Relaiszender

Een relaiszender, relaisstation, omzetter ook wel repeater genoemd is een radio-ontvanger, gekoppeld aan een zender, die het ontvangen signaal opnieuw uitzendt op een andere frequentie. Het doel van een relaisstation is een groter bereik van de ontvangen radiogolf van het oorspronkelijke signaal te bewerkstelligen.

Relaiszenders worden gebruikt in mobilofoonnetten om alle gebruikers te laten meeluisteren met de mobiele zenders, ook wanneer deze zelf buiten elkaars ontvangstbereik zijn. Hiertoe dient de relaiszender zelf een goed bereik te hebben. Dit wordt bereikt door de antenne(s) ervan op een hoog punt in de omgeving te plaatsen. Voor de komst van C2000 waren relaiszenders heel gebruikelijk in de mobilofoonnetten van de hulpdiensten. Tegenwoordig worden ze voornamelijk nog gebruikt door radioamateurs.

Werking

Frequentieverschuiving (shift)

De eerste generatie communicatiesatellieten hadden een relaiszender aan boord waarmee alle signalen binnen een zekere frequentieband afkomstig van een grondstation op een andere frequentie werden teruggezonden wanneer de satelliet was ingeschakeld. Om technische mankementen zo veel mogelijk uit te sluiten was de elektronica aan boord zo eenvoudig mogelijk en werd niet gecontroleerd op de authenticiteit van de ontvangen (analoge) signalen. Hierdoor kon het voorkomen dat smalbandige signalen illegaal "meeliftten" met breedbandige signalen zoals een tv-signaal.

Het verschil in ontvangst- en zendfrequentie wordt de shift genoemd. Deze shift moet groot genoeg zijn om het eigen zendsignaal te kunnen onderdrukken met behulp van een filter, het zogenaamde "duplexfilter", omdat anders de gevoelige ontvanger wordt overstuurd. Terwijl de mobiele gebruikers een half-duplex verbinding hebben, moet de relaiszender worden gebouwd als een full-duplex systeem, omdat zender en ontvanger gelijktijdig in werking zijn.

Opslaan en afspelen

Een ander type relaiszender werkt met een opslag van het ontvangen signaal. Zodra het signaal uit de lucht is, wordt de ontvangen spraak of data opnieuw uitgezonden op dezelfde frequentie of op een andere frequentie. Degene die het signaal heeft verzonden kan zelf beluisteren of het relaisstation het bericht heeft ontvangen.

Radioamateurs

Radioamateurs bouwen en gebruiken sinds de jaren 50 hun eigen relaiszenders. Internationaal zijn er standaarden afgesproken voor de shift en de wijze van aanspreken van een omzetter. De shift is op de 70cm-band in Nederland en België is vaak 1,6 MHz omhoog, maar steeds vaker wordt ook de veel in de rest van Europa gebruikte 7,6 Mhz shift zowel omhoog als omlaag gebruikt. Op de 2m-band 600 kHz omlaag t.o.v. de zendfrequentie (uitgang) van het relaisstation. In sommige landen is de shift omgekeerd. Vroeger werd een relaiszender geactiveerd vaak ("geopend") door een korte toon van 1750 Hz (in Europa) aan het begin van de uitzending, om te voorkomen dat atmosferische storing de zender onnodig inschakelt. Nu is dat vaak alleen nog bij de oudere relais, de moderere relais gebruiken het te preferen CTCSS slot. Dit maakt het gebruik van meerdere relais mogelijk in het relais frequentie raster zonder dat er al snel onderlinge hinder is doordat het ene relais of relais gebruiker onbedoeld het andere relais opend. Het plaatsen van relaiszenders vereist planning, dit gebeurt meestal volgens een vast raster waarin de stads, regionale en bovenregionale omzetters rekening mee dienen te houden om onbedoeld gebruik te voorkomen. Om uit te sluiten dat bij bepaalde atmosferische omstandigheden radioverkeer dat bedoeld is voor een ander relaisstation op dezelfde frequentie onbedoeld wordt heruitgezonden wordt voor nieuwe relais dat ook verplicht gesteld dat hier de CTCSS toon voor wordt gebruikt.

