Raoul Servais

Raoul Servais (Oostende, 1 mei 1928) is een Belgisch filmmaker en animator, internationaal erkend om zijn animatiefilms. Hij wordt erkend als een pionier in het genre der animatiefilms.

Raoul Servais bij de opening van zijn tentoonstelling in Oostende, december 2008

Biografie

Na de Tweede Wereldoorlog ging hij eerst aan de slag als assistent-decorateur in een grootwarenhuis in Gent. Maar hij wou meer en schreef hij zich in aan de afdeling sierkunst van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Gent, waar hij gepassioneerd geraakte door de animatiefilm. Op dat ogenblik was echter niet algemeen bekend hoe deze films gemaakt moeten worden. Omdat de grote studio's hun geheimen verborgen, moest hij het hele proces herontdekken. Met zes medestudenten richtte hij een "studio" op in een serre buiten Gent. Zijn leraar knutselde er een camera in elkaar vanuit een sigarenkistje. Hiermee werd zijn eerste tekenfilm Spokenhistorie opgenomen. Tussendoor maakte hij affiches en maakte ontwerpen voor muurschilderijen, glasramen en tapijten.

In 1949, na het verlaten van de academie, ging hij wonen in de Langestraat 22 te Oostende, in hetzelfde gebouw als de kunstschilder Maurice Boel. Deze was ook zelf beginnen te filmen als amateur en was de heroprichter geworden van de filmclub in Oostende. Gedreven door een gezamenlijke passie voor de film en schoonheid, betrok hij Raoul Servais eveneens in dit project. Hij introduceerde Servais ook in het revolutionaire milieu van de anarchistische boekhandelaar Mathieu Corman (1901-1975), de cineast Henri Storck en de surrealistische schilder Félix Labisse. Deze mentaliteit tegen onrecht zou Servais bijblijven, wat men kan zien als aanklacht in zijn tekening "Eigen volk eerst" (2005).

Raoul Servais staand voor een van zijn schilderijen (2014)

In 1960 werd hij leraar aan dezelfde academie. Hij was in 1963 ook de stichter van de eerste opleiding 'Animatiefilm' aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent, de eerste school van die aard op het Europees vasteland. Later werd hij ook leraar op La Cambre in Brussel.

In 1960 kreeg zijn debuut Havenlichten de eerste prijs op het Nationaal Festival van de Belgische Film in Antwerpen. Hij had drie jaar gewerkt aan deze film. Met het prijzengeld besloot hij zijn volgende film te draaien op 35 mm, het bioscoopformaat. Vijf jaar later brak hij internationaal door met Chromophobia. Hij sleepte er 12 prijzen voor in de wacht.

In 1968 verscheen Sirene, een maatschappijkritische film. In Iran was de film een groot succes. Keizerin Farah Pahlavi vroeg hem zelfs een animatieschool op te richten. Hij weigerde.

In de jaren hierop ging er veel tijd in zijn lesopdrachten. Hij werd een publiek figuur met status van cultureel ambassadeur. Hij werd ook veel gevraagd als jurylid en als spreker op conferenties. Hij werd in 1973 verkozen tot lid van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen en Kunsten van België. In 1985 realiseert Servais het concept voor de wanddecoratie in het metrostation Houba-Brugmann in Brussel.

Taxandria uit 1994 wordt zijn eerste speelfilm. De film is een combinatie van echte acteurs en een fabelachtig getekend decor.

Hij was van 1985 tot 1994 de voorzitter van de International Association of Film Animators (ASIFA). Hij is ook de stichter van Centre Belge du Film d'Animation. Hij is betrokken in het Fonds Raoul Servais die ateliers houdt in het maken van tekenfilms voor jong en oud en die zich bezighoudt met het beheer van het patrimonium van Raoul Servais. Hij is ook medestichter van het Vlaams Audiovisueel Fonds en ondervoorzitter van het Henri Storck Fonds.

