Sperzieboon
De sperzieboon – ook wel prinsessenboon, slaboon, herenboon of breekboon genoemd – is een peulvrucht. De sperzieboon behoort tot de boon (Phaseolus vulgaris) en is een eenjarige plant. Oorspronkelijk is de sperzieboon afkomstig uit Zuid-Amerika. De naam is afgeleid van `aspergieboontjes'. Deze boontjes danken hun naam aan het feit dat ze volgens oud-Hollands gebruik net als asperges met gesmolten boter en nootmuskaat werden opgediend.
Een klimmende (windende) variant is de stokslaboon en een stamvariant de stamslaboon. Witte bonen zijn de gedroogde, volgroeide zaden van de stamsperzieboon.
Sperziebonen worden met de peul – het geheel van schil en zaden – als groente gegeten.
Ziekten en plagen
De bonen kunnen aangetast worden door de 3 tot 4 mm grote stambonenkever (Acanthoscelides obtectus). Tijdens de groei legt het kevertje eitjes in de bonen. Bij de bewaring vreten de larven de bonen uit en komen in het voorjaar de kevertjes naar buiten. Hierdoor ontstaan de karakteristieke ronde gaatjes in de boon. Door de bonen minimaal drie dagen bij -20°C of enkele weken in de diepvries te bewaren worden de eitjes en de larven gedood.
Ook worden bonen aangetast door de bonenspintmijt (Tetranychus urticae). Op het blad verschijnen op de bovenkant stipvormige vlekjes. Op de onderkant zitten zeer kleine spinachtige beestjes. Bij een ernstige aantasting vallen de bladeren af.
Daarnaast zijn bonen onder vochtige omstandigheden vatbaar voor grauwe schimmel, die zowel blad, stengel als boon aantast. Vooral afgevallen bloempjes zijn vaak veroorzaker van een aantasting.
Ook kunnen bonen vooral onder warme, vochtige omstandigheden aangetast worden door sclerotiënrot (Sclerotinia sclerotiorum anam. Sclerotium varium).
In warme zomers kan aantasting van roest (Uromyces appendiculatus var. appendiculatus) optreden. Op het blad ontstaan eerst lichte, ronde vlekjes met op de achterkant in een kring staande witte bekertjes. Later kleuren de vlekken door de vorming van sporen van lichtbruin naar donkerbruin.
Fotogalerij
Bonenkeverschade bij sperziebonen
Bonenkevertje
Aantasting door bonenspintmijt.jpg)
Sclerotiënrot op stamsperzieboon.jpg)
Roest
'The Hunter', 'Cosse Violette', 'Rob Roy', 'Rob Splashed', 'Kingston Gold'
 |
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Phaseolus vulgaris op Wikimedia Commons. |
 |
Zoek sperzieboon op in het WikiWoordenboek. |