Slag bij Lannoy

Nadat twee dagen eerder al een geuzenleger van Jan Denys was verslagen bij Wattrelos door Maximiliaan Vilain, viel Filips van Noircarmes, de stadhouder van Henegouwen, de grotere groep calvinisten onder Pierre Cornaille bij Lannoy aan. Cornaille was net als Denys van plan geweest om het door regeringstroepen belegerde Valencijn, waarbinnen zich calvinisten hadden verschanst onder leiding van Guido de Brès en Peregrin de la Grange, te ontzetten. Maar hun beider legers bestonden uit samengeraapte en slecht georganiseerde en bewapende bendes, die niets gemeen hadden behalve hun hervormde geloof en de wens om hun belegerde geloofsgenoten te helpen.

Noircarmes overviel de protestanten van Cornaille en brak hun formatie al bij de eerste aanval, waarna de rest op de vlucht sloeg. Meer dan de helft sneuvelde of werd de nabije rivier ingejaagd. Volgens katholieke bronnen sneuvelden er 2600,[1] maar La Barre getuigde van "700 of 800 hugenoten".[2] Deze nederlaag was hoe dan ook zwaar voor de Zuid-Nederlandse rebellen, vele malen zwaarder dan Wattrelos.

De overwinning bij Lannoy werd in Rome met een processie en een plechtig Te Deum gevierd, en de meerderheid van de Nederlandse adel was er tevreden over: Egmont besloot het calvinisme elders in Vlaanderen en Artesië ook streng aan te pakken, terwijl Oranje de landvoogdes zijn voldoening uitte, hoewel hij benadrukte dat men alleen de wapenen diende op te nemen tegen calvinisten die oproerig waren om de opstandigheid niet te verergeren.[4] Enkele dagen later heroverde Noircarmes het opstandige Doornik op de calvinisten, en Valencijn moest zich uiteindelijk 24 maart 1567 overgeven, nadat de geuzen voor de derde maal in het veld werden verslagen bij Oosterweel.