Hij heeft in totaal zestien onderscheidingen gekregen en vier nominaties. Hij ontving in 1998 de Cultuurprijs van de stad Oostende. Hij kreeg op 8 oktober 2008 het eredoctoraat van de Universiteit Gent tijdens het Filmfestival van Gent.

Raoul Servais, portret door de Belgische kunstschilder Willy Bosschem

In 2009 ging een overzichtstentoonstelling Raoul Servais toen & nu door in Bredene. In juni 2018 kreeg Servais een eigen exporuimte in het Mu.ZEE in Oostende, zoals voordien zijn stadsgenoten James Ensor en Léon Spilliaert. Er worden decorstukken getoond, evanals poppen en 3D-tekeningen en zijn bekroonde kortfilms.

Minder bekend is het feit dat hij ook een aantal schilderijen en tekeningen heeft gemaakt. Hierover ging een dubbeltentoonstelling met schilderijen van zijn vriend Maurice Boel in het BZIO te Oostende in februari 2014.

Ook op hoge leeftijd blijft Servais nog actief. Hij schrijft een boek en werkt aan een nieuwe kortfilm.

Filmografie
  • 1959: Havenlichten: eerste prijs op het Nationaal Festival van de Belgische Film, Antwerpen
  • 1963: Valse Noot: eerste prijs op het filmfestival van Antwerpen
  • 1963: Omleiding november: een live-actionfilm
  • 1965: Chromophobia: twaalf prijzen, waaronder 'Primo Premio' op het Internationaal Filmfestival van Venetië, 1966
  • 1968: Sirène
  • 1969: Goldframe
  • 1970: To speak or not to speak
  • 1971: Operation X-70: antimilitaristische film; behaalt de 'Prix Spécial du Jury' op het Filmfestival van Cannes 1972 en de Eerste Prijs op het Internationaal Animatiefilmfestival van Zagreb.
  • 1973: Pegasus
  • 1976: Het lied van Halewijn
  • 1979: Harpya (Gouden Palm voor de beste kortfilm op het Cannes Film Festival in 1979 - een hoogtepunt in zijn loopbaan)
  • 1982: Die Schöne Gefangene
  • 1994: Taxandria: hoofdprijs op festivals van de fantastische film in Porto en Rome.
  • 1997: Nachtvlinders: 'Grand Prix' en de 'Prijs van de Internationale Filmkritiek' op het Festival van Annecy 1998
  • 2001: Atraksion: bekroond met de Speciale Prijs van de Jury in Valladolid; krijgt een Speciale Vermelding in de UIP Competiton European Film Academy in Gent.
  • 2005: Winter Days (3' sequence)
  • 2015: Tank: Zilveren Aar (Espiga de Plata) op het Internationaal Filmfestival van Valladolid

Hij was tevens de productiemanager van enkele korte animatiefilms :

  • 1989: Het Slot
  • 1989: Mazelen
  • 1989: Jailbirds
  • 1989: Gilbert
  • 1989: Face à face
  • 1989: Continental Journey
  • 1989: Boks alé boks
  • 1989: Awel
  • 1992: Happy Home

Hij werkte in 2003 in de animatieafdeling van de Japanse tekenfilm Fuyu no hi (Winter days).

Buiten zijn eigen films was hij tevens producer in 1994 van de kortfilm "Jeu de boules" van Luc Degryse. Uiteindelijk werd hij zelf gefilmd in de kortfilm Servaisgraphia (1992) van Pierre Drouot en Benoît Peeters.

Bronnen
  • (en)  Raoul Servais in de Internet Movie Database
  • "Raoul Servais: de Tovenaar van Oostende., Engagement - Uitdaging - Erkenning", ASP, Brussel
  • "Raoul Servais: portret van een schilder-cineast", Fonds Raoul Servais, Gent
  • Verjaardagsboek; verjaardagstekeningen van animatiefilmers over de gehele wereld naar aanleiding van de 80e verjaardag van Raoul Servais; Fonds Raoul Servais, Gent.
Zie de categorie Raoul Servais van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.