Nederland

FM-relaisstations zijn doorgaans onbemande stations die ingericht zijn voor het doorzenden van signalen die door andere (bemande) stations zijn uitgezonden. Hier volgt een overzicht van FM-relais op amateurfrequenties in Nederland waarvoor door het Agentschap Telecom toestemming is verleend. Het gebruik van amateurfrequenties zonder licentie is verboden.

Met de "uitgang" van het relais wordt de frequentie in megahertz waarop het relais uitzendt bedoeld. Het audiosignaal dat door de ontvanger van het relais (op de "ingang") wordt ontvangen, wordt door de zender opnieuw gemoduleerd en uitgezonden. De opstelplaats van het relais wordt met de locatorcoördinaten aangegeven. Indien een sub-audiotoon (CTCSS) nodig is om het relais te gebruiken of gevoeliger te maken, is die toon ook in de lijst opgenomen.

Behalve voor analoge FM zijn er ook repeaters actief voor DMR[1] voor D-STAR en voor zowel FM als C4FM via Yaesu System Fusion.

2 m FM-relais
RoeplettersPlaatsUitgang (MHz)Ingang (MHz)QTH locatorCTCSS (Hz)Echolink/ IRLPLinked with
PI3UTRbovenregionaal145,5750144,9750-77,06824
PI3ALKAlkmaar145,6000145,0000JO22IP88,5-
PI3TWEEibergen145,6000145,0000JO32HC77,0-
PI3ZVLWestdorpe145,6000145,0000JO11VI-873342
PI3SRTVenlo145,6000145,0000JO31BH71,9-
PI3NOGAppingedam145,6125145,0125JO32KH82,5-
PI3AMFAmersfoort145,6250145,0250JO22QD--
PI3BOZBergen op Zoom145,6250145,0250JO21DL88,5145625PI3GOE
PI3ZODEmmen145,6250145,0250JO32KX1750-
PI3FRLLeeuwarden145,6375145,0375JO23VE--
PI3BRDBreda145,6500145,0500JO21JO71,96648
PI3MEPMeppel145,6500145,0500JO32CQ82,5-
PI3RTDRotterdam145,6750145,0750JO21FV88,5-
PI3NOV't Harde145,6750145,0750JO22VJ77,0-
PI3YMDIJmuiden145,6875145,0875JO22HL--
PI3VHPDen Ham145,6875145,0875JO32HC77.0-
PI3DTCDoetinchem145,7000145,1000JO31DW77,0-
PI3EHVEindhoven145,7000145,1000JO21RJ71,9-
PI3HVNHeerenveen145,7000145,1000JO22WW82,5-
PI3ZAZAssendelft145,7125145,1125JO22IL88,5-
PI3APDApeldoorn145,7250145,1250JO22XF77,0-
PI3ZLBHulsberg145,7250145,1250JO20WV71,9-
PI3GRNGroningen145,7500145,1500JO33FF82,5-
PI2NMGNijmegen145,7500145,1500JO21WT--
PI3RAZZoetermeer145,7500145,1500JO22FB88,5337166
PI3GOEGoes145,7750145,1750JO11WM88,5422773PI3BOZ
PI3ASDAmsterdam145,7875145,1875JO22KI110,9-
PI3YSSZutphen145,7875145,1875JO32CD77,0-

