Savannah (kattenras)

Een Savannah-kat is een kruising tussen een gedomesticeerde kat en de serval, een middelgrote wilde Afrikaanse kat met grote oren. De ongebruikelijke kruising werd populair onder fokkers aan het einde van de jaren 90 en in 2001 erkende TICA de soort als apart kattenras. In mei 2012 werd het ras geaccepteerd als Championship Breed oftewel de soort mag meedoen voor punten aan de door TICA georganiseerde shows.[1] Judee Frank, een Amerikaanse fokker van Bengaalse katten kruiste een mannelijke serval met een Siamees om op 7 april 1986 de eerste Savannah-kat (Savannah genaamd) ter wereld te laten komen.[2] Franks Savannah trok de aandacht van Patrick Kelley, die een van de kittens van de Savannah kocht in 1989. Kelley was een van de eerste enthousiastelingen die naar een nieuwe gedomesticeerde soort (gebaseerd op een serval/gedomesticeerde kat kruising) toewerkte. Hij benaderde vele servalfokkers om mee te helpen met het ontwikkelen van deze nieuwe soort. Uiteindelijk verkreeg hij hulp van fokster Joyce Sroufe die met hem de stappen nam om het ras erkend te krijgen.

In 1996 schreven Kelley en Sroufe samen de originele versie van de standaard voor het Savannah Ras en presenteerden deze aan het bestuur van TICA. 5 jaar later accepteerde het bestuur de soort tot een geregistreerde soort.[3] De Savannah-kat is een van de 'design' kattensoorten en werd door verschillende bedrijven onder verschillende merknamen zoals Ashera verkocht.[4]

close-up van een vier maanden oude F1 Savannah met de kenmerkende oogvlekken en vlekkenpatronen

Het lange en slanke uiterlijk van de Savannah-kat geeft de indruk dat het dier groter is dan ze zijn. Grootte is erg afhankelijk van de generatie en geslacht. Mannelijke F1 katten (F1 (of Filial 1) zijn katten van de eerste generatie) zijn normaliter het grootst. F1 en F2 katten zijn groter dan volgende generaties omdat bij hen de genetische invloed van de Afrikaanse serval als voorouder veel groter is dan bij latere generaties. Mannelijke Savannahs lijken groter te zijn dan de vrouwtjes. De eerste generaties kunnen 9 kilo of meer wegen en F2 en F3 gecastreerde katten kunnen het meest wegen, maar dit zijn uitzonderingen. Latere generaties wegen meestal tussen de 3 en 13 kilo. Omdat verschillende factoren de genen beïnvloeden kunnen Savannah-katten verschillen van grootte en gewicht, zelfs in één nest.

De vacht van een Savannah hangt af van de gedomesticeerde kat die gebruikt is voor de kruisfok. Eerdere generaties hebben een soort zwarte stippen op een lichtere vacht. Veel fokkers werkten vroeger aan gestipte soorten met een 'wild' uiterlijk zoals de Bengaal en de Egyptische Mau, om deze kenmerken te behouden in latere generaties. De TICA fokstandaard beschrijven een bruingestipte streeppatroon (koud naar warmbruin, getint of goud met zwarte of donkerbruine stippen) en een zwarte smoke (zwartgestipt zilver met zwarte puntjes).[5] Daarnaast, de Savannahs kunnen ook andere kleurenvariaties hebben zoals de klassieke of marmerkleurige patronen, sneeuwkleurige, blauwachtige of andere verdunde kleuren afgeleid van vachten van gedomesticeerde katten. De meeste fokkers proberen deze non-standaard kleuren uit te bannen van de genen door de verkoop van Savannahs met non-standaard kleuren als huisdieren, alhoewel, sommige Savannahfokkers zijn geïnteresseerd in deze kleuren door hen als nieuwe kenmerk of subsoort.

In het algemeen hangt het uiterlijk van individuele Savannah sterk af van de generatie, met de hogere-percentage-Savannah die een meer 'wilde' look heeft en de gedomesticeerde een rustiger overkomen. De gedomesticeerde kat beïnvloed dus ook het uiterlijk. De door de TICA toegestane gedomesticeerde raskatten voor een goede Savannah zijn de Egyptische Mau, de Ocicat, de Oosterse Korthaar en de Europese Korthaar. Ook zijn er fokkers die 'verboden' rassen gebruiken om te kruisen. Deze rassen zijn bijvoorbeeld de Bengaal (voor grootte en vlekkenpatroon) en de Maine Coon (voor de grootte). Echter kunnen kruisingen met deze soorten ongewenste genen veroorzaken met vervelende gevolgen, maar deze soortkruisingen komen maar weinig voor, aangezien er vele vruchtbare katers beschikbaar zijn, met als resultaat dat de meeste fokkers enkel Savannahs met Savannahs laten paren. Uitzondering hierop is wanneer er een Serval wordt gebruikt om een F1 Savannah te krijgen en zelfs dan verkiezen fokkers Savannahvrouwtjes boven andere kattensoorten.

