Plaquette van N. A. Oostinga

Plaquette van N.A. Oostinga

Het monument is ontstaan naar aanleiding van de fusillade die plaatsvond op 24 december 1944 in Tiel. Hierbij werden vijf mannen (W. van den Bogaard, J.J. Daalderop, I. Dasberg, N.A. Oostinga en C. Weijman) gefusilleerd op de binnenplaats van de plaatselijke gevangenis. De voorgeschiedenis van deze gebeurtenis had te maken met de inval van de Duitse Sicherheitsdienst in het huis van de familie Van Elzen in de Papesteeg op 21 december van hetzelfde jaar. In dit pand bevond zich een ondergedoken piloot van de Royal Air Force. Daarnaast was dit gebouw ook het onderkomen van een aantal zaken waar het verzet veel waarde aan hechtte. Dit waren onder andere kaarten, documenten, wapens en microfilms. Bij de inval werden de piloot en mevrouw van Elzen gearresteerd, terwijl de belangrijke spullen niet werden gevonden. Het verzet was bang dat mevrouw van Elzen informatie zou loslaten over de spullen en het verzet. Om dit te voorkomen is haar man J. van Elzen samen met de verzetsmannen Oostendorp en Brinkman diezelfde middag nog naar het bureau gegaan en hebben daar mevrouw van Elzen bevrijd.

In eerste instantie was de reactie van de plaatselijke commandant Dewald dat er honderd Tielenaren gefusilleerd moesten worden én dat er twintig willekeurige gebouwen van enig formaat moesten worden afgebrand. Na bemoeienis van de NSB-burgemeester Beekman werd het aantal teruggebracht naar de arrestatie van vijf personen. Pater Preller had deze vijf mannen nog bezocht en had zelfs tevergeefs aangeboden om hun plaats in te nemen. Deze mannen zouden namelijk gefusilleerd worden wanneer de daders niet waren gevonden vóór 24 december 12:00 uur. Toen dit eenmaal het geval bleek te zijn werden de vijf mannen, tegen de verwachting van het verzet in, op de binnenplaats van de gevangenis gefusilleerd.[2]

Nadat er in 1952 een aanvraag is gedaan bij de Provinciale commissie van oorlogs- of vredesgedenktekens in Gelderland, is er in 1953 een herdenkingsplaquette onthuld ter nagedachtenis van N. A. Oostinga, een van de vijf slachtoffers van de fusillade. Het monument is ontworpen door Jac Maris, een beeldhouwer uit Heumen.[3]

Het monument betreft een bronzen plaquette die is ingemetseld in de buitenmuur vlak naast de oude ingang van het voormalige post- en telegraafkantoor gelegen aan de Hoogeinde 13 in het binnenstad van Tiel. De plaquette beschikt over een portret van de heer Oostinga samen met de tekst:

Ter gedachtenis aan N.A. Oostinga

directeur v.h. post- en telegraafkantoor te Tiel

die op 24 december 1944 als gijzelaar

op last v.d. Duitse bezetter werd gefusilleerd.[4]