Prinsbisdom Lausanne

Reeds in de Romeinse tijd werd er een bisdom te Avensches de oude hoofdplaats van de Helveten gesticht, dat omstreeks 600 werd verplaatst naar Lausanne. Tot 1801 zou het bisdom behoren tot de kerkprovincie Besançon.

Na het verval van het Karolingische Rijk kwam Genève in het zogeheten markgraafschap "Transjuranië" te liggen. Vanaf 855 maakte het gebied deel uit van het koninkrijk Bourgondië (ook koninkrijk Provence genoemd) van Karel van Provence. Na de dood van Karel van Provence in 863 werd het koninkrijk Provence (of Bourgogne) opnieuw verdeeld. Transjuranië ging naar de broer van Karel van Provence, Lotharius II (-869) koning van Lotharingen.

Vanaf 888 werd Transjuranië een eigen koninkrijk: Opper-Bourgondië (Burgundia Transjurana). Vervolgens werd het in 933 opnieuw verenigd met Neder-Bourgondië in het zwakke koninkrijk der Twee Bourgondiën.

In 1011 werd de bisschop beleend met het graafschap Vaud, wat de basis vormde voor de wereldlijke heerschappij van het bisdom. In de praktijk bezat de bisschop eerder een aantal rechten dan het land zelf. In 1079 werd het gebied uitgebreid met de goederen van Rudolf van Rheinfelden.

Na de vereniging in 1033 van het koninkrijk Bourgondië met het Heilige Roomse Rijk werd de bisschop tot de rijksvorsten gerekend.

De voogdij over het bisdom berustte tot 1218 bij de hertogen van Zähringen, daarna bij het hertogdom Savoye. De voogden slaagden erin de macht van de bisschop langzamerhand terug te dringen. De stad Lausanne wist zich in hoge mate los te maken van het prinsbisdom.

In 1334 verklaarde keizer Lodewijk de Beier de stad Lausanne tot een vrije rijksstad onder voorbehoud van de bisschoppelijke rechten. In 1525 sloot de stad Lausanne een tegen de bisschop gericht verdrag met Bern en Fribourg. Bern veroverde het land Vaud in 1536 en voerde de reformatie in. De bisschop vluchtte en resideerde in Besançon of Savoye.

Nadat de bisschop in 1538 ook zijn rechten in de stad Lausanne verloor, werd hij niet langer tot de rijksvorsten gerekend.

In 1613 werd de bisschopszetel verlegd naar Freiburg.