70 cm FM-relais
RoeplettersPlaatsUitgang (MHz)Ingang (MHz)QTH locatorCTCSS (Hz)Echolink / IRLP / Allstar
PI2GORGorinchem430,0125431,6125JO21JO88,5-
PI2YSSZutphen430,0125431,6125JO32CD77,0-
PI2BOZBergen op Zoom430,0250431,6250JO21DL88,5430025
PI2HVNHeerenveen430,0250431,6250JO22VX82,5607585
PI2ZAZAssendelft430,0375431,6375JO22IL88,5-
PI2ANHOosterbeek430,0500431,6500JO21WX77,0611922
PI2ASNAssen430,0500431,6500JO32GX--
PI2NWKNoordwijk430,0500431,6500JO22FG88,5-
PI2JUTLaag Soeren430,0625431,6625JO32AB--
PI2NENNederwetten430,0625431,6625JO21SL71,9IRLP 8610
PI2ZSTZeist430,0750431,6750JO22OC--
PI1DFTDelft430,0875431,6875JO22EA88,5-
PI2EHVEindhoven430,1000431,7000JO21QK71,9430100 / IRLP 8600
PI2NOSLandelijk430,1250431,7250-192,8430125
PI2APDApeldoorn430,1500431,7500JO22XF--
PI2WSNStadskanaal430,1500431,7500JO32LX82,5-
PI1GRBGroesbeek430,1625431,7625JO21WS77,0-
PI2KMPKampen430,1750431,7750JO22XN77,030175
PI2SHB's-Hertogenbosch430,1750431,7750JO21PR71,9579353
PI2ASDAmsterdam430,2000431,8000JO22KJ110,9430200
PI2NLBHeijen430,2000431,8000JO21XQ71,9775047
PI2SWKGouda430,2250431,8250JO22IA88,5669316
PI2TWEEnschede430,2250431,8250JO32HC--
PI2GROGroningen430,2375431,8375JO33FF82,5-
PI2AMFAmersfoort430,2500431,8500JO22QD77,0-
PI2HLMHaarlem430,2500431,8500JO22IJ88,5-
PI2RDHDen Helder430,2625431,8625JO22JW88,5847172
PI2NONNoord-Oost Nederland430,2750431,8750---
PI2RTDRotterdam430,3000431,9000JO21FV88,5-
PI2NMGNijmegen430,3125431,9125JO21WT77,0-
PI2NOGDelfzijl430,3250431,9250JO33KI82,5-
PI2VLIVlissingen430,3375431,9375JO11SL88,5-
PI2HGLDen Haag430,3500431,9500JO22DB--
PI2VNRVenray430,3500431,9500JO21XM71,9-
PI2DECDordrecht430,3625431,9625JO21IT--
PI2DEVDeventer430,3625431,9625JO32CG--
PI2ALKAlkmaar430,3750431,9750JO22IP88,5 of 1750-
PI1ASDAmsterdam438.5000431.5000 7.0JO22LI110,9438500
PD3LKNAmsterdam438.7375431.1375JO22OI110.9CTCSS ENC. ONLY to open the receiver
PI1DARLandelijk Nood438.5500430.9500-85.4DARES

23 cm FM-relais
RoeplettersPlaatsUitgang (MHz)Ingang (MHz)QTH locatorCTCSS (Hz)Echolink/ IRLP
PI6ASDAmsterdam1296,6375432,5375JO22KJBeacon-
PI6HGLDen Haag1298,20001270,2000JO22EC88,5 of 1750-
PI6SHBRosmalen1242,35001270,3500JO21QQ71,9-
PI6NOSHilversum1298,37501270,3750JO22OF--
PI6EHNEindhoven1298,40001270,4000JO21QK71,9IRLP 8620
PI6NOGDelfzijl1298,42501270,4250JO33KI82,5-
PI6AMFAmersfoort1298,50001270,5000JO22QD--
PI6ASNAssen1298,57501270,5750JO33GA--
PI6RTDRotterdam1298,62501270,6250JO21FV88,5-
PI6HVNHeerenveen1298,70001270,7000JO32WW--

10 m FM-relais
RoeplettersPlaatsUitgang (MHz)Ingang (MHz)QTH locatorCTCSS (Hz)Echolink
PI6NLTFarmsum29,64029,540JO33LH82,5-

