Stikmat
Er is bij het schaken sprake van een stikmat als de koning schaak staat, alle vluchtvelden door zijn eigen stukken zijn geblokkeerd en het schaak niet kan worden opgeheven. De koning stikt als het ware, en staat schaakmat.
Aangezien alleen een paard over andere stukken kan springen, kan stikmat alleen door een paard worden gegeven.
Voorbeelden
Er zijn verscheidene voorbeelden van een stikmat bekend, maar de meest kenmerkende is die welke ontstaat na een dameoffer, soms voorafgegaan door een dubbelschaak. Wit is aan zet en speelt Dg8†. Zwart kan de witte dame niet met de koning slaan en moet dus T×g8 spelen. Nu speelt wit Pf7 mat en de koning is "gestikt".
|
|
Stikmat in de opening
Stikmat kan ook in de opening voorkomen.
Blackburne Shilling gambiet
|
Dit gambiet is genoemd naar Joseph Blackburne die er veel mee won als hij in cafés om geld (meestal een shilling) speelde.[1] 1. e2-e4 e7-e5 |
Boedapestgambiet
8 | ||||||||
7 | ||||||||
6 | ||||||||
5 | ||||||||
4 | ||||||||
3 | ||||||||
2 | ||||||||
1 | ||||||||
a | b | c | d | e | f | g | h | |
Stand na 8. ... Pd3# |
In het Boedapestgambiet zit een val die tot stikmat kan leiden:
1. d2-d4 Pg8-f6
2. c2-c4 e7-e5
3. d4×e5 Pf6-g4
4. Lc1-f4 Pb8-c6
5. Pg1-f3 Lf8-b4+
6. Pb1-d2 Dd8-e7
7. a2-a3 Pg4×e5
8. a3×b4?? Pe5-d3 mat
Caro-Kann
8 | ||||||||
7 | ||||||||
6 | ||||||||
5 | ||||||||
4 | ||||||||
3 | ||||||||
2 | ||||||||
1 | ||||||||
a | b | c | d | e | f | g | h | |
Stand na 6. Pd6# |
In de Caro-Kann komt de volgende zettenreeks regelmatig voor:
1. e2-e4 c7-c6
2. d2-d4 d7-d5
3. Pb1-c3 d5×e4
4. Pc3×e4 Pb8-d7
5. Dd1-e2!? Pg8-f6??
6. Pe4-d6 mat.
Trivia
De prent Metamorphose van Escher toont een stelling in een schaakpartij van waaruit stikmat kan worden gegeven.
Bronnen, noten en/of referenties
|