Sprite (atmosfeer)

Sprites of Red Sprites zijn een soort stratosfeerontlading. Het zijn elektrische ontladingen boven cumulonimbus-wolken en kunnen een hoogte bereiken van 95 kilometer. Ze zijn zichtbaar als rood-oranje, zwakke, lichtgevende flitsen die zeer kort duren en weliswaar voor het blote oog zichtbaar zijn, maar die men niet kan volgen. Sprites zijn de meest voorkomende soort stratosfeerontladingen. Ze lijken vooral in de latere stadia van onweerscomplexen voor te komen als er een grote ladingsverplaatsing plaatsvindt, na een positieve blikseminslag. Sprites zijn mogelijk het gevolg van neutralisatie van opgebouwde elektrische lading van de aarde die deeltjes van de zonnewind opvangt.

De eerste kleurenfoto van een sprite. Links de hoogte boven het aardoppervlak in kilometers.

Red sprites zijn nu goed gedocumenteerd. Meestal duren ze ongeveer 17 milliseconden. Sprites werden voor het eerst gefotografeerd op 6 juli 1989 door wetenschappers van de Universiteit van Minnesota.

Door studenten Technische Natuurkunde aan de TU Eindhoven (Wiebe Toonen, Rion Barrois, Gijs van Pamelen en Yuri van der Werf onder begeleiding van universitair docent Sander Nijdam) is voor het eerst vanuit Nederland een sprite gedetecteerd.[1] De observatie vond plaats in de nacht van op 13 februari 2014 om 1:59 Nederlandse tijd. Deze sprite bevond zich boven een bliksemontlading in het Kanaal, zo’n 20 km uit de kust van het Engelse Hastings.

Ze zijn vernoemd naar de sprites in de werken van Shakespeare.

Zie de categorie Sprites (lightning) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.