Het verwilderde uiterlijk van een Savannah wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van vele Serval onderscheidende kenmerken. De meest prominente kenmerken zijn de verschillende kleurpatronen, het lange lichaam, de breedte van het dier, de staande oren, de zeer lange benen, de dikke gezwollen neus en de ingevallen ogen. Het Lichaam van de Savannah is lang en langbenig wanneer een Savannah staat. Zijn achterwerk is dan vaak hoger dan zijn schouders. De schouders kunnen wel tot 45 cm hoog worden.Het kleine hoofd is eerder langer dan breed en staat op een lange slanke hals. Een kater wordt meestal zo'n tien kg zwaar, terwijl de vrouwtjes zo'n acht kilo worden.[6]De achterkant van de oren van de Savannah hebben oogvlekken. Een centrale lichte streep begrensd door zwarte, donkergrijze of bruine haartjes zorgen voor dit oogachtige effect. De korte staart heeft zwarte ringen, met een stevige zwarte punt. De ogen zijn blauw als ze kitten zijn (zoals andere kattensoorten) en kunnen groen, bruin, goud of een gemengde tint worden als ze volwassen zijn. De ogen hebben een boemerang-vorm en zijn enigszins ingevallen om ze te beschermen tegen fel zonlicht. Idealiter lopen zwarte of donkere 'scheur'-patronen of Cheetah-tranen vanaf de ooghoek aan de zijkanten van de neus naar de snorharen net zoals een cheetah.

De meeste F1 Savannahs zullen veel of alle van deze eigenschappen bezitten, terwijl hun aanwezigheid vaak vermindert bij latere generaties. Omdat het een nieuwe te ontwikkelen kattensoort is kan het uiterlijk veel meer variëren dan verwacht.

Een negen kilogram zware F2 Savannah

Savannahs worden vaak vergeleken met honden qua loyaliteit. Zo zullen zij hun eigenaars volgen, in en rond het huis, en kunnen ze ook worden getraind om aan de leiband te lopen.[7]

Sommige Savannahs worden beschreven als zeer sociaal en vriendelijk, met nieuwe mensen, andere katten of honden, terwijl andere Savannahs wegrennen, verbergen, sissen en grommen bij het zien van een vreemde. Blootstelling aan andere mensen en huisdieren is waarschijnlijk de belangrijkste factor wat betreft socialiseren als Savannah kittens opgroeien.

Een vaak opgemerkte eigenschap van de Savannah is haar springvermogen. Ze staan bekend om te springen op deuren, koelkasten en hoge kasten. Sommige Savannahs kunnen ongeveer 2,5 meter hoog[8] springen vanuit een staande positie. Savannahs zijn erg nieuwsgierig en staan erom bekend dat ze hierdoor in de problemen kunnen komen. Zo leren ze vaak hoe ze deuren en kasten moeten openen. Bij de aanschaf van een Savannah zullen dus waarschijnlijk speciale voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen om te voorkomen dat de kat in de problemen komt.

Veel Savannah-katten hebben geen watervrees en zullen hiermee spelen of zichzelf zelfs onderdompelen in water. Sommige eigenaren douchen zelfs met hun Savannahs.[9] Een waterbak aan een Savannah geven kan ook als uitdaging gezien worden; sommige Savannahs zullen onmiddellijk beginnen te badderen met hun voorpoten totdat het bad leeg is.

Een andere eigenaardigheid die Savannahs hebben is dat ze de basis van hun staart laten kwispelen tijdens een groetritueel. Dit moet men niet verwarren met het kwispelen van de staart met rechtopstaande haren over de volledige lengte van de staart als het dier angstig is. Savannahs zullen ook vaak kwispelen met hun staart in spanning of plezier.

Qua geluiden zullen Savannahs ofwel tjilpen als hun Serval vaders, ofwel miauwen als hun gedomesticeerde moeders, ofwel tjilpen en miauwen. Soms produceren ze geluiden die een combinatie van de twee zijn. Getjilp wordt vaker waargenomen in eerdere generaties. Savannahs kunnen ook 'sissen' (een serval-achtige ruis die heel anders klinkt dan het gesis van een gedomesticeerde kat, het klinkt meer als een zeer luide slang). Het kan alarmerend zijn voor mensen die niet op de hoogte zijn dat de Savannah een dergelijk geluid kan maken.

Omdat de Savannah een kruising is met een wilde kat hetgeen vanuit ethisch oogpunt voor het welzijn van het dier als ongewenst wordt gezien en ook vanuit het oogpunt van het misbruiken van wilde katten voor de fok van hybrides is het in een aantal staten in de Verenigde Staten verboden om Savannahs te houden. Ook is het verboden de kat in Australië te importeren.