Flammagenitus

Een flammagenituswolk ontstaat door de intense verhitting van de lucht vanaf het oppervlak. De intense hitte veroorzaakt convectie, waardoor de luchtmassa stijgt naar een punt van stabiliteit, meestal in aanwezigheid van vocht. Fenomenen zoals vulkaanuitbarstingen en bosbranden kunnen de vorming van deze wolk veroorzaken, door mechanismen die vergelijkbaar zijn met die welke homogenitus vormen. De aanwezigheid van een straalstroom op een laag niveau kan de vorming ervan versterken. Condensatie van omgevingsvocht (al in de atmosfeer aanwezig vocht), evenals vocht verdampt door verbrande vegetatie of vulkanische ontgassing (waterdamp is een dominante component van vulkanische eruptieve gassen), treedt gemakkelijk op asdeeltjes op.

Flammageniti bevatten zware turbulentie, die zich manifesteert als sterke windstoten aan het oppervlak, die een brand kunnen verergeren. Een grote flammagenitus, met name een geassocieerd met een vulkaanuitbarsting, kan ook bliksem veroorzaken. Dit is een proces dat nog niet volledig wordt begrepen, maar is waarschijnlijk op een of andere manier geassocieerd met ladingsscheiding veroorzaakt door ernstige turbulentie, en misschien door de aard van de asdeeltjes in de wolk. Een grote flammagenitus kan temperaturen bevatten die ver onder het vriespunt liggen en de elektrostatische eigenschappen van eventueel gevormd ijs kunnen ook een rol spelen. Een flammagenitus die bliksem produceert is eigenlijk een soort cumulonimbus, een onweerswolk, en wordt cumulonimbus flammagenitus genoemd. De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) classificeerde voorheen flammagenitus en cumulonimbus flammagenitus respectievelijk als cumulus (mediocris of congestus) en cumulonimbus. In 2017 koos de Internationale Wolkenatlas van WMO flammagenitus as de formele naam voor deze wolken.[3]

Flammagenitus is vaak grijsachtig tot bruin van kleur, vanwege de as en rook die bij het vuur horen. Het heeft ook de neiging om uit te zetten omdat de as die betrokken is bij de vorming van de wolk de hoeveelheid condensatiekernen verhoogt. Dit vormt een probleem, omdat de wolk een onweersbui kan veroorzaken, van waaruit de bliksem opnieuw een brand kan veroorzaken.[4]

Een flammagenituswolk kan een brand helpen of hinderen. Soms condenseert het vocht uit de lucht in de wolk en valt dan als regen, waardoor het vuur vaak wordt geblust. Er zijn talloze voorbeelden geweest waarbij een grote vuurstorm is gedoofd door de flammagenitus die het heeft gecreëerd.[4] Als het vuur echter groot genoeg is, kan de wolk blijven groeien en een soort cumulonimbuswolk worden die bekend staat als een cumulonimbus flammagenitus, die bliksem kan veroorzaken dat een nieuw vuur kan beginnen.[5]

Zie de categorie Flammagenitus clouds van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.