Raymond Borremans

Raymond Borremans, (Parijs, 3 juni 1906 - Abidjan, 22 juli 1988), was een Franse muzikant die een eenmansorkest vormde en een wereldreiziger en encyclopedist.

Leven

Na een mislukte liefde verliet Borremans Europa in 1929. Hij bezocht delen van Noord-Afrika (Marokko en Oran); dan, van 1929 tot 1934, alle landen van West- en Equatoriaal-Afrika. Om den brode trad hij met zijn banjo als eenmansorkest voor een publiek van kolonialen op. Toen hij in 1931 met zijn orkest in het Hotel de France in Grand-Bassam optrad, raakte hij zodanig door de omgeving gecharmeerd, dat hij er zich in 1934 definitief zou vestigen en er een kamer zou betrekken in het huis waarin thans de stichting is gevestigd die zijn naam draagt. Na verloop van tijd geeft hij zijn activiteiten als muzikant op en koopt een filmprojector, een filmscherm en wat films om van 1937 tot 1974 met een reizende bioscoop door Frans-West-Afrika te trekken om er voor de Afrikaanse bevolking films te vertonen. Halfweg de jaren zeventig is de televisie zover in Afrika doorgedrongen dat de belangstelling voor zijn bioscoop afneemt. Hij staakt deze activiteit en richt zich vanaf dan geheel en tot aan zijn dood op zijn levenswerk: de Encyclopédie Borremans.

Vanaf 1934 legde hij zich op zijn eentje toe op de samenstelling van dit encyclopedisch woordenboek voor Frans-West-Afrika. Van onder anderen de stamhoofden leerde hij in de steden en de dorpen waar hij verbleef de geschiedenis van de streek en de legenden; hij ging systematisch aantekeningen maken van alles wat hem werd verteld en van nog meer andere denkbare onderwerpen over wat hij te zien of te horen kreeg: van krantenknipsels tot landschappen, gebeurtenissen en dieren. Deze aantekeningen groeiden gaandeweg uit tot zijn encyclopedie over Frans-West-Afrika. Hij werkte aan een reusachtig steekkaartensysteem met een bijzonder uitgebreide bibliografie over Ivoorkust, Senegal, Mali, Opper-Volta (Burkina Faso) en Guinee-Conakry. Na hun onafhankelijkheid geraakte het steekkaartenbestand over deze vijf landen versnipperd. Borremans heeft zijn encyclopedie nooit kunnen voltooien: op het einde van zijn leven was hij tot de letter N geraakt.

Het naslagwerk vond in 1983 een afnemer. Samen met het bestand over Ivoorkust vormde het de Grand Dictionnaire Encyclopédique de Côte d'Ivoire, bekend als « Le Borremans », uitgegeven in 1986. Het bestand over Ivoorkust is vandaag het voornaamste en telt 75.000 steekkaarten voor evenveel lemma’s; als basisdocumentatie met uitgebreide bibliografie qua omvang te vergelijken met de eerste Petit Larousse.

Borremans’ boekerij telt 500 werken over flora, dierenwereld, geschiedenis, volkenkunde, aardrijkskunde, politiek, economie, kunst, etc.

Zijn ambitieuze en ironische leuze was: « Comme Larousse, je sème à tout vent ; et ce, pour le noir continent… » ("zoals Larousse, zaai ik bij elke wind, en dat ten behoeve van het donkere continent ... ").

In 1987 overhandigde academicus Michel Déon hem de prijs Jean Sainteny; voor Borremans de aanleiding om na een verblijf van 40 jaar in Afrika naar Frankrijk terug te keren.

Zijn bijzonder avontuurlijke leven als autodidact en rondreizende muzikant werd het onderwerp van verschillende radio-uitzendingen, krantenartikels en de documentaire N. The Madness of Reason van regisseur Peter Krüger i.s.m. schrijver Ben Okri.[1]

Bibliografie
  • Raymond Borremans, Le grand dictionnaire encyclopédique de la Côte d'Ivoire, Nouvelles éditions africaines, 1987, ISBN 272360733X
  1. Stefaan Anrys, 'Ben Okri schrijft Afrikaanse encyclopedie op pellicule', MO* 28 februari 2015.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.