Berlijn de eretitel Netaji, hetgeen gerespecteerde leider betekende. Hij werkte samen met Duitsland en Japan omdat hij India wilde bevrijden van de Britse overheersing. Hij richtte het Sonderreferat Indien (Special India Bureau) op, waar hij eind november 1941 een India's Legioen oprichtte, vooral bestaande uit krijgsgevangenen die door veldmaarschalk Rommel in Afrika waren opgepakt. Het legioen (Free India Legion) bestond eind 1941 al uit 3000 mannen. Er kwam ook al gauw een Free India Radio.

Nadat de Japanners begin 1942 enkele overwinningen in Azië behaald hadden, wilde Bose terug naar Azië. In mei 1942 ontmoette hij Hitler. Deze was het met hem eens en bood hem transport aan.

Begin 1943 ontbood hij Dr Birendra Nath Mazumdar, die in Colditz zat, om hem aan zijn kant te krijgen, maar Mazumdar weigerde met hem samen te werken. In februari 1943 ging hij met een Duitse onderzeeboot naar Madagaskar. Daar stapte hij over op een Japanse onderzeeboot die hem naar Sumatra bracht, dat door Japan bezet was. Op de Andamanen en Nicobaren richtte Bose Azad Hind op, een regering in ballingschap voor Vrij India op. Ook richtte hij het Indian National Army (INA) op, wederom vooral bestaande uit gevangen. Samen met Japan viel hij India aan maar hij was geen militair en het Brits-Indische leger versloeg hen. Bijna de helft van de Japanners en het INA sneuvelden. Toen de Britten Singapore weer in handen kregen, gaf het INA zich over. Bose wilde naar Rusland ontsnappen maar zijn vliegtuig werd neergeschoten en hij overleed aan zijn brandwonden.

Volgens geheime rapporten uit Calcutta echter, zou hij minstens nog tot in 1964 hebben geleefd.

Congres president Bose met Mohandas K. Gandhi tijdens het jaarlijks congres van 1938.

Bose Heinrich Himmler groetend, 1942.