DMR relais
RoeplettersPlaatsUitgang (MHz)Ingang (MHz)QTH locatorIDCCType
PI3VLIVlissingen145.6625145.0625JO11SL2044101BM
PI1GRBGroesbeek145.7125145.1125JO21WS2046602BM
PI2BRDBreda430,3250431,9250JO21JO2045101BM
PI1DRADrachten438,0000430,4000JO33BC2048011BM
PI1WFRObdam438,0125430,4125JO22KQ2041031BM
PI1NLBGennep438,0250430,4250JO21XQ2044031BM
PI1AMSAmsterdam438,0500430,4500JO22JI2041011BM
PI1NYMNijmegen438,0500430,4500JO21WT2046502BM
PI1ANHOosterbeek438,0625430,4625JO21WX2046021BM
PI1KPHZwolle438,1500430,5500JO32CO2047774BM
PI1NOGDelfzijl438,1500430,5500JO33KI2048001OpenDMR
PI1ZLBMaastricht438,1500430,5500JO20TU2044023BM
PI1ZWLZwolle438,1620430,5625JO32BM2047101BM
PI1AMFAmersfoort438,1750430,5750JO22QD2043111OpenDMR
PI1RTDDen Haag438,2000430,6000JO22DB2042001OpenDMR
PI1CVDCoevorden438,2500430,6500JO32JP2048022BM
PI1HRLHeerlen438,2625430,6625JO20XW2044002BM
PI1TWEHengelo438,2750430,6750JO32JG2047111BM
PI1ZHMZelhem438,2875430,6875JO32EA2046011BM
PI1SPASpakenburg438,3000430,7000JO22QG2043421BM
PI1GRLGroenlo438,3250430,7250JO32HA2046661BM
PI1UTRIJsselstein438,3500430,7500JO22MA2043001BM
PI1FRLBurgwerd438,3625430,7625JO23SC2048441BM
PI1VBGDelft438,3750430,7750JO21EX2042041BM
PI1APDApeldoorn438,3875430,7875JO22WC2046001BM
PI1ZLDZierikzee438,4000430,8000JO11XP2044012BM

D-STAR relais en hotspots
RoeplettersPlaatsUitgang (MHz)Ingang (MHz)QTH locator
PI1DSEEindhoven144,9000144,9000JO21SK
PI1NZBKamperland144,9000144,9000JO11UN
PI1DGFAmersfoort144,9375144,9375JO22QD
PI1DHDDen Helder144,9375144,9375JO22JW
PI1YMDIJmuiden144,9500144,9500JO22HL
PI1GLPGeldrop144,9625144,9625JO21SK
PI1CJPBlaricum430,8500430,8500JO22PG
PI1AMSAmsterdam438,4000430,8000JO22KJ
PI1APDApeldoorn438,0875430,4875JO22WC
PI1HWBBreda438,1000430,5000JO21IN
PI1BOZBergen op Zoom438,1250430,5250JO21DL
PI1MEPMeppel438,1250430,5250JO32CP
PI1VLIVlissingen438,1500430,5500JO11SK
PI1HGDDen Haag438,2500430,6500JO22EC
PI1SNKSneek438,3250430,7250JO23TA
PI1DSEEindhoven438,4000430,8000JO21SK

System Fusion 70cm/2m - C4FM/FM-relais
RoeplettersPlaatsUitgang (MHz)Ingang (MHz)ModulatieCTCSS (Hz)WIRES-X
PI3TWEEibergen145,6000145,0000C4FM/FM77.0+
PI3VHPDen Ham145,6875145,0875C4FM/FM77.0+
PI1ZXGrootebroek430,9625430,9625C4FM-+
PI1KANNijmegen144,9500144,9500C4FM-+
PI1DFTDelft438,0250430,4250C4FM/FM88.5+
PI1NIJAlmelo438,0375430,4375C4FM/FM--
PI1VBGVoorburg438,1000430,5000C4FM/FM88.5+
PI1AMSAmsterdam438,2250430,6250C4FM/FM88.5+
PI1GORGorinchem438,2750430,6750C4FM/FM88.5+
PI1UTRIJsselstein438,4250430,8250C4FM/FM77.0+
PI1NOSHilversum438,4750430,8750C4FM/FM88.5+

Let op: CTCSS is alleen van toepassing in analoge mode

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.